Page 44 -

ื
ิ
ิ
ิ
ิ
ั
ุ
์
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
41

หมอนรองกระดูกข้อเข่า (Meniscus)
หมอนรองกระดูกข้อเข่า มีรูปทรงโค้งเป็นรูปเกือกม้า แต่ลักษณะตามภาคตัดขวางจะเป็น

สามเหลี่ยม (ภาพที่ 1) โดยส่วนฐานหรือส่วนที่หนาที่สุดอยู่ด้านนอกรองรับ femoral condyles และจะ
้
บางลงทางด้านในของ plateau การที่หมอนรองกระดูกขอเข่ามีรูปทรงแบบนี้ จึงช่วยสร้างความมั่นคงให้
เข่าได้ โดยรั้งไม่ให้มีการเคลื่อนที่ของ tibia ไปทางด้านหน้ามากเกินไป หมอนรองกระดูกข้อเข่าถูกยึดให้ติด

อยู่บน tibia plateau ทำให้มีพื้นที่ในการสัมผัสระหว่าง femoral condyles กับ tibia plateau มากขึ้น
จึงช่วยกระจายแรงกดและลดความเค้นกด (compressive stress) ลงได้

ภาพที่ 1 การเรียงตัวของคอลลาเจน
ใน หมอนรองกระดูกข้อเข่า เมื่อ 1) ชั้น

ผิว superficial network คอลลาเจน
กระจัดกระจาย 2) ชั้นถัดมา lamellar

layer คอลลาเจนจะเรียงตัวตามรัศมี 3) ชั้นในสุด central main layer คอลลาเจนจะเรียงตัวตามแนวเส้น

รอบวง
ที่มา McDermott ID, Masouros SD, Amis AA, Biomechanics of the menisci of the knee.

Current Orthopaedics, 2008, 22 (3); 193-201, doi.org/10.1016/j.cuor.2008.04.005
Fox AJ, Bedi A, Rodeo SA. The basic science of human knee menisci: structure,

composition, and function. Sports Health. 2012;4(4):340-351.

doi:10.1177/1941738111429419

ส่วนประกอบของเนื้อเยื่อหมอนรองกระดูกข้อเข่า เป็นชนิด fibrocartilage โดยมีส่วนประกอบ

ดังนี้
➢ น้ำ 65 – 72 เปอร์เซ็นต์

➢ cell fibrochondrocytes โดยเซลล์ที่อยู่บริเวณชั้นนอก มีรูปร่างยาวรีมีลักษณะคล้ายกระสวย

เหมือน fibroblast ส่วนเซลล์ที่อยู่ด้านในจะกลมเหมือน chondrocytes
➢ คอลลาเจน 20 - 25 เปอร์เซ็นต์ ของน้ำหนักเปียก หรือ 75 เปอร์เซ็นต์ ของน้ำหนักแห้ง ส่วน

ใหญ่เป็น type I collagen โดยคอลลาเจนที่บริเวณผิวจะเรียงตัวแบบกระจัดกระจาย (ภาพที่ 1)

เหมือนเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนผิวข้อ จึงลดการเสียดสี ทำให้กระดูก femur ไถลไปบนหมอนรอง
กระดูกข้อเข่าได้ง่าย ส่วนที่อยู่ชั้นถัดไปมีปริมาณ 1 ส่วน 3 ของเนื้อเยื่อ คอลลาเจนจะเรียงตัว

ตามรัศมี และส่วนที่อยู่ชั้นในสุดมีปริมาณ 2 ส่วน 3 ของเนื้อเยื่อ คอลลาเจนจะเรียงตัวตามแนว

Clinical Biomechanics of Knee ผศ.ดร.สิริพร ศศิมณฑลกุล