Page 41 -
P. 41
โครงการพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
34 สัทวิทยา : การวิเคราะหระบบเสียงในภาษา บทที่ 4 สัทลักษณ
ฉะนั้นเราจะพบวาเสียงที่สามารถจัดกลุมรวมกันได จะตองมีสัทลักษณรวมกันอยางนอยหนึ่ง
สัทลักษณ และเสียงที่รวมกลุมกันไมไดนั้นเพราะไมมีคุณสมบัติที่รวมกันอยูเลย เราเรียกเสียงที่จัดรวมกัน
เปนกลุมไดวากลุมเสียงธรรมชาติเดียวกัน (natural class)
เมื่อคาบวกคาลบของสัทลักษณที่จําแนกเสียงสองเสียงออกจากกัน กลับกลายและเกิดไมมี
ความแตกตางกันขึ้น ณ ตําแหนงใดตําแหนงหนึ่งของคําหรือพยางค กลาวคือกลายเปนคาบวกหรือคาลบ
เหมือนกัน ณ ตําแหนงนั้น เรากลาววาเสียงทั้งสองนั้นกลายเปนเสียงเดียวกัน (neutralized) ในตําแหนง
นั้นๆ ตัวอยางเชน ในภาษาไทย หนวยเสียง / p* / และ / p / มีคาสัทลักษณเสนเสียงเปดกวาง [spread
glottis] หรือ aspiration ตางกัน คือเปนหนวยเสียงที่ตางกัน (opposition) โดย / p* / มีคา [+spread
glottis] และ / p / มีคา [-spread glottis] เสียง / p* /และ / p / กลายเปนเสียงเดียวกันคือ [p] ที่ตําแหนง
ทายพยางคคือตางมีคาสัทลักษณ [-spread glottis] เหมือนกัน เชน “ภาพ” [ p a¼Öp ] และ “บาป” [ ba∃Öp ]
h
เปนตน
เราพอจะสรุปคุณสมบัติของสัทลักษณไดดังนี้ (Schane, 1973: 33-34)
(3) ก. สัทลักษณ นิยามหนวยเสียง
ข. สัทลักษณ จําแนกเสียงออกจากกัน
ค. สัทลักษณ อธิบายสาเหตุธรรมชาติของการแปรเสียง
ง. สัทลักษณ จัดกลุมเสียงธรรมชาติ
4.2 สัทลักษณตางๆ
ชอมสกี้และแฮลีในหนังสือ The Sound Pattern of English (1968) หรือยอๆ วา เอสพีอี (SPE) ได
เสนอสัทลักษณตางๆ สําหรับภาษาอังกฤษ และตอมาแฮลีและสตีเวน (Halle & Stevens, 1972) ได
เสนอสัทลักษณที่เกี่ยวของกับกลองเสียง (laryngeal features) เพิ่มสําหรับอธิบายลักษณะกลองเสียงในการ
เปลงเสียงและเราใชสัทลักษณทั้งสองชนิดในตารางขางลางนี้
กอนหนานี้ ยาคอบสันและแฮลี (Jakobson & Halle, 1956) และฟานต (Fant, 1966) ไดศึกษา
คุณสมบัติทั้งทางสรีระการออกเสียงและกายภาพเชิงกลสัทศาสตร และไดเสนอสัทลักษณอธิบาย
คุณสมบัติรวมของเสียงพยัญชนะและเสียงสระ (Jakobson , Fant และ Halle, 1952) อาจกลาวไดวา
ยาคอบสันเปนผูเริ่มศึกษาเรื่องการจําแนกเสียงโดยสัทลักษณ ซึ่งเปนสวนประกอบยอยของหนวยเสียง
ในยุคตนของทฤษฎีเพิ่มพูน ยาคอบสันเองไดรับอิทธิพลเรื่องการจําแนกความแตกตางของเสียงนี้
จากทรูเบทสคอย (Trubetzkoy) ซึ่งเปนนักภาษาศาสตรยุกตปลายทฤษฎีโครงสราง