Page 385 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ก�าแพงแสน ได้ปรับปรุงรายงานการจัดการทรัพยากรดิน เพื่อการปลูกพืชเศรษฐกิจหลักตามกลุ่มชุดดิน
โดยรวมรวบผลการวิเคราะห์ดินก่อนปลูกพืช ที่นักวิจัยด�าเนินการทดลองกับชุดดินต่างๆ ทั่วประเทศ

ในรอบ 20 ปีที่ผ่านมา แล้วน�ามาประมวลโดยวิธีการทางสถิติ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบกับข้อมูลระดับ
ความอุดมสมบูรณ์ของแต่ชุดดิน และภาพรวมของแต่ละกลุ่มชุดดิน ซึ่งมีอยู่ในรายงานฯ ฉบับเดิม (พ.ศ.
2541) ผลการเปรียบเทียบเป็นไปตามสมมติฐาน กล่าวคือการใช้พื้นที่เพื่อการเกษตรในช่วงเวลาที่ผ่านมา

ได้ท�าให้ระดับความอุดมสมบูรณ์ของแต่ชุดดิน และภาพรวมของแต่ละกลุ่มชุดดิน เปลี่ยนแปลงไปมาก
พอสมควร จึงได้ใช้ข้อมูลชุดใหม่นี้แทน เพื่อให้ใกล้เคียงกับสภาพความอุดมสมบูรณ์ของดินแต่ละชุดดิน

และกลุ่มชุดดินในช่วง พ.ศ. 2541-2548
ใน พ.ศ. 2550 ส�านักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน ได้เผยแพร่เอกสาร
บัญชีธาตุอาหารในดินตามชุดดินของประเทศไทย จ�านวน 239 ชุดดิน โดยการรวบรวมผลวิเคราะห์ดิน

บางประการที่ส�าคัญในห้องปฏิบัติการตามชุดดินต่างๆ ของประเทศ ได้แก่ เนื้อดิน (texture) ปฏิกิริยาดิน
(pH) ค่าการน�าไฟฟ้าของสารละลายดินที่สกัดจากดินซึ่งอิ่มตัวด้วยน�้า (EC ) ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์
e
(Available P) โพแทสเซียมที่เป็นแลกเปลี่ยนได้ (Exchangeable K) คาร์บอนอินทรีย์ (Organic C)
ไนโตรเจนทั้งหมด (N) แคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ (Exchangeable Ca) แมกนีเซียมที่แลกเปลี่ยนได้
(Exchangeable Mg) และความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออน (CEC) และแปลความหมายผลวิเคราะห์ดิน

โดยใช้ค่ามาตรฐานในการเปรียบเทียบสมบัติทางเคมีของดิน ดังตารางที่ 14.1 และ ตารางที่ 14.2

ตารางที่ 14.1 ค่ามาตรฐานที่ใช้ในการประเมินสมบัติทางเคมีของดิน และระดับของธาตุอาหารในดิน

ระดับ
รายการวิเคราะห์
ต�่ามาก ต�่า ปานกลาง สูง สูงมาก

pH (1 : 1 H O) < 4.5 4.5-6.0 6.0-7.5 7.5-8.5 > 8.5
2
-1
P (mg kg ) < 3.0 3.0-10.0 10.0-15.0 15.0-25.0 > 25.0
-1
K (mg kg ) < 30.0 30.0-60.0 60.0-90.0 90.0-120.0 > 120.0
N (%) < 0.025 0.025-0.075 0.075-0.125 0.125-0.225 > 0.225
Ca (mg kg ) < 400 400-1,000 1,000-2,000 2,000-4,000 > 4,000
-1
Mg (mg kg ) < 36.5 36.5-120.0 120.0-365.0 365.0-975.0 > 975.0
-1
CEC cmol (+) kg -1 < 3.0 3.0-10.0 10.0-15.0 15.0-30.0 > 30.0

ที่มา : ส�านักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน (2550)

ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว ความอุดมสมบูรณ์ของดินนา 381