Page 3 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทสรุปสําหรับผูบริหาร

โครงการวิจัยเรื่อง การวิเคราะหโซคุณคาการจัดการระบบวนเกษตรเพื่อฟนฟูความหลากหลายทาง

ชีวภาพและเพิ่มความมั่นคงทางอาหารของชุมชน กรณีโครงการจัดที่ดินทํากินใหชุมชน จังหวัดเชียงใหม มี

วัตถุประสงค 3 ขอ ไดแก ขอแรก เพื่อศึกษาสภาพทางเศรษฐกิจ สังคมของเกษตรกร ประเมินสถานภาพของ
ระบบวนเกษตรในพื้นที่ศึกษา รวมถึงการประเมินโอกาสและขอจํากัดของเกษตรกรในการปรับใชระบบวน

เกษตร ขอที่สองเพื่อสํารวจความหลากหลายของชนิดพืชในแปลงวนเกษตรของเกษตรกร และวิเคราะหดัชนี

ความหลากหลายของพืชในระบบวนเกษตรในพื้นที่ศึกษา และขอที่สามเพื่อวิเคราะหโซคุณคาการจัดการระบบ

วนเกษตรเพื่อเพิ่มพูนความหลากหลายทางชีวภาพในระดับทองถิ่น ผูวิจัยผสมผสานเทคนิคการวิจัยเชิงสํารวจ

(ปริมาณ) รวมกับเทคนิคการวิจัยเชิงคุณภาพ ทําการรวบรวมขอมูลดวยการ สัมภาษณรายครัวเรือน จํานวน

348 ราย สัมภาษณเกษตรกรที่ทําวนเกษตร จํานวน 59 ราย สัมภาษณเชิงลึก 15 ราย จัดประชุมกลุมยอย 2
ครั้ง และสํารวจความหลากชนิดของพืชในระบบวนเกษตร ของเกษตรกร จํานวน 30 ราย วิเคราะหขอมูล

ประกอบดวย 3 สวน ไดแก การวิเคราะหขอมูลเศรษฐกิจสังคมของเกษตรกรดวยสถิติเชิงพรรณนา การ

วิเคราะหขอมูลความหลากชนิดของพืชในระบบวนเกษตร (การวิเคราะหหาคาความหนาแนนของไมยืนตน

และการวิเคราะหคาดัชนีความหลากหลาย) และการวิเคราะหขอมูลเชิงคุณภาพ

1) สถานภาพของเกษตรกรในพื้นที่โครงการจัดที่ดินทํากินใหชุมชน จังหวัดเชียงใหม

ครัวเรือนตัวอยางในชุมชนตําบลแมทาเปนคอรบครัวขนาดกลาง จํานวนสมาชิกของครัวเรือนเฉลี่ย

เทากับ 3.61 คน ครัวเรือนที่มีสมาชิกสูงสุด เทากับ 7 คน และต่ําที่สุด เทากับ 1 คน สมาชิกในครัวเรือนของ

ชุมชนตําบลแมทามีประชากรเพศหญิงและเพศชายในสัดสวนที่ใกลเคียงกัน เมื่อพิจารณาโครงสรางอายุของ

ประชากรพบวาชุมชนแมทาเปนสังคมผูสูงอายุ อาชีพหลักของสมาชิกแตละคนในครัวเรือนมีหลากหลายอาชีพ

โดยสวนใหญ รอยละ 32.43 ของสมาชิกในครัวเรือน ประกอบอาชีพเกษตรกรรม รองลงมาไดแก อาชีพ

รับจาง โดยสมาชิกที่มีอาชีพสวนใหญจะทํางานอยูภายในตําบลแมทาและมีสมาชิกของครัวเรือนบางสวน
ทํางานอยูนอกพื้นที่

ทรัพยากรปาไมยังมีบทบาทและคุณคาตอการดํารงชีพของชาวบานในตําบลแมทา ครัวเรือนตัวอยาง

สวนใหญยังคงมีการพึ่งพิงและใชประโยชนจากปาชุมชนทางตรง ลักษณะการใชประโยชนจากปาชุมชนของ
ครัวเรือนตัวอยางมีหลากหลาย โดยสวนใหญของครัวเรือนตัวอยางจะเขาไปเก็บหาของปาพวกเห็ด หนอไม

รองลงมาไดแก การใชน้ําสําหรับการอุปโภคและทําการเกษตร คิดเปนรอยละ 80.07 นอกจากนั้น ยังมีการใช

3