Page 128 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

4. การเปรียบเทียบสถานที่เก็บข้าว 3 สถานที่ ด๎วยการเก็บข๎าวทั่วไป 7 รูปแบบ ที่ระยะเวลา 1, 3
และ 5 เดือน

การเก็บรักษาข๎าว 3 สถานที่ด๎วยวิธีตํางๆ ที่ระยะเวลา 1 3 และ 5 เดือน สํงผลกระทบตํอลักษณะ
ทางคุณภาพและปริมาณ 2AP ของข๎าวอยํางมีนัยส าคัญยกเว๎น ลักษณะอุณหภูมิในกองข๎าวที่เก็บด๎วยวิธีตํางๆ
ปฏิสัมพันธ์ระหวํางสถานที่เก็บข๎าวกับวิธีการเก็บของลักษณะอุณหภูมิในกองข๎าวและความชื้นข๎าวเปลือก
ปฏิสัมพันธ์ระหวํางสถานที่เก็บข๎าวกับระยะเวลาเก็บข๎าวและปฏิสัมพันธ์ระหวํางวิธีการเก็บข๎าวกับระยะเวลาเก็บข๎าว
ของลักษณะความชื้นข๎าวเปลือก และปฏิสัมพันธ์ระหวํางสถานที่เก็บข๎าวกับวิธีการเก็บและระยะเวลาในการเก็บของ
ลักษณะอุณหภูมิในกองข๎าว และความชื้นข๎าวเปลือก (ตารางที่ 7.16)

ตารางที่ 7.16 ผลการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางสถิติการเก็บข๎าวทั่วไป 3 สถานที่ ด๎วยวิธีการเก็บรักษาข๎าว 7
รูปแบบ ที่ระยะเวลา 1, 3 และ 5 เดือน
ในกองข้าว ความชื้น เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ ปริมาณ
Source DF อุณหภูมิ ความชื้น ข้าวเปลือก ต้นข้าว ท้องไข่ เมล็ดหัก 2AP
REP 2 5.62 0.05 0.03 21.00 0.62 3.17 0.001

Barn (B) 2 17.19 ** 69.46 ** 99.22 ** 1654.89 ** 49.59 ** 1705.21 ** 0.108 **
Storage (S) 6 1.00 ns 1.51 ** 2.05 ** 36.52 ** 5.18 ** 34.78 ** 0.042 **
Time (T) 2 417.44 ** 6.52 ** 22.90 ** 1689.35 ** 12.10 ** 2328.66 ** 1.095 **
B*S 12 0.80 ns 0.18 ** 0.79 ns 34.68 ** 2.89 ** 55.07 ** 0.021 **
B*T 4 6.57 ** 21.78 ** 19.50 ns 31.93 ** 0.75 * 39.99 ** 0.179 **
S*T 12 1.92 ** 0.32 ** 0.95 ns 60.36 ** 0.47 * 51.28 ** 0.038 **
B*S*T 24 0.90 ns 0.21 ** 0.33 ns 19.16 ** 1.07 ** 22.37 ** 0.031 **
Error 124 0.66 0.05 0.08 12.74 0.24 8.16 0.002
Total 188
CV (%) 2.68 2.09 2.32 20.75 10.39 5.22 15.59
หมายเหตุ: ns ไมํมีความแตกตํางอยํางมีนัยส าคัญทางสถิติ, * และ ** แตกตํางอยํางมีนัยส าคัญที่ระดับความเชื่อมั่น p≤0.05 และ
p≤0.01 ตามล าดับ

การเก็บข๎าวในยุ๎งไม๎มีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงที่สุด 72.24% เมล็ดหักต่ าสุด 23.38% และมีปริมาณ
2AP สูงที่สุด 0.288 µg/g สํวนการเก็บข๎าวในยุ๎งสังกะสีมีอุณหภูมิและความชื้นในกองข๎าวสูงที่สุด มีความชื้น
ข๎าวเปลือกและปริมาณ 2AP ต่ าที่สุด 11.12% และ 0.206 µg/g ตามล าดับ ในขณะที่การเก็บข๎าวในตัวบ๎านมี
เปอร์เซ็นต์ความชื้นข๎าวเปลือกสูงที่สุด 13.54%) และมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวต่ าที่สุด 62.59% เห็นได๎วําหลังจากเก็บ
ข๎าวในยุ๎งสังกะสีท าให๎คําความชื้นข๎าวเปลือกลดลงต่ าที่สุดแสดงให๎เห็นวํามีน้ าหนักผลผลิตหายไประหวํางการเก็บ
รักษาสูงกวําการเก็บด๎วยวิธีอื่นๆ ซึ่งไมํเป็นผลดีกับเกษตรกรเมื่อต๎องการจ าหนํายผลผลิต

วิธีการเก็บข๎าวในกระสอบพลาสติกแบบเคลือบใหมํและกระสอบอาหารสัตว์ใหมํมีคําเปอร์เซ็นต์
ความชื้นเฉลี่ยในกองข๎าวและความชื้นข๎าวเปลือกสูงที่สุด การเก็บข๎าวในถุงตาขํายมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงสุด 70.47%
แตํไมํตํางกับการเก็บในกระสอบน้ าตาลเกํา การเก็บข๎าวในถุงตาขํายมีเปอร์เซ็นต์ท๎องไขํต่ าที่สุด 1.72% แตํไมํตําง
กับการเก็บในกระสอบปุ๋ยแบบเคลือบใหมํ วิธีเก็บข๎าวในกระสอบน้ าตาลเกํามีเปอร์เซ็นต์เมล็ดหักต่ าที่สุด 25.60%
แตํไมํตํางกับการเก็บในถุงตาขํายและกระสอบอาหารสัตว์เกํา (ตารางที่ 7.17)
การเก็บข๎าวในกระสอบอาหารสัตว์เกํา กระสอบน้ าตาลเกํา กระสอบป่านเกําและกระสอบอาหาร
สัตว์ใหมํสามารถรักษาความหอมของข๎าวได๎ดีที่สุด โดยมีปริมาณ 2AP เทํากับ 0.290 0.289 0.270 และ 0.269
µg/g ตามล าดับจากผลการศึกษาจะเห็นได๎วําการเก็บรักษาข๎าวในกระสอบน้ าตาลเกําท าให๎ข๎าวมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าว
สูง เปอร์เซ็นต์เมล็ดหักต่ าและปริมาณ 2AP สูงเมื่อเทียบกับวิธีการเก็บข๎าวแบบอื่นๆ การเก็บข๎าวในถุงตาขํายแม๎จะมี
เปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงแตํมีปริมาณ 2AP ปานกลาง ควรหลีกเลี่ยงการใช๎กระสอบปุ๋ยเคลือบใหมํในการเก็บข๎าว เพราะ
ท าให๎มีความชื้นข๎าวเปลือกสูงเปอร์เซ็นต์ต่ า เปอร์เซ็นต์เมล็ดหักสูงและปริมาณ 2AP ต่ า เมื่อเก็บรักษาข๎าวเป็นระยะ

100