Page 66 -
P. 66
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
66
บทที่ 4 ข้อมูลทั่วไปพื้นที่ศึกษา
อําเภอแจ้ห่มเป็นอําเภอทางตอนเหนือของจังหวัดลําปางครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด 843,256 ไร่ มี
อาณาเขตพื้นที่ตอนบนทิศเหนือติดต่อกับอําเภอวังเหนือ ทิศตะวันออก ติดต่อกับอําเภองาวและอําเภอ
แม่เมาะ ทิศใต้ ติดต่อกับอําเภอเมืองลําปาง และ ทิศตะวันตก ติดต่อกับอําเภอเมืองปาน โดยสามารถแบ่ง
เขตปกครองออกเป็น 7 ตําบล ประกอบด้วยตําบลทุ่งผึ้ง แม่สุก ปงดอน วิเชตรนคร แจ้ห่ม เมืองมาย และ
บ้านสา (ภาพที่ 4-1 )
พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่ าเขา เป็นพื้นที่ต้นนํ้าของลุ่มแม่นํ้าวังซึ่งเป็นลุ่มนํ้าหลักในการอุปโภค
บริโภคของจังหวัดลําปาง เป็นพื้นที่ป่าไม้ที่มีไม้มีค่าและมีการทําการเกษตรทั้งบนพื้นที่สูงและพื้นที่
ราบ โดยภาพรวมแล้วมีพื้นที่การเกษตรประมาณ 70,333 ไร่ ส่วนมากเป็นทํานา ทําไร่ ปลูกไม้ผลยืนต้น
และพืชผักสมุนไพรจํานวน 26,164 26,571 14,403 และ 3,195 ไร่ ตามลําดับ อําเภอแจ้ห่มมีประชากร
ประมาณ 41,255 คนหรือ13,630 ครัวเรือน และมี 8,326 ครัวเรือนที่มีรายได้หลักจากการเกษตรอาทิ
ข้าว ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ผลิตเมล็ดพันธุ์ ถั่วลิสง พืชผักชนิดต่าง ๆ มะม่วงแก้ว ลําไย
ลิ้นจี่ กาแฟ และส้มเขียวหวาน ลักษณะการทําการเกษตรและการตั้งถิ่นฐานในภาคเหนือส่วนใหญ่พื้นที่
ทางการเกษตรจะอยู่รอบๆหมู่บ้านรวมถึงที่ราบเชิงเขา มิได้อยู่ในเขตรั้วบ้าน (ภาพที่ 4-1) ข้าวไร่ พืชไร่
และไม้ผลจะปลูกบริเวณที่ดอนและที่ลาดเชิงเขา นอกจากนั้นในการทําการเกษตรมีการใช้สารเคมี
ป้องกันกําจัดศัตรูพืชเป็นจํานวนมาก ส่งผลต่อปัญหาด้านสุขภาพและกระทบต่อคุณภาพของทรัพยากร
สิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศเป็นวงกว้าง นอกจากนั้นพื้นที่บริเวณที่ราบลุ่มริมฝั่งแม่นํ้ามักจะเกิดภัย
ธรรมชาติเป็นประจําทุกปียังความเสียหายแก่พืชผลทางการเกษตร (สํานักงานเกษตรอําเภอแจ้ห่ม,
2557) โดยพืชเศรษฐกิจที่สําคัญของอําเภอแจ้ห่มคือ ข้าว ข้าวเหนียว ข้าวไร่ ข้าวโพด ดังตารางที่ 4-1
ซึ่งประมาณการพื้นที่ปลูก พื้นที่เก็บเกี่ยวและจํานวนผลผลิตต่อไร่ของพืชเศรษฐกิจหลักของอําเภอแจ้
ห่ม และช่วงฤดูกาลปลูกดังตารางที่ 4-2
