Page 48 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

โครงการ การพัฒนาฐานข้อมูลห่วงโซ่อุปทานของหญ้าเนเปียร์ พืชพลังงาน-อาหารสัตว์ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือไทย

จากรูปที่ 4.1 จะเห็นได้ว่าการกระจายหญ้าเนเปียร์และผลิตภัณฑ์ไปสู่ผู้บริโภคภายในประเทศจะมี
พ่อค้ารวบรวมผลผลิตทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับภาค แล้วนำมาจำหน่ายให้ผู้บริโภคต่อไป โดยอาจจะมี

การนำหญ้าเนเปียร์ไปผ่านกระบวนการหมัก เพื่อแปรรูปและยืดอายุของหญ้าเนเปียร์หั่นสด สำหรับผู้มีส่วน
เกี่ยวข้องในกระบวนการกระจายสินค้า โดยภาพรวมสามารถจำแนกบทบาทและหน้าที่ ดังนี้

1. พ่อค้าขายส่งในท้องที่ จะจำหน่ายผลผลิตต่อไปให้กับพ่อค้าขายส่งในท้องถิ่น สหกรณ์การเกษตร
สหกรณ์โคนม ฟาร์มปศุสัตว์ และผู้บริโภค โดยจะรับซื้อสินค้าจากเกษตรกรผู้ปลูกหญ้าในปริมาณไม่มากนัก
เนื่องจากมีเงินทุนและแรงงานในการดำเนินการน้อย

2. พ่อค้าขายส่งในท้องถิ่น จะมีทุนดำเนินการค่อนข้างสูง โดยจะรับซื้อสินค้าจากเกษตรกรผู้ปลูกหญ้า

โดยตรง หรือผ่านพ่อค้าขายส่งในท้องที่ และจำหน่ายผลผลิตต่อไปให้กับพ่อค้าขายส่งในต่างจังหวัด สหกรณ์
การเกษตร สหกรณ์โคนม ฟาร์มปศุสัตว์ และผู้บริโภค

3. พ่อค้าขายส่งในต่างจังหวัด จะมารับซื้อสินค้าจากเกษตรกรผู้ปลูกหญ้าโดยตรง หรือผ่านพ่อค้า
ระดับต่างๆ และจำหน่ายผลผลิตต่อไปให้กับสหกรณ์การเกษตร สหกรณ์โคนม ฟาร์มปศุสัตว์ และผู้บริโภค

4. ผู้แปรรูป จะรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรผู้ปลูกหญ้าในช่วงหญ้าล้นตลาดมาทำการแปรรูป แล้วขาย

ผลผลิตที่ได้ให้สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์โคนม ฟาร์มปศุสัตว์ และผู้บริโภคโดยตรง
5. กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหญ้า สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์โคนม ประจำอำเภอและจังหวัด ที่มีการช่วยเหลือ

เรื่องการระบาย ถ่ายเทสินค้าซึ่งกันและกัน จะจำหน่ายผลผลิตต่อให้กับผู้บริโภค ฟาร์มปศุสัตว์ซึ่งเป็นสมาชิก
ของสหกรณ์

จากการศึกษาและเก็บข้อมูลการจัดการหญ้าเนเปียร์เพื่อเป็นอาหารสัตว์และผลิตพลังงาน พบว่ามีผู้ที่
เกี่ยวข้อง เช่น เกษตรกรผู้ปลูกหญ้า ผู้รวบรวมหญ้า ฟาร์มปศุสัตว์ โรงไฟฟ้า เป็นต้น แบ่งเป็นระดับต้นน้ำ
ระดับกลางน้ำ และระดับปลายน้ำ ดังรูปที่ 4.2

ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ

เกษตรกรผู้ปลูกหญ้ารายย่อย เกษตรกรผู้ปลูกหญ้ารายย่อย ฟาร์มปศุสัตว์

กลุ่มเกษตรกร สหกรณ์ โรงไฟฟ้า
ก๊าซชีวภาพ

ผู้รวบรวมอิสระ

รูปที่ 4.2 ผู้เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานของหญ้าเนเปียร์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ทำการศึกษา

RDG6020008 32