Page 44 -

ิ
ิ
์
ั
ื
ิ
ุ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ิ
หลักฐานล้านนาในเอกสารโบราณจีน
ตารางที่ 2.9
大德五年五月壬戌。云南土官宋隆济叛。时刘深将兵由顺元入云南，云南右
丞月忽难调民供馈。隆济因绐其众曰：“官军征发汝等，将尽剪发黥面为
兵，身死行阵，妻子为虏。”众惑其言，遂叛。丙寅。诏云南行省自愿征八

百媳妇者二千人，人给贝子六十索。
（宋濂：《元史》，卷二〇，中华书局，1976 年版，页 435）
วันเหรินซีว์ เดือน 5 ปีที่ 5 แห่งรัชศกต้าเต๋อ (วัน 24 ค่ า เดือน 5 ปฏิทินเกษตรจีน -30
มิถุนายน ค.ศ.1301 / พ.ศ.1844) ข้าหลวงท้องที่ยูนนานซ่งหลงจี้เป็นกบฏ เวลานั้นหลิวเซิน

คุมทัพเดินทางจากซุ่นหยวนเข้ายูนนาน เย่ว์ฮูหนานซึ่งเป็นโย่วเฉิง (เสนาบดีขวา) แห่งยูนนาน
เกณฑ์ราษฎรมารบ ซ่งหลงจี้กล่าวแก่คนทั้งหลายว่า “ทางการเกณฑ์ก าลังพวกเจ้า จักต้องตัด

ผมสักหน้าเป็นทหาร พลีกายในการศึก ลูกเมียต้องตกเป็นเชลย” ผู้คนได้ฟังก็หลงเชื่อจึงพากัน
เป็นกบฏ วันปิ่งอิ๋น (วัน 28 ค่ า เดือน 5 ปฏิทินเกษตรจีน - 4 กรกฎาคม ค.ศ.1301 / พ.ศ.
1844) มีราชโองการให้มณฑลยูนนานรับสมัครทหารอาสาสองพันนายเพื่อตีปาไปสีฟู่ ให้เบี้ย
คนละหกสิบพวง

(ซ่งเหลียน. 1976. พงศาวดารราชวงศ์หยวน. บรรพ 20. ส านักพิมพ์จงหฺวาซูจี๋ว์.
หน้า 435)

อธิบาย
1.ซุ่นหยวน（顺元）เป็นชื่อเขตการปกครองระดับ 2 ในสมัยราชวงศ์หยวน ชอเต็มคือ
ื่
ซุ่นหยวนเซวียนฝู่ซือ（顺元宣抚司）ตั้งขึ้นในปีที่ 20 แห่งรัชศกจื้อหยวน (ค.ศ.1283 /

พ.ศ.1826) คือพื้นที่เมืองกุ้ยหยางมณฑลกุ้ยโจวในปัจจุบัน
2.ข้าหลวงท้องที่นี้ภาษาจีนเรียกว่าถู่กวน（土官）เริ่มมีในสมัยราชวงศ์หยวน เป็นค า

้
เรียกกวางๆ ของขุนนางท้องที่ในพื้นที่ชนชาติส่วนน้อยแถบตะวันตกเฉียงเหนือและตะวันตก
เฉียงใต้ สืบต าแหน่งกันได้ ราชวงศ์หยวนแต่งตั้งประมุขหรือผู้ปกครองชนชาติส่วนนอยที่เดิมมี
้
อยู่ให้เป็นข้าหลวงท้องที่ ให้สืบทอดต าแหน่งในวงศ์ตระกูลได้ แต่ต้องได้รับการอนุมัติแต่งตั้ง

17