Page 39 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

29

3. การตัดหัวนมเกิน ( Extra teat ) ลูกโคนมบางตัวมีหัวนมเกิน 4 หัว ซึ่งไมมีประโยชนจึงสมควร

ตัดเมื่อลูกโคอายุไมเกิน 3 เดือน โดยใชกรรไกรที่สะอาดตัดและทาดวยทิงเจอรไอโอดีน
4. การสูญเขา ( dehorning ) ในการเลี้ยงโคนม ซึ่งตองมีการปฏิบัติอยางใกลชิดตอโค เชน การรีด

นม การผสมเทียม เปนตน ผูเลี้ยงอาจไดรับอันตรายจากโคไดโดยเฉพาะโคนมลูกผสม ซึ่งบางตัวดุ จําเปน

ที่ผูเลี้ยงตองมีการทําลายปุมเขา ตั้งแตลูกโคยังเล็ก ๆ ซึ่งมีหลายวิธี เชน การถูดวยแทงโซดาไฟ การจี้เขาดวย
เหล็กรอน หรือไฟฟา เปนตน

สําหรับการทําลายปุมเขาโดยวิธีงาย ๆ โดยใชปูนแดงผสมสบูกรด จํานวนเทา ๆ กัน หรือ ปูนแดง

และโซดาไฟผสมกันในอัตราสวน 2 ตอ 1 คนใหเขากันจนเหนียวเปนครีมเหมือนยาสีฟนเก็บใวใน

กระปองพลาสติคและแบงมาปายบริเวณปุมเขาลูกโคอายุภายใน 14 วันแรกโดยใชกรรไกรตัดขนบริเวณ
ขอบปุมเขาและอาจใหวาสลินทารอบ ๆ ปุมเขาแลวใชครีมจํานวนเทาปลายนิ้วกอยทาบริเวณปุมเขาและควร

ระวังอยาใหครีมแฉะเกินไปจนไหลเขาตาลูกโค หรือ ไหลโดนบริเวณใบหนาลูกโคเพราะจะเกิดเปนแผลได

สวนการใชเหล็กรอน สามารถทําไดเมื่อลูกโคมีอายุมากขึ้น เชนประมาณ 2 – 4 เดือนโดยมีวิธีการทําดังนี้
1. ใชกรรไกรตัดขนรอบ ๆ ปุมเขาเพื่อใหสามารถเห็นฐานเขาไดชัดเจน

2. ใชมีดตัดปลายเขา ( ในกรณีที่ลูกโคมีปุมเขาเกิน 1/2 ซ.ม. )

3. ใชเหล็กรอนจี้บริเวณปุมเขาเพื่อหามเลือดและทําลายเซลเขา
4. ใชทิงเจอรไอโอดีน ทาปองกันการติดเชื้อโรคพรอมทั้งยาเนกาซัน และวาสลิน

ตารางที่ 3 – 5 ปญหาสําคัญที่อาจพบในการเลี้ยงลูกโคระยะกินนมและแนวทางแกไข

รายการ สาเหตุ การปองกันและแกไข

1. สะดืออักเสบ และ อาจลุกลาม - ติดเชื้อทางสายสะดือ ขณะคลอด - ลูกโคควรคลอดในที่สะอาด และควร
ทําใหขอขาบวมอาจจะ 1 - 4 ขา เนื่องจากคอกคลอดไมสะอาด หรือ จุมสะดือดวยทิงคเจอรไอโอดีน
( Navel infection ) ลูกโคที่ขอขา ไมไดจุมสะดือดวยทิงคเจอรไอโอดีน - ลูกโคตองกินนมน้ําเหลืองโดยเร็ว

บวม ลุกไมไดสวนใหญมักตาย - ลูกโคไมไดกินนมน้ําเหลืองหรือ กิน - ในกรณีที่จะใชน้ํานมจากแมโคที่เปน
ดวยโรคแทรกซอน ชา ทําใหไมมีภูมิคุมกัน เตานมอักเสบลวน ๆ ควรมีการตม

- ลูกโคกินนมที่มาจากเตานมอักเสบ ฆาเชื้อกอน
จํานวนมากทําใหติดเชื้อทางปาก โดย -รักษาสะดือดวยทิงคเจอรและยาเนกาซัน
เฉพาะลูกโคที่อายุนอยกวา 1 เดือน หรือ อาจจําเปนตองใชยาปฏิชีวนะ

มักพบปญหานี้มากกวาลูกโคระยะอื่น