Page 66 -
P. 66
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
56
รูป 3.8 ความเค้นต่างๆ ที่กระท ากับดิน
(ก) ความเค้นที่สัมพันธ์กับแกน XYZ
(ข) ความเค้นหลักกระท ากับรูปทรงลูกบาศก์
(ค) ความเค้นออคตะฮีดรัล
(Hettiaratchi and O’ Callaghan , 1980)
ดินประกอบด้วยอนุภาคดิน (soil particles) และปริมาตรช่อง (pore space) ซึ่งเป็น
ส่วนที่อยู่ของน ้าและอากาศ ทั้งนี้ปริมาตรช่องจะถูกเปลี่ยนแปลงภายใต้การกระท าของแรง
ภายนอก (external force) ดินที่ถูกกระท าโดยแรงภายนอกสามารถอธิบายโดยใช้ทฤษฎี
Critical state soil mechanics ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาโดย Roscoe et al. (1958) ทฤษฎีนี้ มี
จุดประสงค์เพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความเค้นที่เกิดขึ้นในดินกับการเปลี่ยนแปลง
ปริมาตรช่อง การเปลี่ยนแปลงปริมาตรช่องหมายถึงการเปลี่ยนแปลงปริมาตรจ าเพาะ
(specific volume) v การเปลี่ยนแปลงค่าปริมาตรจ าเพาะมีผลเนื่องมาจากความเค้นที่เกิดใน
ดิน ซึ่งสามารถถูกแสดงได้ในแนวแกน 3 ทิศทาง ของแกนแสดงค่าความเค้นตั้งฉากเฉลี่ย
p deviatoric stress q และปริมาตรจ าเพาะ v ตามที่แสดงในรูป 3.9
