Page 71 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

อุตุนิยมวิทยา 53

ปรากฏการณ์ทางแสงเชิงเรขาคณิต (geometrical optics) ซึ่งประกอบด้วย การสะท้อน (reflection)

การหักเห (refraction) การเลี้ยวเบน (diffraction) และการแทรกสอด (inteference) ของแสง ท าให้

เกิดการเบี่ยงเบนทิศทางของแสงไปยังทิศทางอื่น เนื่องจากพลังงานจากดวงอาทิตย์ส่วนใหญ่มี
ความยาวช่วงคลื่นอยู่ในช่วงแสงสว่าง (ร้อยละ47) และอินฟราเรด (ร้อยละ50) เมื่อผ่านเข้าสู่ชั้น

บรรยากาศของโลก บางส่วนจะถูกกระเจิงโดยแก๊ส ฝุ่นละอองและละอองน ้าในบรรยากาศ บางส่วน
สามารถผ่านเข้ามาได้โดยตรง

อัตราส่วนของพลังงานที่กระเจิงโดยชั้นบรรยากาศ (dE ) ซึ่งมีความหนา dz ต่อ
พลังงานที่ตกกระทบตั้งฉากที่ผิวนอกของชั้นบรรยากาศ (E ) จะแปรผันโดยตรงกับสัดส่วนของ

พื้นที่ของสสารกับพื้นที่ที่รับพลังงาน (A) และความหนาของชั้นบรรยากาศ (ภาพที่ 3.6) ดังสมการ
ที่ (3.10)

E

(90 -)
0
0
ปริมาตร (volume) = sec (90 -) dz

dz

E - dE



ภาพที่ 3.6 พลังงานจากดวงอาทิตย์ที่กระเจิงในชั้นบรรยากาศหนา dz

ที่มา : ดัดแปลงจาก Wallace and Hobbs (1977)

o
dE  / E  = K  A sec(90 - ) dz . . . (3.10)

เมื่อ K  = สัมประสิทธิ์การกระเจิงพลังงานเชิงพื้นที่ (scattering area coefficient) ซึ่งเป็น

สัดส่วนของพื้นที่ภาคตัดขวางของสสารที่กระเจิงพลังงานต่อภาคตัดขวางของ
พื้นที่ที่พลังงานตกกระทบ