Page 237 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

มีน้ำหนักผลไม่แตกต่างกันทางสถิติ การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและพืชมีน้ำหนักเปลือกสูงสุด ส่วนน้ำหนักเนื้อ เมล็ด
และขั้วผลพบว่าไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ สำหรับฤดูกาลผลิต 2562 การใส่ปุ๋ยทั้ง 3 กรรมวิธี มีองค์ประกอบของ
ผลผลิต ได้แก่ น้ำหนักเปลือก เนื้อ เมล็ดและขั้วผล ไม่แตกต่างกันทางสถิต เมื่อพิจารณาปริมาณผลผลิตและคุณภาพ

ผลผลิต พบว่าการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและพืชมีปริมาณผลผลิตสูงที่สุดทั้ง 2 ฤดูกาลผลิต ขณะที่คุณภาพผลผลิต
ไม่แตกต่างกันทางสถิติ เมื่อประเมินผลตอบแทนทางเศรษฐกิจจากการผลิตทุเรียนพันธุ์หมอนทอง พบว่า การใส่ปุ๋ย
ตามค่าวิเคราะห์ดินและพืชให้ผลตอบแทนสูงกว่าการใส่ปุ๋ยตามที่เกษตรกรปฏิบัติ 16 เปอร์เซ็นต์ และสามารถลด
ต้นทุนปุ๋ยได้ 12 เปอร์เซ็นต์
คำหลัก: ทุเรียน การวิเคราะห์ดินและพืช การจัดการปุ๋ย

คำนำ
ทุเรียน (Durio zibethinus Murr.) เป็นไม้ผลที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจที่มีศักยภาพสูงและมีการส่งออก
เพิ่มขึ้นทุกปี เนื่องจากความต้องการของตลาดต่างประเทศมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะตลาดประเทศจีนที่มีความ
ต้องการบริโภคทุเรียนสดจากประเทศไทยส่งผลให้ราคาส่งออกทุเรียนสดและผลิตภัณฑ์อยู่ในระดับสูงทำให้มูลค่าการ
ส่งออกเพิ่มขึ้น (สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร, 2562ก) ในปี 2562 ประเทศไทยมีเนื้อที่ให้ผลผลิตทุเรียน 726,475
ไร่ ปริมาณผลผลิต 1,013,741 ตัน โดยมีแหล่งปลูกสำคัญอยู่ในภาคตะวันออกและภาคใต้ ซึ่งแหล่งปลูก 5 อันดับแรก
ได้แก่ จันทบุรี ชุมพร ระยอง สุราษฎร์ธานีและยะลา (สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2562ข) อย่างไรก็ตามการ
พัฒนาการผลิตทุเรียนยังคงมีปัญหาและข้อจำกัดในด้านการจัดการเทคโนโลยีการผลิตที่ส่งผลต่อต้นทุนการผลิตของ
เกษตรกร
ปัจจุบันสภาพแวดล้อมและความอุดมสมบูรณ์ของดินที่ใช้ในการเพาะปลูกมีการเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งภาวะการ

เปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตพืช จึงมีความเป็นต้องพึ่งพาการใช้ปุ๋ยเคมี
เพื่อเพิ่มปริมาณธาตุอาหารในดินอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ Bruulsema et al. (2012) กล่าวว่า การจัดการปุ๋ยที่เหมาะสม
ต้องอาศัยหลัก 4R Nutrient Stewardship Concept ได้แก่ ชนิดของปุ๋ยเคมี (right source) ปริมาณหรืออัตราการ
ใช้ปุ๋ยที่เหมาะสม (right rate) ระยะเวลาของการใส่ปุ๋ย (right time) และตำแหน่งของการใส่ปุ๋ย (right place) ซึ่ง
การนำหลักการดังกล่าวมาใช้ต้องอาศัยความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับความต้องการธาตุอาหารระหว่างการ
เจริญเติบโตของพืชจึงจะทำให้การใช้ปุ๋ยมีประสิทธิภาพและเป็นกลยุทธ์สำคัญที่สามารถเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน
และลดต้นทุนการผลิตได้ เช่นเดียวกับ Lang et al. (1999) รายงานว่า การใส่ปุ๋ยทุกชนิดจำเป็นต้องคำนึงถึงความ
คุ้มค่าและการตอบสนองของพืชตลอดจนคุณภาพของผลผลิต โดยการให้ปุ๋ยควรพิจารณาถึงธาตุอาหารที่มีอยู่ในดิน
การสูญเสียธาตุอาหารทางดินและศักยภาพของพืชในการดูดใช้ธาตุอาหารด้วย ดังนั้นการทดลองนี้จึงมีวัตถุประสงค์
เพื่อศึกษาผลตอบสนองต่อปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและพืชโดยกำหนดอัตราปุ๋ยจากผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหาร
ในดินและผลการประเมินความต้องการธาตุอาหารของทุเรียนพันธุ์หมอนทองเปรียบเทียบกับการใส่ปุ๋ยตามที่เกษตรกร
ปฏิบัติและการใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำลักษณะเนื้อดินเพื่อใช้เป็นแนวทางการจัดปุ๋ยให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและ
ช่วยลดการใส่ปุ๋ยมากเกินความจำเป็น

วิธีดำเนินการ
อุปกรณ์
1. ต้นทุเรียนพันธุ์หมอนทอง จำนวน 15 ต้น
2. อุปกรณ์เก็บตัวอย่างดิน ได้แก่ สว่านเจาะดิน ถังพลาสติกและถุงพลาสติกเก็บตัวอย่างดิน
3. อุปกรณ์เก็บตัวอย่างพืช ได้แก่ กรรไกรตัดกิ่งและถุงพลาสติก
4. ปุ๋ยเคมี ได้แก่ ปุ๋ย 15-0-0, 8-24-24, 15-15-15, 13-9-25 และ 0-0-50
5. ตู้อบลมร้อน

6. เครื่องบดตัวอย่างพืช

229