Page 157 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

148 บทที่ 6

จึงทําใหอัตราการเกิดปฏิกิริยาจะมีคาเพิ่มขึ้น เมื่อความดันของสาร A เพิ่มขึ้นในชวงแรก แตถาความ
ดันของสาร A สูงมากๆ จะทําใหอัตราการเกิดปฏิกิริยามีคาลดลง ซึ่งอาจเปนเพราะการดูดซับของ

สาร A บนพื้นผิวสมบูรณ และอาจขัดขวางการดูดซับของสาร B ดวย ในกรณีที่ขั้นตอนการ

เกิดปฏิกิริยาเปนขั้นกําหนดอัตรา
กรณีที่ 3 ถากําหนดใหการดูดซับของสาร A บนพื้นผิวของตัวเรงแรงมากๆ ในขณะที่การดูดซับ

ของสาร B บนพื้นผิวของตัวเรงเปนแรงอยางออนๆ หรือ K p >> K p และ K p >> 1 จะทําให
1 A
2 B
1 A
สมการ (6.132) กลายเปน
(N 2 k ) K p
R ~ mon 3 2 B (6.135)
K 1 p A

สมการ (6.135) แสดงวา ปฏิกิริยาบนพื้นผิวของตัวเรงที่มีสารตั้งตนสองชนิด จะมีอัตราการ
เกิดปฏิกิริยาเพิ่มขึ้น เมื่อความดันของสาร B เพิ่มขึ้น แตอัตราการเกิดปฏิกิริยาจะลดลง เมื่อความดัน

ของสาร A เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจเปนเพราะการดูดซับของสาร A บนพื้นผิวของตัวเรง จะขัดขวางการดูด

ซับของสาร B ในกรณีที่ขั้นตอนการเกิดปฏิกิริยาเปนขั้นกําหนดอัตรา

ในการพิจารณากฎอัตราของปฏิกิริยาบนพื้นผิวของตัวเรงที่มีสารตั้งตนสองชนิด เมื่อ
ขั้นตอนของการเกิดปฏิกิริยาเปนขั้นกําหนดอัตราของกลไกอีเลย-ไรดีลในสมการ (6.107) และ

กลไกแลงเมียร-ฮินเชลวูดในสมการ (6.132) จะเห็นวาอัตราการเกิดปฏิกิริยาขึ้นกับความดันหรือ

ความเขมขนของสารที่ไมไดดูดซับ (สาร B ในสมการ (6.109) และ (6.110)) ในกรณีกลไกอีเลย-ไร

ดีล แตในกรณีกลไกแลงเมียร-ฮินเชลวูดอัตราการเกิดปฏิกิริยาขึ้นกับความดันหรือความเขมขนของ
สารที่ดูดซับบนพื้นผิวของตัวเรงดวยแรงอยางออนๆ (สาร B ในสมการ (6.133) และ (6.135))

อยางไรก็ตามอัตราการเกิดปฏิกิริยาของกลไกอีเลย-ไรดีลขึ้นกับความดันหรือความเขมขนของสาร

ตั้งตนที่ถูกดูดซับ (สาร A ในสมการ (6.109)) ดวย เฉพาะกรณีความดันหรือความเขมขนของสาร
นั้นๆ มีคาต่ําเทานั้น ในทํานองเดียวกับกลไกแลงเมียร-ฮินเชลวูด อัตราการเกิดปฏิกิริยาขึ้นกับความ

ดันหรือความเขมขนของสารตั้งตนอีกชนิด (สาร A) ที่ถูกดูดซับอยางออนๆ ดังสมการ (6.133) และ

ยังคงขึ้นกับความดันหรือความเขมขนของสารนี้ (สาร A) เมื่อการดูดซับของสารนี้มากกวาสารตัว
แรก (สาร B) ที่ความดันต่ําดังสมการ (6.134) แตสงผลตรงขามคืออัตราการเกิดปฏิกิริยาจะลดลง

เมื่อความดันหรือความเขมขนของสารตั้งตนตัวที่สอง (สาร A) เพิ่มขึ้น โดยที่การดูดซับของสารนี้

(สาร A) แรงกวาสารตั้งตนตัวแรกมากๆ (สาร B) หรือ/และที่ความดันหรือความเขมขนของสารตัว
ที่สอง (สาร A) มีคาสูงมากๆ ดังสมการ (6.135)