Page 55 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

55

cortex คอร์เทกซ์ : เนื้อเยื่อของรากอยู่ระหว่างเนื้อเยื่อชั้นผิวกับเนื้อเยื่อส่วนท่อลําเลียง
cotransport การขนส่งร่วมทาง : กลไกการขนส่งสารสองชนิดโดยใช้พาหะขนส่งร่วมทาง ทําให้สารทั้งสองชนิด

เคลื่อนที่ผ่านเยื่อไปในทิศทางเดียวกัน มีความหมายเหมือนกับ symport

cotransporter พาหะขนส่งร่วมทาง : โปรตีนพาหะทําหน้าที่ขนส่งสารสองชนิด โดยทําให้สารทั้งสองชนิดเคลื่อนที่
ผ่านเยื่อไปในทิศทางเดียวกัน มีความหมายเหมือนกับ symporter

cotyledon ใบเลี้ยง: ใบแรกใบเดียวของพืชใบเลี้ยงเดียว หรือใบแรกสองใบของพืชใบเลี้ยงคู่ ที่ออกมาจากเอ็มบริโอ
ของเมล็ดที่กําลังงอก ทําหน้าที่จ่ายอาหารให้ต้นอ่อนที่กําลังเจริญเติบโต

coulter injection การอัดปุ๋ยเหลว : การใส่ปุ๋ยเหลวในดิน เริ่มจากใช้ใบมีดของแทรกเตอร์ตัดดินแหวกนําให้เกิด

ร่องแคบ ๆ แล้วอัดปุ๋ยเหลวลงไป ปุ๋ยกระจายเป็นแถบในร่องตามความลึกของรอยตัด
C:P ratio อัตราส่วนคาร์บอน: ฟอสฟอรัส : อัตราส่วนระหว่างสารอินทรีย์คาร์บอนและฟอสฟอรัสทั้งหมดใน

สารอินทรีย์ เป็นดัชนีอย่างหนึ่งที่บ่งชี้ศักยภาพการปลดปล่อยฟอสฟอรัสจากซากพืชที่ใส่ในดิน หากซากพืชมี
อัตราส่วน C:P ตํ่ากว่า 200 คาดว่าจะมีมินเนอราลไลเซชันสุทธิของฟอสฟอรัส แต่ถ้ามีอัตราส่วน C:P สูงกว่า 300

คาดว่าจะมีอิมโมบิไลเซชันสุทธิของฟอสฟอรัส ดู mineralization และimmobilization ประกอบ

crista ครีสตา :เยื่อชั้นในของไมโทคอนเดรียซึ่งพับไปมาเพื่อเพิ่มพื้นที่ผิว เป็นบริเวณที่มีโซ่การ
ขนส่งอิเล็กตรอนในปฏิกิริยาออกซิเดทีฟฟอสฟอริเลชันเพื่อผลิต ATP ให้แก่เซลล์ ธาตุฟอสฟอรัส

มีบทบาทสําคัญในส่วนนี้ (พหูพจน์ cristae)

criteria of essentiality บรรทัดฐานความเป็นธาตุอาหาร : เกณฑ์ที่ใช้สร้างกลุ่ม “ธาตุอาหารพืช” มี 3 ข้อ คือ (1)
พืชต้องการธาตุนั้นเพื่อดํารงชีพจนตลอดวงจรชีวิต (2) หากขาดแคลนธาตุนั้นถึงระดับหนึ่ง พืชจะแสดงอาการ

ผิดปรกติอันเป็นลักษณะเฉพาะ ซึ่งอาจแก้ไขอาการดังกล่าวได้ด้วยการให้ปุ๋ยที่มีธาตุนั้น และ (3) ธาตุนั้นมีบทบาท
โดยตรงต่อเมแทบอลิซึมของพืช ดู deficiency ประกอบ

critical deficiency level ระดับวิกฤติขาดแคลน : ดูคําอธิบายใน critical level เปรียบเทียบความหมายกับ

critical toxic level
critical level, plant ระดับวิกฤติในพืช: ระดับหรือความเข้มข้นของธาตุอาหารในพืชช่วงเปลี่ยนสภาพ (transition

zone) เป็นความเข้มข้นของธาตุอาหารในพืชซึ่งให้การเจริญเติบโตสัมพัทธ์ (relative growth) 90% (หรือ 90%
ของการเจริญเติบโตสูงสุด) เรียกว่าระดับวิกฤติขาดแคลน (critical deficiency level) ก็ได้ ยกตัวอย่างกรณีของ

โบรอน ซึ่งระดับวิกฤตในพืช 20 มกB/กก.

critical level, soil ระดับวิกฤติในดิน: ระดับของธาตุอาหารในดินรูปที่เป็นประโยชน์ ซึ่งให้การเจริญเติบโตสัมพัทธ์
ของพืช 90% ยกตัวอย่าง ระดับวิกฤติในดินของโบรอนที่สกัดได้ด้วยนํ้าร้อน (hot-water soluble B) 0.5 มก.B/

กก.

critical concentration ความเข้มข้นวิกฤติ: มีความหมายเหมือน critical level (ระดับวิกฤติ)