Page 238 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

7. สารเคมีในการวิเคราะห์ตัวอย่างดินและพืช
8. เครื่องมือวิเคราะห์สมบัติทางกายภาพและเคมีดิน ได้แก่ เครื่องวัดความเป็นกรดด่าง (pH meter)
เครื่องวัดค่าการนำไฟฟ้าของดิน (EC meter) เครื่อง Spectrophotometer เครื่อง Atomic absorption

spectrophotometer
9. เครื่องมือวิเคราะห์ธาตุอาหารพืช ได้แก่ Atomic absorption spectrophotometer (AAS) และ
Spectrophotometer
วิธีการ
1. ดำเนินการทดลองในแปลงทุเรียนพันธุ์หมอนทองของเกษตรกร ตำบลเขาวัว อำเภอท่าใหม่ จังหวัด
จันทบุรี คัดเลือกต้นที่โตเต็มที่อายุประมาณ 8-10 ปี และให้ผลผลิตแล้ว เป็นตัวแทนต้นทดลองที่มีความสมบูรณ์
สม่ำเสมอกัน
2. วางแผนการทดลองแบบ Completely randomized designs (CRD) ประกอบด้วย 3 กรรมวิธีๆ ละ 5 ซ้ำ
ดังนี้
กรรมวิธีที่ 1 การใส่ปุ๋ยตามที่เกษตรกรปฏิบัติ (709-987-1,195 กรัม N-P 2O 5-K 2O/ต้น/ปี)

กรรมวิธีที่ 2 การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและพืช (845-315-1,315 กรัม N-P 2O 5-K 2O/ต้น/ปี)
กรรมวิธีที่ 3 การใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำลักษณะเนื้อดิน (700-525-985 กรัม N-P 2O 5-K 2O/ต้น/ปี)
3. การวิเคราะห์สมบัติทางกายภาพและเคมีของดินบางประการ
เก็บตัวอย่างดินก่อนเริ่มการทดลองที่ระดับความลึก 0-15 และ 15-30 เซนติเมตร นำมาผึ่งให้แห้งในที่ร่ม
เมื่อตัวอย่างดินแห้งแล้ว ทำการแยกเศษพืชและกรวดออก นำตัวอย่างดินไปร่อนผ่านตะแกรงขนาด 0.5 และ 2
มิลลิเมตร จากนั้นจึงนำไปวิเคราะห์สมบัติทางกายภาพและเคมีของดินบางประการ ได้แก่ เนื้อดิน โดยวิธี
hydrometer (คณาจารย์ภาควิชาธรณีศาสตร์, 2550) ความเป็นกรดด่าง (pH) อัตราส่วนดินต่อน้ำ 1:1 ค่า
อินทรียวัตถุ (organic matter; OM) โดยวิธี Walkley and Black ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (available
phosphorus; Avail.P) สกัดตัวอย่างดินด้วยสารละลาย Bray II และวิเคราะห์ความเข้มข้นของสารละลายด้วยวิธี
colorimetric method โดยวัดการดูดกลืนแสงด้วยเครื่อง Spectrophotometer (กลุ่มงานวิจัยเคมีดิน, 2544)
โพแทสเซียม (exchangeable potassium; Exch.K) แคลเซียม (exchangeable calcium; Exch.Ca) และ
แมกนีเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ (exchangeable magnesium; Exch.Mg) สกัดตัวอย่างดินด้วยสารละลาย
แอมโมเนียมอะซิเทต (1 M NH 4OAc) pH 7 และนำสารละลายที่สกัดได้ไปวัดเครื่อง Atomic absorption
spectrophotometer (AAS) (ทัศนีย์และจงรักษ์, 2542; กลุ่มงานวิจัยเคมีดิน, 2544)

4. การวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหารในใบทุเรียน
เก็บตัวอย่างใบทุเรียนในระยะใบเพสลาด (อายุใบประมาณ 45-60 วัน หลังแตกใบใหม่) จำนวน 10-12
ใบย่อยต่อต้น จากกิ่งที่สูงประมาณ 1.5-2 เมตร ทั้ง 4 ทิศ ตำแหน่งของใบที่ 2-3 ของช่อใบใหม่ ใส่ถุงพลาสติกแช่ใน
กระติกน้ำแข็ง เมื่อมาถึงห้องปฏิบัติการนำมาล้างทำความสะอาดด้วยน้ำกลั่น ผึ่งให้แห้งแล้วนำไปอบที่อุณหภูมิ 65-70
องศาเซลเซียส เป็นเวลา 3-5วัน จนตัวอย่างพืชมีน้ำหนักคงที่ นำมาชั่งน้ำหนักแห้งแล้วประเมินค่าร้อยละมวลแห้งต่อ
มวลสดแล้วนำไปวิเคราะห์ความเข้มข้นธาตุอาหาร ได้แก่ ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (total nitrogen) โดยวิธี
Kjeldahl ปริมาณฟอสฟอรัส (total phosphorus) สกัดตัวอย่างด้วยกรดผสมของ HClO 4 และ HNO 3 ในอัตราส่วน
1:2 และวิเคราะห์ความเข้มข้นของสารละลายด้วยวิธี colorimetric method โดยวัดการดูดกลืนแสงด้วยเครื่อง
Spectrophotometer ปริมาณโพแทสเซียม (potassium) แคลเซียม (calcium) และแมกนีเซียม (magnesium)
วิเคราะห์ความเข้มข้นของสารละลายด้วยวิธี atomic absorption spectrophotometry (กลุ่มงานวิจัยเคมีดิน,
2544) แล้วนำค่าที่ได้ไปเปรียบเทียบกับเกณฑ์ค่าความเข้มข้นมาตรฐานใบทุเรียนของประเทศไทย (สุมิตรา และคณะ,
2544)

230