Page 50 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2-16

ปาดงดิบเขาระดับสูง (upper montane forest) ที่อยูสูงจากระดับน้ําทะเลมากกวา
1800 เมตรขึ้นไป ซึ่งมีลักษณะโครงสรางของสังคมแตกตางกันไปอยางเดนชัด คือ ปาดงดิบเขาระดับสูงนี้จะมี

เรือนยอดชั้นบนสูงประมาณ 20 เมตร กิ่งกานจะคดงอรวมตัวเปนกระจุกบนกิ่งใหญ เนื่องจากอากาศหนาวเย็น
ลมพัดแรงและมีความชันสูง ตามลําตนจะมีฝอยลม กลวยไมและโดยเฉพาะมอสเกาะติดอยางหนาแนน
พื้นปามักจะแนนทึบ มีซากพืชอยูมาก บางแหงพืชอยูมาก บางแหงมีมอสปกคลุมเปนบริเวณกวาง บริเวณที่ชื้น
แฉะมากๆ อาจมีขาวตอกฤาษี (sphagnum moss) ขึ้นอยูไดเชน บริเวณดอยอางกา บนยอดดอยอินทนนท

ซึ่งมีความสูงมากกวา 2,000 เมตรเหนือระดับน้ําทะเล บริเวณที่โลงบนยอดเขาสูงที่มีอากาศหนาวเย็นจะมี
สภาพแวดลอมคลายเขตอบอุน (temperate zone) เชนที่ยอดดอยเชียงดาว ซึ่งมีความสูงประมาณ 1900 เมตร
จากระดับน้ําทะเล มีความชื้นสูงและอากาศหนาวเย็น ปรากฏมีพืชเมืองหนาว (subalpine vegetation)
หลายชนิดขึ้นอยู สกุลที่พบไดแก Geranium, Primula, Saxifraga, Rhododendron และ Zanthoxylum

เปนตน
(2) ปาสนเขา ปาชนิดนี้จะขึ้นกระจายอยูเปนหยอมๆ โดยเฉพาะตามที่เปนเขาและที่ราบบาง
แหง สวนมากจะอยูในภาคเหนือ เชนจังหวัดเชียงใหม เชียงราย แมฮองสอน ลําปาง ตาก และเพชรบูรณ และ
บางแหงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดเลย ศรีสะเกษ สุรินทรและอุบลราชธานี เปนตน โดยทั่วไปปาสน

เขาชอบขึ้นอยูตามสันเขาที่อากาศหนาวเย็นและดินขาดความอุดมสมบูรณสวนมากจะอยูสูงจากระดับน้ําทะเล
ในชวง 200-1800 เมตร มีปริมาณน้ําฝนเฉลี่ย 1000-1500 เมตรตอป
ปาสนเขาในประเทศไทยมีอยูนอยและตนที่มีขนาดใหญมักจะถูกเจาะและเผาบริเวณโคนตน

เพื่อสกัดเอาน้ํามันสน ทําใหเกิดรอยแผล สวนใหญลําตนคอดกิ่วและลมตายในที่สุดสภาพปาจึงเสื่อมโทรมและ
ประชากรมีแนวโนมลดลงอยางรวดเร็ว หากไมมีมาตรการปองกันดูแลรักษาอยางจริงจัง ปจจุบันยังพบมีปาสน
เขาที่พอใหเห็นอยูบาง ไดแก ปาสนวัดจันทร เขตอําเภอแมแจม จังหวัดเชียงใหม และปาสนอีกหลายแหงใน
เขตอําเภอขุนยวม จังหวัดแมฮองสอน รวมทั้งปาสนในเขตอุทยานแหงชาติดอยอินทนนท ดอยปุย ภูกระดึง
ทุงแสลงหลวง แมน้ําหนาว เปนตน

(3) ปาพรุหรือปาบึง(swamp forests) เปนปาที่ขึ้นอยูในบริเวณพื้นที่ชุมน้ํา (wetland)
มีน้ําขังอยูเสมอ ซึ่งอาจจะเปนบริเวณที่ราบลุมสองฝงลําน้ํา ตามหนอง บึง ปากแมน้ํา ตลอดจนชายฝงทะเลที่มี
ดินเลนและน้ําทะเลทวมถึง สวนมากจะอยูบริเวณที่มีปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยมากกวา 2000 มม. ตอป การที่พืช

พรรณตางๆ ตองดํารงชีพอยูในสภาพแวดลอมที่มีน้ําขังชื้นแฉะอยูเชนนี้ ทําใหเกิดการปรับตัวและมีลักษณะ
พิเศษเชน ที่โคนตนมักจะมีพูพอน (buttress) ระบบรากสวนใหญจะเปนรากแขนงแผกวางและแข็งแรง มีราก
หายใจ (pneumatophores) เพื่อชวยในการหายใจและรากค้ํายัน (stilt root) ชวยในการพยุงลําตน สามารถ
จําแนกตามสภาพแวดลอมออกเปน 3 ชนิดยอย คือ

ปาบึงน้ําจืด (freshwater swamp forest)
ปาเลนน้ําเค็ม ( mangrove swamp forest) และ
ปาพรุ (peat swamp forest)

2.4.2 ป า ผ ลั ด ใบ (deciduous forests) บ ริเ ว ณพื้ นที่ ใ น ภ า ค เ ห นือ

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลางที่มีความสูงจากระดับน้ําทะเลไมเกิน 1000 เมตร มีสภาพภูมิอากาศ
คอนขางแหงแลงมีปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยประมาณ 800-1200 มม ตอป ดินมักจะเปนดินรวนปนทราย ดินปน
กรวด บางแหงก็เปนดินลูกรัง พันธุไมที่ขึ้นปกคลุมพื้นที่แถบนี้สวนใหญจะพากันทิ้งใบในฤดูแลงและเริ่มแตกใบ

ใหมในตนฤดูฝน จัดไดวาเปนปาประเภทผลัดใบหรือบางครั้งเรียกวา monsoon forest ไมในปาประเภทนี้จะ
ปรากฏมีวงป (annual rings) ความสูงของไมในปาผลัดใบโดยเฉลี่ยจะสูงประมาณ 20-25 เมตร ซึ่งต่ํากวาไมใน