Page 22 -
P. 22
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
กำรลงทุนจำกต่ำงชำติจ ำเป็นต้องมีนโยบำยและกำรจัดกำรเพื่อให้ท้องถิ่นได้รับประโยชน์จำกกำรลงทุน
ดังกล่ำวด้วย กำรศึกษำของ Liu (2014) ได้สรุปบทเรียนกรณีศึกษำของ Food and Agriculture
Organization of The United Nations (FAO) พบว่ำกำรครอบครองที่ดินขนำดใหญ่ (Large-scale Land
Acquisitions) มักมีผลเสียที่มำกกว่ำประโยชน์ที่ได้รับจำกกำรลงทุน โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งในประเทศที่มี
กฎหมำยเกี่ยวกับสิทธิกำรครอบครองที่ดินไม่ชัดเจน และภำครัฐมีกำรก ำกับดูแลที่อ่อนแอ (Weak
Governance) กำรครอบครองที่ดินขนำดใหญ่ท ำให้เกิดควำมเสี่ยงและผลเสียต่อชุมชนอย่ำงมำกจำกกำรที่
ชุมชนไม่สำมำรถเข้ำถึงแหล่งทรัพยำกรธรรมชำติได้ ตลอดจนเป็นกำรท ำลำยวิถีของชุมชนท้องถิ่นซึ่งจะท ำให้
เกิดกำรต่อต้ำนกำรลงทุนของท้องถิ่นในที่สุด
กรณีศึกษำเหล่ำนี้ยังชี้ให้เห็นว่ำกำรลงทุนทำงด้ำนกำรเกษตรที่ให้เกษตรกรผู้ผลิตท้องถิ่นมีส่วนร่วม
ธุรกิจที่เท่ำเทียมกัน โดยให้เกษตรกรมีบทบำทในธุรกิจและยังเป็นเจ้ำของที่ดิน มีผลประโยชน์ในทำงบวกอย่ำง
ยั่งยืน รูปแบบดังกล่ำวของกำรมีส่วนร่วมทำงธุรกิจ (Inclusive Business Model) จะประสบควำมส ำเร็จได้
อำจจ ำเป็นต้องให้องค์กรภำยนอก (ซึ่งอำจเป็นภำครัฐหรือองค์กรช่วยเหลืออื่น) ให้กำรสนับสนุนแก่เกษตรกร
ท้องถิ่นทำงด้ำนเงินทุนและกำรจัดกำรควำมสัมพันธ์ระหว่ำงผู้ลงทุนต่ำงชำติและเกษตรกร นอกจำกนั้น กำร
ลงทุนจะต้องเป็นลักษณะที่เรียกว่ำ “Patient Capital” หรือเป็นกำรลงทุนที่ต้องมีสำยป่ำนที่ยำวพอที่จะได้รับ
ผลตอบแทนในปีถัดๆ ไปของกำรลงทุน
นอกจำกรูปแบบของธุรกิจที่เหมำะสมข้ำงต้นแล้ว ปัจจัยที่ส ำคัญอีกประกำรหนึ่งซึ่งจะท ำให้ FDI ใน
ภำคเกษตรประสบควำมส ำเร็จคือ กำรที่ภำครัฐจะต้องมีกรอบกฎหมำยองค์ประกอบทำงสถำบันที่เกี่ยวข้อง
(Institutional Framework) ที่มีประสิทธิภำพ ภำครัฐไม่ใช่เพียงแต่เชิญชวนให้นักลงทุนต่ำงชำติมำลงทุนเพียง
อย่ำงเดียว
2.2 FDI ในอุตสำหกรรมกำรเกษตรของจีน
FDI ของจีนในแอฟริกำ
ถึงแม้ว่ำกำรลงทุนของจีนในต่ำงประเทศส่วนใหญ่จะมีภำพลักษณ์ในแง่ลบของกำรตักตวง
ผลประโยชน์จำกประเทศที่ได้รับกำรลงทุน แต่กำรลงทุนในอุตสำหกรรมกำรเกษตรของจีนในแอฟริกำมี
ส ำนักงำนกองทุนสนับสนุนกำรวิจัย 10 สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์
ฝ่ำยเกษตร
