Page 13 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2) ข๎อเสนอแนะด๎านการจัดการคุณภาพข๎าว
2.1) คุณภาพข๎าวหอมมะลิอินทรีย์โดยเฉพาะคุณภาพด๎านความหอมและเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงกวําข๎าว
หอมมะลิทั่วไป ดังนั้นการผลิตข๎าวหอมมะลิอินทรีย์ควรเป็นเป้าหมายในการรักษาตลาดข๎าวคุณภาพ และ
ผลตอบแทนจากการปลูกข๎าวหอมมะลิอินทรีย์สูงกวําข๎าวหอมมะลิทั่วไปเพราะได๎รับราคาที่สูงกวํา ดังนั้นจึงเป็น
ทางเลือกที่เหมาะสมส าหรับเกษตรกรรายยํอยที่ต๎องการเพิ่มรายได๎ครัวเรือน
2.2) แม๎วําเกษตรกรรายใหญํจะเข๎าถึงเทคโนโลยีและเครื่องจักรในการผลิตข๎าวที่ทันสมัยมากกวํา
เกษตรกรรายยํอย แตํผลผลิตข๎าวหอมมะลิจากแปลงของเกษตรกรรายใหญํมีคุณภาพต่ ากวําเกษตรกรรายยํอย แสดง
ให๎เห็นวําการพัฒนาเครื่องจักรส าหรับทดแทนแรงงานคนในการผลิตข๎าวต๎องค านึงถึงปัจจัยด๎านคุณภาพด๎วยเชํนกัน
2.3) สภาพการรั่วซึมของยุ๎งฉางมีผลตํอคุณภาพข๎าวหอมมะลิโดยเฉพาะการเพิ่มขึ้นของเปอร์เซ็นต์
ท๎องไขํ ดังนั้นการตรวจสอบการรั่วซึมของยุ๎งฉางและซํอมแซมกํอนจัดเก็บข๎าวหอมมะลิจึงเป็นสิ่งจ าเป็นเพื่อรักษา
คุณภาพข๎าวหอมมะลิ
2.4) คุณภาพข๎าวหอมมะลิในยุ๎งฉางที่มีการบังแดดหรือได๎รับรํมเงาจากบ๎านหรือต๎นไม๎ใหญํ มีแนวโน๎ม
ที่คุณภาพข๎าวโดยเฉพาะเปอร์เซ็นต์ท๎องไขํต่ ากวํายุ๎งฉางที่ได๎รับแสงแดดทั้งวัน ดังนั้นการเพิ่มรํมเงาให๎กับยุ๎งฉางเป็น
แนวทางในการรักษาคุณภาพข๎าวหอมมะลิที่มีประสิทธิภาพ

2.5) การจัดเก็บข๎าวหอมมะลิในยุ๎งฉางสังกะสีท าให๎เมล็ดข๎าวมีความชื้นลดลงมากที่สุด ซึ่งจะสํงผลตํอ
การลดลงของน้ าหนักข๎าวที่จัดเก็บ ดังนั้นเกษตรกรควรหลีกเลี่ยงการเก็บข๎าวในยุ๎งสังกะสีเพราะนอกจากจะมีต๎นทุน
สํวนเพิ่มจากการสูญเสียน้ าหนักข๎าวมากที่สุดแล๎ว คุณภาพข๎าวด๎านความหอมยังลดลงมากที่สุดเชํนกัน

2.6) การใช๎กระสอบเคลือบส าหรับการจัดเก็บข๎าวหอมมะลิในทุกสถานที่เก็บสํงผลให๎คุณภาพข๎าว
หอมมะลิทุกด๎านต่ าลง โดยข๎าวมีความชื้นสูง เปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวต่ า เปอร์เซ็นต์เมล็ดหักสูง และปริมาณ 2AP ต่ า
ดังนั้นเกษตรกรควรหลีกเลี่ยงการใช๎กระสอบเคลือบในการจัดเก็บข๎าวหอมมะลิ
2.7) รูปแบบการจัดเก็บข๎าวหอมมะลิที่เกษตรกรสํวนใหญํปฏิบัติอยูํไมํใชํวิธีการที่ท าให๎ข๎าวหอมมะลิมี
คุณภาพสูงที่สุด และการจัดเก็บข๎าวให๎มีคุณภาพสูงในสถานที่เก็บแตํละแบบแตกตํางกัน เกษตรกรควรเลือกวิธี
จัดเก็บที่เหมาะสม ดังนี้
- เกษตรกรที่จัดเก็บข๎าวหอมมะลิในยุ๎งไม๎ ควรใช๎กระสอบน้ าตาลเกําหรือกระสอบอาหารสัตว์เกํา
แทนการเก็บกองหรือใสํกระสอบปุ๋ย เพราะสามารถรักษาคุณภาพข๎าวทั้งการเพิ่มเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าว ลดเปอร์เซ็นต์
ข๎าวหัก และรักษาคุณภาพด๎านความหอมได๎และมีผลตอบแทนสูงกวํารูปแบบการจัดเก็บอื่นๆ
- เกษตรกรที่เก็บข๎าวหอมมะลิในยุ๎งสังกะสี ควรจัดเก็บในกระสอบอาหารสัตว์เกํา ถุงตาขําย
หรือเก็บกอง แทนการใช๎กระสอบปุ๋ยเพราะท าให๎ข๎าวมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวและปริมาณ 2AP สูงเมื่อเทียบกับวิธีการ
เก็บข๎าวแบบอื่นๆ

- เกษตรกรที่เก็บข๎าวหอมมะลิในบ๎าน ควรเก็บข๎าวในกระสอบอาหารสัตว์เกํา แทนการใช๎
กระสอบปุ๋ยเพราะท าให๎ข๎าวมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูง เปอร์เซ็นต์ท๎องไขํต่ าและปริมาณ 2AP สูงเมื่อเทียบกับวิธีการ
เก็บข๎าวแบบอื่นๆ

- การจัดเก็บข๎าวหอมมะลิในกระสอบอาหารสัตว์เกํามีคุณภาพดีกวํารูปแบบอื่นๆ และมีต๎นทุน
สํวนเพิ่มต่ ากวําการจัดเก็บรูปแบบอื่น จึงท าให๎เกษตรกรได๎รับก าไรสุทธิจากการจัดเก็บมากกวํา
2.8 รูปแบบการจัดเก็บข๎าวมีผลตํอการเปลี่ยนแปลงคุณภาพข๎าว ซึ่งองค์ความรู๎ในการจัดเก็บข๎าวที่
ถูกต๎องจะชํวยรักษาคุณภาพข๎าวหอมมะลิของเกษตรกรรวมทั้งคุณภาพข๎าวหอมมะลิไทยในตลาดได๎ อยํางไรก็ตามที่
ผํานมายังไมํมีการถํายทอดเทคโนโลยีหรือจัดอบรมเกี่ยวกับวิธีการจัดเก็บข๎าวที่เหมาะสมให๎กับเกษตรกรผู๎ปลูกข๎าว
หอมมะลิ ดังนั้นหนํวยงานที่เกี่ยวข๎องควรด าเนินโครงการเพื่อให๎ความรู๎เกี่ยวกับรูปแบบและวิธีการจัดเก็บข๎าวที่
เหมาะสม เพื่อเป็นแนวทางในการรักษาคุณภาพข๎าวหอมมะลิไทยในระยะยาว

ฎ