Page 34 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

24

อาหารขนและหญา หรือคิดงายๆ ก็คือใชนมเทียม 220 กรัม ( 2 ขีด ครึ่ง ) ผสมน้ําสุก 2 ลิตรเลี้ยงลูกโค

ได 1 มื้อ สวนปญหาที่ควรระวังในการใชนมเทียมไดแก การผสมนมเทียมจางเกินไปทําใหลูกโคไดรับ
อาหารไมพออาจทําใหโตชา แคระแกรน รวมการใชน้ําที่ไมสะอาด หรือ ไมไดตมใหสุก เปนสาเหตุทํา

ใหลูกโคขี้ไหลได

วิธีการใหนมลูกโค

หลังจากแยกลูกโคออกจากแมแลวควรใชขวดนมพลาสติคพรอมจุกนมบรรจุนมน้ําเหลืองเพื่อให

ลูกโคดูด หลังจากนั้นอาจปอนนมโดยใชวิธีใดวิธีหนึ่งตอไปนี้

1. ใชขวดนม ( Nipple Bottle ) ขวดนมที่ใชโดยปกติแลว จะมีความจุประมาณ 2 ลิตร และจะมี
หัวนมยางเทา ๆ กับหัวนมจริง ๆ ของแมโค เวลาใชเลี้ยงลูกโคก็ใหใสนมลงในขวดจนเต็มแลวใชหัวนมปด

ขวด ใหยกขวดนมใหสูงในระดับเดียวกับที่โคเงยหนาขึ้นดูดนมแม การใชขวดนมมีขอดีในแงที่ลูกโคได

เงยหนากินจึงไมมีโอกาสที่น้ํานมจะไหลตกไปสูกระเพาะหมักซึ่งเปนสาเหตุใหลูกโคทองเสียได
2. ใชถังธรรมดา ( Ordinary Pail ) เปนวิธีงายและสะดวกในการใชถังดังกลาวเลี้ยง ซึ่งอาจเปน

พลาสติกหรืออลูมิเนียมก็ได สวนการฝกใหลูกโคดูดนมจากถังโดยใชนิ้วมือที่สะอาดประมาณ 4 นิ้วจุมลง

ในน้ํานมแลวใหลูกโคดูดนิ้วมือ ตอมาจึงดึงมือชา ๆ ลงไปจุมในถังนมใหลูกโคกมลงดูดนมเองแลวดึงมือ
ออกเปนจังหวะ ๆ ทําแบบนี้ 2 – 3 ครั้งลูกโคก็สามารถดูดนมเองจากถังเองได วิธีนี้ผิดจากทาดื่มนมตาม

ธรรมชาติ เพราะตามปกติลูกโคดูดนมโดยแหงนหนาขึ้นดูดนมจากเตานม ซึ่งน้ํานมจะผานจากหลอดคอ

ไหลไปตามรองหลอดคอ ( esophageal groove ) ไปถึงกระเพาะที่สี่ โดยไมผานกระเพาะที่หนึ่ง แตถาลูกโค

กมหัวดูดนมจากถัง รองหลอดคอจะไมปดนมจะไหลเขากระเพาะที่หนึ่ง อาจทําใหนมบูดและลูกโคทองเสีย
ได แตก็มีโอกาสเกิดขึ้นนอย

3. ใชถังติดหัวนม ( Nipple Pail ) เปนการแกขอเสียในเรื่องการกมหัวดูดนมในขอที่ 2 โดยติด

หัวนมยางไวดานขางใกลกับกนถัง ใชถังใสลงไปในหวงที่แข็งแรงและแขวนถังดานที่มีหัวนมอยูใหเอียง

ประมาณ 45 องศา วิธีเปนที่นิยมกันแพรหลายในตางประเทศ เพราะมีขอดีเหนือกวาการใชถังธรรมดาหลาย
อยาง เชน หัดใหลูกกินนมไดงายกวา ลูกโคจะกินนมไดทีละนอย ๆ และ ชาๆ ซึ่งการกินเชนนี้จะทําใหนม

ไหลลงสูกระเพาะที่ 4 ไดทั้งหมด โดยไมมีโอกาสไหลพลาดลงกระเพาะที่ 1 ได

ขอเสนอแนะวิธีการเลี้ยงและใหอาหารลูกโคนมในปจจุบัน

ในปจจุบันไดมีการพัฒนาการเลี้ยงลูกโคนมใหเหมาะสมขึ้นกับสภาพเศรษฐกิจ ซึ่งทําใหลูกโคมี

การเจริญเติบโตที่ดี ประหยัด และหยานมไดเร็ว โดยหลังจากที่ลูกโคกินนมน้ําเหลืองนาน 2 – 5 วัน แลวจะ
ใหนมเทียม หรือนมแมใหกินประมาณจํากัดประมาณ 4 กิโลกรัม ตอวัน คงที่เสมอไป เสริมดวยอาหารขน

และหญาแหง โดยสามารถหยานมได ประมาณ 2 – 3 เดือน แตสําหรับเกษตรกรรายยอยที่ไมมีการฝกให

ลูกโคกินอาหารขนโดยเร็ว เมื่อลูกโคอายุประมาณ 2 เดือน ยังกินอาหารขนไมเกง ( ประมาณ 700 กรัม ตอ

วันก็ควรยืดการหยานมลูกโคเปน 3 เดือน แลวแตความเหมาะสม