Page 29 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

19

บทที่ 3

การเลี้ยงและใหอาหารลูกโค

การเลี้ยงโคนม จําเปนตองคัดแมโคนมออกจากฝูงในปหนึ่ง ๆ ประมาณ 15 - 20 เปอรเซ็นต

เนื่องจากสาเหตุตาง ๆ เชน ใหผลผลิตต่ํา ผสมติดยาก ปวยดวยโรคตาง ๆ และอายุมากเปนตน ดังนั้นจึง

จําเปนตองมีการจัดหาโคเพศเมียหรือโคสาว เพื่อเปนโคทดแทนจํานวนแมโคที่คัดออกไป ซึ่งอาจทําไดโดย

1. จัดหาซื้อโคมาจากที่อื่น สวนมากเปนวิธีใชอยูในฟารมที่มีจํานวนโคอยูนอย หรือ ฟารมที่
ตองการลดภาระในการเลี้ยงดูลูกโค โดยอาจจะหาซื้อลูกโคหยานมหรือโคสาวมาเลี้ยง แตก็มี

ขอเสีย คือ เสี่ยงตอการนําโรคเขามาในฝูงโค และ ไมมีโอกาสปรับปรุงพันธุโคในฝูง เปนตน

2. เลี้ยงลูกโคที่เกิดในฝูง เปนวิธีที่จะสามารถปรับปรุงพันธุโคในฝูงไดโดยการคัดเลือกลูกโคที่
เกิดจากแม และพอที่มีประวัติดีเก็บไวทําพันธุ และสามารถปองกันโรคจากภายนอกฝูงซึ่งวิธีนี้

จะทําไดก็ตองมีการจัดเก็บขอมูลที่เปนระบบ สามารถคนหาไดเมื่อตองการ

เปาหมายของการเลี้ยงลูกโค

1. ลูกโคมีการเจริญเติบโตที่ดีในชวงระยะกินนมมีสุขภาพสมบูรณ แข็งแรง และและสามารถ

หยานมไดเมื่ออายุ 2 - 3 เดือน

2. ลูกโคหลังหยานมมีการเจริญเติบโตตามปกติสามารถผสมพันธุไดเมื่ออายุประมาณ 15 - 18
เดือน

นมน้ําเหลือง

นมน้ําเหลือง ( Colostrum ) เปนนมที่ผลิตไดจากแมโคในระยะแรกคลอด ซึ่งลูกโคแรกเกิดตองได

กินนมน้ําเหลืองที่รีดไดมื้อแรกโดยเร็วภายใน 6 ชั่วโมงหลังคลอด และไมควรเกิน 24 ชั่วโมง เพราะนม

น้ําเหลืองมีโปรตีนสูง และสวนใหญเปนโปรตีนที่มีคุณสมบัติเปนภูมิคุมกัน ( Immunoglobulins , Ig ) มี

วิตามินเอ และวิตามินอี สูง นมน้ําเหลืองจะมีอยูในเตานมแมโคในระยะกอนคลอดและหลังคลอดเพียง 3
– 5 วัน หลังจากนั้นก็จะเปลี่ยนเปนน้ํานมธรรมดา ถาลูกโคกินนมน้ําเหลืองภายใน 24 ชั่วโมง ภูมิคุมกันตาง

ๆ จะสามารถดูดซึมเขาสูผนังลําไสและกระแสเลือดลูกโคโดยไมมีการเปลี่ยนแปลงสวนประกอบ แต

หลังจากนี้ไปแลวภูมิคุมกันจะไมสามารถดูดซึมเขาสูลําไสลูกโคในรูปนี้ได ทั้งนี้อาจจะเนื่องมาจากภายใน

24 ชั่งโมงหลังคลอด ภายในกระเพาะลูกโคมีความเปนกรดไมพอที่จะทําใหน้ํายอย ยอยโปรตีนไดและ
เหตุผลอีกอยางหนึ่งก็คือ ในนมน้ําเหลืองมีสารที่ตอตานการทํางานของน้ํายอยโปรตีน Trypsin

ภูมิคุมกัน ( Immunoglobulins , Ig ) แบงออกไดเปน IgG , IgM , IgA , IgD และ IgE แตที่

สําคัญและพบมากในนมน้ําเหลือง และ ซีรั่ม ของแมโค ไดแก IgG , IgM , IgA นมน้ําเหลืองที่นําไป
เลี้ยงลูกโคตองเปนนมน้ําเหลืองที่รีดไดมื้อแรก และ ควรมี Immunoglobulins ไมต่ํากวา 50 กรัม / ลิตร (