Page 6 -
P. 6
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
6
นํามาประเมินระดับที่เหมาะสมในการปรับเปลี่ยนกิจกรรมทางการเกษตร และวิเคราะห์ร่วมกับลักษณะ
ของไร่นา ลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมเพื่อค้นหาความแตกต่างของเกษตรกรในการตัดสินใจ
เกี่ยวกับการทําการเกษตร สําหรับการวิเคราะห์แนวโน้มว่าพื้นที่ใดน่าจะประสบความสําเร็จในการ
ดําเนินนโยบายยกระดับความมั่นคงทางอาหาร โดยการวิเคราะห์และจําแนกการประเมินความเต็มใจรับ
ในรูปแบบเชิงพื้นที่ (spatial patterns) ร่วมกับข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information
System : GIS) เพื่อที่จะเสนอแนะว่าพื้นที่ใดมีความเหมาะสม หรือมีศักยภาพ มีแนวโน้มว่าการดําเนิน
นโยบายน่าจะประสบความสําเร็จได้มากกว่าด้วยต้นทุนที่ตํ่าที่สุด
โดยข้อมูลที่ใช้ในแบบจําลองมาจากแบบสอบถามที่ถามหัวหน้าครัวเรือนถึงการเลือกทางเลือก
ต่างๆของเกษตรกร จํานวน 532 ครัวเรือน จาก 7 ตําบล 14 หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่บ้านแป้นโป่งชัย
หมู่บ้านสาสบหก หมู่บ้านสาแพะ หมู่บ้านทุ่งทอง บ้านใหม่ผ้าขาว หมู่บ้านป่าแดด หมู่บ้านเด่นหนอง
นาว หมู่บ้านไฮ หมู่บ้านแม่ตาใน หมู่บ้านกิ่ว และบ้านปางตุ้ม หมู่บ้านแจ้คอน และทุ่งฮ้าง หมู่บ้านไผ่
งาม โดยเลือกหมู่บ้านจากทั้ง 7 ตําบลของอําเภอแจ้ห่มที่มีความหลายหลายทางภูมิศาสตร์ ลักษณะการ
ทําการเกษตร และพื้นที่ชลประทาน โดยตําบลที่มีพื้นที่ทางการเกษตรอยู่ในเขตชลประทานคือ ตําบล
ปงดอน ตําบลแจ้ห่ม ตําบลบ้านสา และบางส่วนของตําบลวิเชตรนคร สําหรับตําบลที่เหลือต้องอาศัยนํ้า
จากธรรมชาติ การทําการเกษตรส่วนมากยังเป็นการเกษตรที่ใช้สารเคมีและมีการทําการเกษตรแบบ
พันธสัญญา บางส่วนที่เริ่มตระหนักถึงการทําเกษตรยั่งยืน/เกษตรอินทรีย์ อาทิ ตําบลบ้านสา หมู่บ้านสา
สบหก และแป้นโป่งชัย และตําบลแจ้ห่ม หมู่บ้านป่าแดด
เกษตรกรที่ตอบแบบสอบถามเป็นหัวหน้าครัวเรือนหรือผู้นําในการตัดสินใจและดําเนินกิจกรรม
ทางการเกษตร ดังนั้นค่าเฉลี่ยอายุของผู้ตอบแบบสอบถามค่อนข้างสูงคือ 55 ปี โดยกลุ่มตัวอย่างเกือบ
ครึ่งมีอายุอยู่ระหว่าง 50-60 ปี สําเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาและเป็นผู้หญิง สมาชิกของครัวเรือน
เกษตรกรรายย่อยมีประมาณ 3-4 คนต่อครัวเรือน รายได้หลักของครัวเรือนมาจากภาคการเกษตรแต่
เนื่องจากรายได้จากการเกษตรไม่เพียงพอในการบริโภคทั้งปีครอบครัวเกษตรกรรายย่อยส่วนใหญ่จึง
ประกอบอาชีพเสริมนอกเหนือไปจากการเกษตรไม่ว่าจะมาจากลูกหลาน รับจ้าง รับราชการและเงินราย
เดือนของผู้สูงอายุมีเพียงร้อยละ 34 ของครัวเรือนทั้งหมดที่อาศัยรายได้จากภาคการเกษตรเพียงอย่าง
เดียว เกษตรกรมีประสบการณ์ในการทําการเกษตรโดยเฉลี่ย 30 ปี แต่ละครัวเรือนมีพื้นที่ทางการเกษตร
