Page 16 -
P. 16
ิ
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
์
1
บทที่ 1
บทนำ
1.1 ที่มาและความสำคัญ
การจัดที่ดินเพื่อให้เกษตรกรมีที่ดินทำกิน เป็นวิธีการแก้ไขปัญหาความยากจนที่ดำเนินการมาโดย
ตลอดในทุกรัฐบาล โดยในระยะเริ่มแรก คือ การจัดตั้งนิคมสหกรณ์เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรโดยกรมส่งเสริม
สหกรณ์ และการจัดที่ดินในรูปนิคมสร้างตนเองและนิคมอพยพราษฎรออกจากเขตน้ำท่วมให้แก่ราษฎร ตาม
ื่
1
พระราชบัญญัติจัดที่ดินเพอการครองชีพ พุทธศักราช 2485 โดยกรมประชาสงเคราะห์ ซึ่งได้มีการยกเลิกและ
แก้ไขกฎหมายเป็นพระราชบัญญัติจัดที่ดินเพื่อการครองชีพ พ.ศ. 2511 ต่อมาในปี พ.ศ. 2518 มีการออก
พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และดำเนินการปฏิรูปที่ดินโดยสำนักงานการปฏิรูป
ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) นอกจากนี้ ยังมีหน่วยงานของรัฐที่ดำเนินการจัดที่ดินให้แก่ประชาชนตาม
กฎหมาย พระราชกฤษฎีกาและระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีอีกหลายฉบับ อาทิ กรมที่ดินจัดที่ดินให้กับ
ประชาชนตามประมวลกฎหมายที่ดิน กรมป่าไม้และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งจัดที่ดินตามมติ
คณะรัฐมนตรีและพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 เป็นต้น แต่หลังจากที่ได้มีมติคณะรัฐมนตรี เมื่อ
วันที่ 22 มิถุนายน 2525 แล้ว การจัดที่ดินของหน่วยงานต่าง ๆ ก็ต้องยุติลงหรือไม่สามารถขยายโครงการ
2
ต่อไปได้ คงเหลือหน่วยงานหลักทำหน้าที่ในการจัดที่ดิน คือ ส.ป.ก. ส่วนหน่วยงานอื่นที่มีกฎหมายให้อำนาจจัด
ที่ดิน เช่น กรมที่ดิน กรมส่งเสริมสหกรณ์ และกรมประชาสงเคราะห์ ดำเนินการจัดที่ดินเพอรักษางานเดิมหรือ
ื่
ดำเนินการในพื้นที่เฉพาะตามนโยบายเท่านั้น
เนื่องด้วยการจัดที่ดินให้แก่ประชาชนอยู่ภายใต้กฎหมายหลายฉบับ ซึ่งแต่ละฉบับได้กำหนด
หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดที่ดิน รวมถึงการให้สิทธิในที่ดินและเอกสารสิทธิในที่ดินไว้แตกต่างกัน
ทำให้เกิดปัญหาในทางปฏิบัติงานของหน่วยงานของรัฐ ขาดความเป็นเอกภาพ และทำให้เกิดการเปรียบเทียบ
และความได้เปรียบและเสียเปรียบในหมู่ประชาชนผู้ที่ได้รับจัดที่ดิน ก่อให้เกิดสิทธิในที่ดินที่ไม่เท่าเทียมกัน
และทำให้มีเอกสารสิทธิในที่ดินที่หลากหลาย ไม่สามารถป้องกันการบุกรุกทดินของรัฐ รวมทั้งไม่สามารถแก้ไข
ี่
3
ปัญหาการไร้ที่ดินทำกินให้กับประชาชนได้อย่างถาวร
1 มูลนิธิสถาบันที่ดิน. มีนาคม 2544. รายงานฉบับสมบูรณ์ “โครงการศึกษาการถือครองและใช้ประโยชน์ที่ดินและ
์
มาตรการทางเศรษฐศาสตรและกฎหมายเพื่อให้การใช้ประโยชน์จากที่ดินเกิดประโยชน์สูงสุด”. ได้รับการสนับสนุนทุนวิจัย
จาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). หน้า 3-16.
2 มติคณะรัฐมนตรีเมื่อ วันที่ 22 มิถุนายน 2525 เรื่อง นโยบายการใช้และกรรมสิทธิ์ที่ดิน
3 อิทธิพล ศรีเสาวลักษณ์ และคณะ. 2549. รายงานฉบับสมบูรณ์ “โครงการศึกษาวิจัยและยกร่างกฎหมายว่าด้วยการจัด
ที่ดิน”. ภายใต้คณะอนุกรรมการพิจารณาปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการจัดทำเอกสารสิทธิให้มีความเป็นเอกภาพ เสนอต่อ
ิ
สำนักเลขาธการคณะรัฐมนตรี.
