Page 17 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

5

บทที่ 2

การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวของ

ในบทนี้ จะเปนรายละเอียดการทบทวนแนวคิด เอกสารทางวิชาการ วารสาร งานตีพิมพ ตลอดจน
งานวิจัยที่เกี่ยวของกับการเพิ่มผลิตภาพสีเขียว การจัดการหวงโซอุปทานอยางยั่งยืนในสหกรณโคนมและการ

วิเคราะหสายธารแหงคุณคา โดยมีหัวขอดังตอไปนี้
2.1 การเลี้ยงโคนม
2.2 สถานการณของฟารมโคนม
2.3 การจัดการสิ่งแวดลอมของฟารมโคนม
2.4 ผลิตภัณฑนมในประเทศไทย

2.5 ปญหาสิ่งแวดลอมจากการแปรรูปผลิตภัณฑนม
2.6 การวิเคราะหสายธารแหงคุณคา (Value Stream Analysis)
2.7 ผลิตภาพสีเขียว (Green productivity)

2.8 เทคโนโลยีสะอาด (Clean Technology)
2.9 งานวิจัยที่เกี่ยวของ

2.1 การเลี้ยงโคนม

2.1.1 ประวัติการเลี้ยงโคนม (ขวัญชาย, 2548)
ประเทศไทยมีประวัติการเลี้ยงโคนมเริ่มตนในสมัยหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 พบวามีชาวอินเดียและ
ชาวปากีสถานที่อาศัยในเขตรอบ ๆ พระนครไดมีการเลี้ยงโคนมเพื่อรีดนมไวบริโภคและขายภายในชุมชนซึ่งโค

นมในสมัยนั้นจะเปนโคนมสายเลือดอินเดีย
พ.ศ. 2505 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จพระนางเจาพระบรมราชินีนาถ พรอมดวยพระ
เจาเฟรดเดอริกที่ 9 และพระราชินีแหงประเทศเดนมารค เสด็จเปนองคประธานรวมในพิธีเปดฟารมโคนม
ไทย-เดนมารค ในวันที่ 16 มกราคม 2505

พ.ศ. 2537 รัฐบาลโดยกรมปศุสัตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ ในป 2537-2539 ไดเริ่มกิจกรรม
สงเสริมการเลี้ยงโคนมภายใตโครงการปรับโครงสรางและระบบการผลิตการเกษตร (คปร.) เพื่อใหโอกาสแก
เกษตรกรที่ประสบปญหาผลผลิตและราคาขาวหรือมันสําปะหลังตกต่ํา เปลี่ยนอาชีพและนําพื้นที่มาปลูกหญา
เลี้ยงโคแทน โดยรัฐบาลสนับสนุนเรื่องการฝกอบรมการเลี้ยงโคนมและปจจัยการผลิต คิดเปนมูลคารายละ

ประมาณ 30,000 บาท และสนับสนุนเงินกูดอกเบี้ยต่ํารอยละ 5 ตอป ผานทาง ธนาคารเพื่อการเกษตรและ
สหกรณ (ธกส.) รายละประมาณ 210,000 ถึง 220,000 บาท เพื่อซื้อพันธุโคนม อุปกรณ และการกอสรางคอก
โรงรีดนม โดยมีเปาหมายใหมีเกษตรกรเขารวมโครงการปละ 2,000 ราย มีแมโคนมเพิ่มปละ 10,000 ตัว (รวม
เปน 30,000 ตัว) และในกรอบเวลาเดียวกัน (ปพ.ศ. 2537-2539) กรมปศุสัตวไดมอบหมายใหหนวยงานที่

เกี่ยวของดําเนินโครงการเพิ่มประสิทธิภาพและปริมาณการผลิตนม โดยมีเปาหมาย คือ เพิ่มประสิทธิภาพการ
ผลิตน้ํานมของแมโคนมโดยเฉลี่ยจาก 7.4 กก./ตัว/วัน เปน 11.2 กก./ตัว/วัน เพิ่มปริมาณการผลิตน้ํานมดิบ
ภายในประเทศใหไดประมาณ 475,000 ตัน/ป ในป พ.ศ. 2540

พ.ศ. 2540 เกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจที่รุนแรงในประเทศ ทําใหเกิดการบริโภคน้ํานมลดลง (กําลังซื้อ
ของผูบริโภคลดลง) และเกิดเหตุการณที่รัฐบาลไมสามารถควบคุมการจัดการโครงการนมโรงเรียนได ทําให
น้ํานมดิบที่ผลิตโดยเกษตรกรผูเลี้ยงโคนมภายในประเทศไมสามารถจําหนายไดทั้ง ๆ ที่กําลังการผลิต