Page 39 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

นับตั้งแตป พ.ศ. 2550 เปนตนมา องคการบริหารสวนตําบลแมทา เริ่มมีบทบาทมากขึ้นในการ

สนับสนุนและสรางกระบวนการจัดการทรัพยากรดิน น้ํา ปาของชุมชนแมทา ทั้งนี้ บทบาทที่สําคัญอยางยิ่งของ

อบต. แมทา ก็คือ การออกขอบัญญัติระดับตําบลดานการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมซึ่งเสมือน

เปนธรรมนูญหรือกฎหมายของชุมชนในดานการจัดการทรัพยากรปาไม

การจัดการทรัพยากรดิน น้ํา ปาของชุมชนแมทามีจุดเปลี่ยนอีกครั้งในป พ.ศ. 2558 เมื่อรัฐบาล คสช.

มีนโยบายในการจัดที่ดินทํากินใหกับเกษตรกรผูยากไร ทั้งนี้ ชุมชนตําบลแมทาไดรับเลือกใหเปนพื้นที่นํารอง

แหงแรกของประเทศไทยในการดําเนินนโยบายจัดที่ดินทํากินใหกับชุมชน ซึ่งโครงการจัดที่ดินทํากินใหกับ

ชุมชนไดสรางความชอบธรรมทางกฎหมายใหกับชาวบานในตําบลแมทาในการเขาถึงและใชประโยชนที่ดินใน

เขตปาสงวนแหงชาติ โดยมีระยะเวลาของการอนุญาต 30 ป

ในปจจุบัน การจัดการฐานทรัพยากรดิน น้ํา ปาของชุมชนตําบลแมทาถือเปนการจัดการทรัพยากรปา

ไมบนฐานชุมชน ( Community-based forest management) โดยมีสถาบันพัฒนาทรัพยากรและ

เกษตรกรรมยั่งยืนแมทา ซึ่งเปนองคกรชุมชน ระดับตําบลได ทําหนาที่เสมือนเปนหนวย งานที่คอยบูรณาการ

ชุมชนของคนแมทา ที่มีการบริหารจัดการแบบองครวม ทั้งดิน น้ํา ปา สิ่งแวดลอม และวิถีชีวิตความเปนอยู

ของทองถิ่น มีรูปแบบการบริหารจัดการโดยชุมชน ปจจุบันเปนศูนยการเรียนรูและถายทอดองคความรูดาน
การจัดการทรัพยากรในทองถิ่น เกษตรอินทรีย และรูปแบบการดําเนินการพัฒนาทองถิ่นแบบองครวม ใน

ขณะเดียวกันมีหนวยงานภายนอกทั้งภาครัฐและเอกชนเขาไปหนุนเสริมกระบวนการจัดการทรัพยากรของ

ชุมชน สามารถสรุปพัฒนาการจัดการทรัพยากรของชุมชนแมทา ดังตารางที่ 4

ตารางที่ 4 พัฒนาการการจัดการทรัพยากรของชุมชนแมทา อําเภอแมออน จังหวัดเชียงใหม

พ.ศ. เหตุการณสําคัญ

2400 - x รัฐเปดใหมีการสัมปทานไมสัก ไมหมอนรถไฟ และไมฟนโรงบมใบยาสูบ โดยชุมชนไดรองขอบริษัททํา

2500 ไมใหงดเวนการตัดไมบริเวณปาตนน้ําหวยแมบอน

x ชาวบานเปลี่ยนจากการปลูกถั่วลิสงมาเปนยาสูบ และใชสารเคมีมากขึ้น

2500 - x รัฐประกาศพื้นที่ปาเปนปาสงวนแหงชาติขุนแมทา พ.ศ. 2525

2530 x ชุมชนยังมีการจัดการปาตามวิถีวัฒนธรรมและความเชื่อมีรูปแบบการจัดการน้ําภายใตระบบเหมือง

ฝาย

x มีการสงเสริมใหปลูกขาวโพดฝกออนในพื้นที่ ทําใหเกิดการบุกรุกปาเพื่อถือครองพื้นที่ทําการเกษตร

มากขึ้น

39