Page 51 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การจัดการเทคโนโลยีอุตสาหกรรมเกษตร: กรณีศึกษา
47

แสดงในตารางผนวกที่ 4) และจะมีระยะเวลาคืนทุนของโครงการเท่ากับ 29 เดือน เมื่อเปรียบเทียบกับการปรับปรุง

ประสิทธิภาพตามแนวทางที่ 2 (ดังแสดงในตารางผนวกที่ 5) ซึ่งน้อยกว่าระยะเวลาคืนทุนที่สามารถยอมรับได้ ที่
โรงงานกรณีศึกษาได้ก าหนดไว้ คือ 3 ปีหรือ 36 เดือน
จากการวิเคราะห์ความไวของการลงทุนซื้อเครื่องจักร เมื่อเปรียบเทียบกับการปรับปรุงประสิทธิภาพตาม
แนวทางที่ 1 (ดังแสดงในภาพที่ 6) พบว่า หากอุปสงค์ของผลิตภัณฑ์ชนิด Z ลดลงจากปัจจุบันมากกว่าหรือเท่ากับ

10% ต่อปีอย่างต่อเนื่อง จะส่งผลให้การตัดสินใจลงทุนในโครงการของโรงงานกรณีศึกษาเปลี่ยนไป เนื่องจากการ
ลดลงของอุปสงค์ของผลิตภัณฑ์ชนิด Z ส่งผลให้ระยะเวลาคืนทุนของโครงการนานมากกว่า 3 ปี และเมื่อ
เปรียบเทียบกับการปรับปรุงประสิทธิภาพตามแนวทางที่ 2 (ดังแสดงในภาพที่ 7) พบว่า หากอุปสงค์ของ
ผลิตภัณฑ์ชนิด Z ไม่ขยายตัวเพิ่มขึ้นจากปัจจุบัน หรือมีการขยายตัวเพิ่มขึ้น 5% ต่อปี แต่อัตราคิดลดมีค่าสูงถึง
10% ต่อปี ทางโรงงานกรณีศึกษาอาจไม่ตัดสินใจซื้อเครื่องจักร เนื่องจากระยะเวลาคืนทุนของโครงการยาวนาน
มากกว่า 3 ปี ซึ่งเกินระยะเวลาที่โรงงานกรณีศึกษาได้ก าหนดไว้

2. การปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิตขั้นตอนการคั่วเมล็ดกาแฟ
ผลจากการจ าลองสถานการณ์ด้วยคอมพิวเตอร์พบว่า การจัดล าดับงานบนเครื่องคั่วด้วยรูปแบบต่างๆ
จะมีผลต่ออัตราการท างานเฉลี่ยของทรัพยากรในขั้นตอนการคั่ว (ดังแสดงในภาพที่ 8) ดังนี้
1) การจัดล าดับงานบนเครื่องคั่วด้วยรูปแบบที่ 1 ท าให้อัตราการท างานเฉลี่ยของพนักงานคั่วคนที่ 2

และเครื่องคั่วที่ 2 มีค่าสูงกว่าของพนักงานคั่วคนที่ 1 และเครื่องคั่วที่ 1 อย่างเห็นได้ชัด ทั้งนี้เนื่องจากเครื่องคั่วที่
2 ถูกใช้ท าการคั่วผลิตภัณฑ์ชนิด T ซึ่งมีปริมาณอุปสงค์สูงกว่าผลิตภัณฑ์ชนิด Z ที่ถูกคั่วโดยพนักงานคั่วคนที่ 1
และเครื่องคั่วที่ 1
2) การจัดล าดับงานบนเครื่องคั่วด้วยรูปแบบที่ 2 และรูปแบบที่ 3 ให้ผลเหมือนกัน กล่าวคือ อัตราการ
ท างานเฉลี่ยของเครื่องคั่วทั้งสองเครื่องและพนักงานควบคุมเครื่องทั้งสองมีค่าใกล้เคียงกันและยังมีค่าค่อนข้างต่ า
(ประมาณ 40%) แสดงให้เห็นว่าการปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิตด้วยรูปแบบการจัดล าดับงานบนเครื่องคั่ว

เหล่านี้จะท าให้เกิดการกระจายปริมาณงานมายังทรัพยากรที่เกี่ยวข้องกับขั้นตอนการคั่วได้อย่างสม่ าเสมอ ท าให้
สามารถลดหรือป้องกันการเกิดการรอคอยของงานระหว่างการผลิตในขั้นตอนถัดไป และยังท าให้ทรัพยากร
เหล่านี้สามารถรองรับการขยายตัวของอุปสงค์ที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นได้อีก
3) การกระจายปริมาณงานอย่างสม่ าเสมอจากการจัดล าดับงานบนเครื่องคั่วด้วยรูปแบบที่ 2 และ

รูปแบบที่ 3 ท าให้อัตราการท างานเฉลี่ยของเครื่องคั่วที่ 2 มีค่าต่ ากว่าเครื่องคั่วที่ 1 เล็กน้อย เนื่องจากเครื่องคั่วที่
2 มีก าลังการผลิตสูงกว่าเครื่องคั่วที่ 1 ท าให้ใช้เวลาในการท างานน้อยกว่าเมื่อมีปริมาณวัตถุดิบที่ต้องท าการคั่ว
เท่ากัน
4) ถ้าหากมีการผลิตผลิตภัณฑ์ชนิด Z เป็นจ านวนมาก การจัดล าดับงานบนเครื่องคั่วด้วยรูปแบบที่ 3
อาจท าให้โรงงานกรณีศึกษาท าการผลิตผลิตภัณฑ์ชนิด T ได้ล่าช้ากว่าก าหนด จนท าให้ต้องมีการท างานล่วงเวลา
และยังท าให้พนักงานในส่วนขั้นตอนการบดผลิตภัณฑ์ชนิด T ต้องรอคอยงานที่ต้องท าการบดเป็นระยะเวลานาน

ขึ้น

ภาควิชาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมเกษตร คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์