Page 15 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 1

สัตวน้ำสำหรับการบริโภคอาหาร (Fish for Food)

ในบทนี้จะอธิบายสถานการณภาพรวมของอุปทานและอุปสงคของสัตวน้ำทั่วโลกและประเทศ
ไทย รวมทั้งเศรษฐกิจการคาระหวางประเทศไทยกับประเทศคูคา และประเทศไทยกับประเทศคูแขงใน

สินคาสัตวน้ำที่สำคัญ รวมทั้งปญหาของอุปทานสัตวน้ำหรือการไดมาของผลผลิตสัตวน้ำ เพื่อที่จะเปน

แนวทางเบื้องตนของการวางแผนเพื่อใหอุปทานสัตวน้ำเพื่อใหสอดคลองกับอุปสงคของสัตวน้ำซึ่งสงผล

ตออุตสาหกรรมสัตวน้ำตอไป

1.1 แนวโนมของการผลิตสัตวน้ำ การใชประโยชนสัตวน้ำ และความยั่งยืนของสัตวน้ำของโลก

แนวโนมของการผลิตสัตวน้ำของโลกไดสรุป จากภาพที่ 1. 1 แสดงปริมาณสัตวน้ำที่จับจาก

ธรรมชาติ (น้ำจืด และน้ำเค็ม) และที่เปนการเพาะเลี้ยงสัตวน้ำ (น้ำจืด และน้ำเค็ม) ตั้งแตป 2493-2562

จะพบวา การจับสัตวน้ำตามธรรมชาติในชวงแรกมีการเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องตั้งแตชวงป พ.ศ.2493 ใน

ปริมาณ 19.25 ลานตัน จนถึง ป พ.ศ.2532 ที่ปริมาณ 89.59 ลานตัน และหลังจากนั้นจะพบวาปริมาณ
การจับมีปริมาณคอนขางคงที่จนถึงปจจุบัน (พ.ศ.2562) อยูระหวาง 86-97 ลานตัน

ปริมาณสัตวน้ำที่จับจากธรรมชาติที่มีแนวโนมไมสามารถเพิ่มขึ้น แตมีทิศทางที่จะลดลงแลว

หากพิจารณาถึงความยั่งยืนของสัตวน้ำที่มีอยูจะเห็นไดวา กลุมของสัตวน้ำที่ถูกนำมาใชประโยชนอยูใน

ระดับการทำประมงเกินควร (Overfished) มีเพิ่มมากขึ้นในชวง 20 ปที่ผานมา ขณะที่กลุมของสัตวน้ำที่

นำมาใชประโยชนที่ยังสามารถเพิ่มระดับการทำประมงได (Maximally sustainably fished) นั้น ลด

นอยลงโดยเฉพาะอยางยิ่งในระหวาง 10 ปที่ผานมา ซึ่งจะเห็นไดวาถึงแมจะมีการประเมินระดับการทำ
ประมงเกินควร ความตองการบริโภคยังมีความตอเนื่อง สำหรับสัตวน้ำที่สามารถนำไปใชประโยชนอยาง

ไมมีการจำกัดนั้น (Underfished) พบวา มีสัดสวนนอยลงเรื่อย ๆ เชนกัน สงผลใหเห็นวาทรัพยากรสัตว

น้ำถึงระดับวิกฤตที่จะทุกๆ ประเทศทั่วโลกตองชวยกันวางแผนและทำใหทรัพยากรสัตวน้ำสามารถมีใช

ประโยชนอยางยั่งยืน อยางนอยที่สุดคือเทาเดิม หรือเพิ่มขึ้น (ภาพที่ 1. 2)

ซึ่งจะเห็นไดวามีการพึ่งพาการผลิตจากการเพาะเลี้ยงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ตั้งแตป พ.ศ.2532 ที่

ปริมาณ 16.96 ลานตัน และเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องในป 2562 ที่ปริมาณ 120.1 ลานตัน เชนกัน เปน

สัญญาณเตือนใหรูวาทรัพยากรสัตวน้ำทางธรรมชาติมีแนวโนมลดลง ในขณะที่แนวโนมของการบริโภค

สัตวน้ำของโลกมีทิศทางที่เติบโตเพิ่มขึ้น ซึ่งจะเห็นไดวาจากป พ.ศ.2554 สัตวน้ำสำหรับการบริโภคมี