Page 165 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

ก�รวัดคว�มต้�นท�นต่อก�รแทงดินในแต่ละระดับคว�มลึก จะช่วยให้ทร�บว่�มีชั้นด�นเกิดขึ้น
ในหน้�ตัดดินหรือไม่ ห�กดินชั้นใดเป็นชั้นด�นจะเป็นอุปสรรคต่อก�รกระจ�ยของร�กผ่�นชั้นดินดังกล่�ว

ทั้งนี้เนื่องจ�กร�กพืชไม่ส�ม�รถแทงผ่�นดินที่มีก�รอัดตัวแน่น และค่�วัดสูงกว่� 300 ปอนด์/ต�ร�งนิ้ว
(psi) ได้

สำ�หรับคว�มสัมพันธ์ระหว่�งคะแนนกับค่�คว�มต้�นท�นต่อก�รแทงดินของดินบนและดินล่�ง
แสดงไว้ในภ�พที่ 6.8 และ 6.9 เพื่อใช้ประเมินคุณภ�พดินด้�นคว�มแข็งของดินบนและดินล่�ง สำ�หรับ
ดินล่�งนั้นมีกร�ฟ 3 เส้น ซึ่งจำ�เพ�ะเจ�ะจงต่อก�รประเมินระดับคะแนนคุณภ�พดินด้�นคว�มแข็งสำ�หรับ

ดินเนื้อหย�บ เนื้อป�นกล�งและเนื้อละเอียดด้วย

600

500
Pounds per square inch (psi) 400 Root growth is

reduce above 300psi
300

200

100

0
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Depth (inches)

ภ�พที่ 6.7 กร�ฟแสดงก�รอัดตัวแน่นของดินปลูกผักใช้หน่วยปอนด์ต่อต�ร�งนิ้ว (pounds per square inch,
psi) ซึ่งวัดในแต่ละระดับคว�มลึกจ�กผิวดินจนถึงคว�มลึก 18 นิ้ว (คว�มย�ว 1 นิ้วเท่�กับ 2.54 เซนติเมตร และ
แรง 1 ปอนด์/ต�ร�งนิ้ว เท่�กับ 6.9 x10 pascal, Pa)
3

2.3 คว�มจุคว�มชื้นที่เป็นประโยชน์
นำ้�ในดินอยู่ในช่องและดูดซับรอบอนุภ�คดินทั้งส่วนที่เป็นอนุภ�คอนินทรีย์และอินทรียวัตถุ

เนื่องจ�กอนุภ�คดินเหนียวมีขน�ดเล็กและพื้นที่ผิวจำ�เพ�ะสูง จึงดูดซับนำ้�ได้ม�กกว่�ดินเนื้อหย�บ แต่
โดยทั่วไปแล้วดินเนื้อป�นกล�งจะมีค่�คว�มจุคว�มชื้นที่เป็นประโยชน์สูงกว่�ดินอีก 2 ประเภท จึงกล่�ว

ได้ว่�ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับคว�มชื้นที่เป็นประโยชน์มี 2 อย่�ง คือ 1) สมบัติภ�ยในของดิน ได้แก่ เนื้อดิน
คว�มม�กน้อยของก้อนกรวดในชั้นดิน และคว�มลึกของดิน และ 2) สมบัติที่มีพลวัต ได้แก่ ปริม�ณ
อินทรียวัตถุ ก�รอัดแน่นของดินและคว�มเข้มข้นของเกลือในดิน

สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 161