Page 159 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

150 บทที่ 7

7.1.1 วิธีทางเคมี (Chemical Methods)

วิธีทางเคมีเปนวิธีที่ใชวัดความเขมขนของสารที่สนใจดวยเทคนิคทางปริมาตร (volumetric)

หรือทางน้ําหนัก (gravimetric) โดยจะตองชักตัวอยาง (sampling) หรือดึง (remove) สารผสมออก
จากระบบดวยปริมาณที่แนนอนหนึ่งๆ เพื่อนํามาวิเคราะห ณ เวลาตางๆ หรืออาจจะแบงสารผสม

ของระบบออกเปนสวนยอยหลายๆ สวน และนําแตละสวนยอยนั้นมาวิเคราะหที่เวลาตางๆ การทํา

เชนนี้เพื่อใหแตละสวนยอยมีความเขมขนเริ่มตนเทากัน และแตละสวนยอยที่นํามาวิเคราะหเปน

เปนตัวแทนความเขมขนของสารตางๆ ณ เวลานั้นๆ ทั้งนี้เพราะวิธีทางเคมีเปนเทคนิคที่ทําใหสารที่
ตรวจสอบเปลี่ยนแปลงทางเคมีไปจากเดิม อยางไรก็ตามในการทดลองอาจจะตองหยุด (stop) หรือ

แชแข็ง (freeze) ปฏิกิริยากอนนํามาวิเคราะหดวยวิธีทางเคมี เชนทําใหเย็นอยางรวดเร็วในอาง

น้ําแข็ง หรือการเติมตัวยับยั้งปฏิกิริยา (inhibitor) หรือการนําสารตั้งตนออกจากระบบ เพื่อให
ปฏิกิริยาที่ศึกษาชาลงและชากวาเทคนิคทางเคมีที่ใชวิเคราะห

7.1.2 วิธีทางกายภาพ (Physical Methods)

วิธีทางกายภาพเปนวิธีในการวัดคุณสมบัติทางกายภาพที่ขึ้นกับความเขมขนของสาร และ
เปนวิธีที่วัดคุณสมบัติทางกายภาพของสารทุกชนิดในระบบ (ยกเวนสารบางชนิดที่ไมแสดง

คุณสมบัตินั้นๆ) ดังนั้นคุณสมบัติทางกายภาพของสารตั้งตนจะตองแตกตางจากผลิตภัณฑ โดย

คุณสมบัติที่เปลี่ยนแปลงระหวางสารตั้งตนและผลิตภัณฑ ควรจะแปรตามความเขมขนที่
เปลี่ยนแปลงของสารทั้งสองในเชิงเสนตรง ดังแสดงในตัวอยางของปฏิกิริยาตอไปนี้

A ⎯ →⎯ P (7.1)

ให λ = คาของคุณสมบัติทางกายภาพที่วัดได ณ เวลา t ดังนั้นจะไดอัตราการเกิดปฏิกิริยาในรูป
d[A] d[A] dλ
– = – (7.2)
dt λ d dt

ถาคุณสมบัติทางกายภาพ (λ) แปรตามความเขมขนของสารตั้งตน A ([A]) ในเชิงเสนตรง ดัง

สมการตอไปนี้

[A] = a λ + b (7.3)
เมื่อ a, b = คาคงที่ของสมการเสนตรงในรูปความชันและคาจุดตัดแกน y ตามลําดับ