Page 138 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

เมื่ออายุประมาณ 110-120 วัน ในพื้นที่ 4X3 เมตร หลังเก็บเกี่ยวหาน้ำหนักผลผลิต และอัตราการตรึงไนโตรเจน โดยวาง
แผนการทดลองแบบ RCB จำนวน 5 กรรมวิธี 4 ซ้ำ ดังนี้
แปลงที่ 1 แปลงเกษตรกร อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

กรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control)
กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมี 15-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดิน)
กรรมวิธีที่ 3 แบคทีเรียที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-วัน Azospirillum brasilense (DASF04003) +
ปุ๋ยเคมีอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 4 แบคทีเรีย Azospirillum (AP1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 5 แบคทีเรีย Azotobacter (AT1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
ทำการปลูกและใส่ปุ๋ยรองพื้น เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2562 ถอนแยกให้เหลือ 1 ต้น เมื่ออายุ 7 วัน ใส่ปุ๋ยยูเรีย
เป็นปุ๋ยแต่งหน้า เมื่ออายุ 30 วัน และทำการเก็บเกี่ยวเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2562 รวมอายุ 127 วัน
แปลงที่ 2 แปลงศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอน อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
กรรมวิธีที่ 1 ไม่ใส่ปุ๋ย (control)
กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมี 10-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ (อัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดิน)
กรรมวิธีที่ 3 แบคทีเรียที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-วัน Azospirillum brasilense (DASF04003) +
ปุ๋ยเคมีอัตรา 10-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 4 แบคทีเรีย Azospirillum (AP1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 10-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
กรรมวิธีที่ 5 แบคทีเรีย Azotobacter (AT1) + ปุ๋ยเคมีอัตรา 10-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่

ทำการปลูกและใส่ปุ๋ยรองพื้น เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2562 ถอนแยกให้เหลือ 1 ต้น เมื่ออายุ 7 วัน ใส่ปุ๋ยยูเรียเป็น
ปุ๋ยแต่งหน้า เมื่ออายุ 30 วัน และทำการเก็บเกี่ยวเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2562 รวมอายุ 111 วัน
* ทำการเลี้ยงเชื้อเหลวในอาหารเฉพาะของแต่ละสกุล โดยบ่มที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 48 ชั่วโมง
และฉีดลงบนวัสดุพานึ่งฆ่าเชื้อ โดย DASF04003 มีปริมาณ 6.73 Log 10 CFU/ml AP1 มีปริมาณ 6.43 Log 10 CFU/ml
และ AT1 มีปริมาณ 6.11 Log 10 CFU/ml
ระยะเวลา ตุลาคม 2561 - กันยายน 2562
สถานที่ทำการทดลอง ณ กลุ่มงานวิจัยจุลินทรีย์ดิน กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทาง
การเกษตร กรมวิชาการเกษตร
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ผลการทดลองและวิจารณ์
ความอุดมสมบูรณ์ของดิน
ผลวิเคราะห์ดินที่ระดับ 0–20 ซม. ในแปลงทดลอง ณ แปลงเกษตรกร ณ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื้อดิน
เป็นดินร่วนทราย (sandy loam) มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ประกอบด้วย อินทรียวัตถุ 1.60% ความเป็นกรด-ด่าง 7.1
ฟอสฟอรัส (Bray-II) 64 มิลลิกรัมต่อ กิโลกรัม โพแทสเซียม 145 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 1) อัตราปุ๋ยตามค่า

วิเคราะห์ดิน ที่ใช้ในการทดลองนี้ อัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O/ไร่ (กรมวิชาการเกษตร, 2552) และในแปลง
ทดลองที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแม่ฮ่องสอนเนื้อดินเป็นดินร่วนทราย (sandy loam) มีความอุดมสมบูรณ์ปาน
กลาง ประกอบด้วย อินทรียวัตถุ 1.90% ความเป็นกรด-ด่าง 6.85 ฟอสฟอรัส (Bray-II) 55 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
โพแทสเซียม 131 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 1) อัตราปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ที่ใช้ในการทดลองนี้ อัตรา 10-5-5
กิโลกรัม N-P 2O 5-K 2O/ไร่ (กรมวิชาการเกษตร, 2552)

130