Page 268 -
P. 268
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ทรัพยากรมาก นอกจากนี้ จําเป็นต้องมีแผนประชาสัมพันธ์ที่ชัดเจนควบคู่ไปด้วยเพื่อให้ภาคการ
บริโภคเห็นความสําคัญของมาตรฐานการรับรองหรือเครื่องมือการตลาดเหล่านี้ ในกรณีที่
สามารถหาเครื่องมือทางการตลาดมาช่วยเพิ่มอํานาจการต่อรองได้แล้ว ประเด็นสําคัญต่อมา คือ
การควบคุมดูแลคุณภาพของผลผลิต การแปรรูป รวมถึงการบริการที่เกิดขึ้นจากเกษตรกรหรือผู้
แปรรูปหลายๆ กลุ่มในพื้นที่ เพื่อรักษาความน่าเชื่อถือต่อไป
2) ในพื้นที่ที่ความสูงจากระดับน้ําทะเลไม่มากพอ หรือหาพืชที่ใช้จุดเด่นของพื้นที่ได้ยาก พืชที่ปลูกมี
โอกาสที่จะหาผลผลิตจากที่อื่นทดแทนได้ง่าย ดังในกรณีของบ้านสบเป็ด บ้านแม่จริม บ้านโป่งคํา
ปัญหาการขาดอํานาจต่อรองของเกษตรกรมาจากสินค้าขาดความพิเศษเมื่อเทียบกับผลผลิตจาก
ที่ราบอื่นๆ ที่เข้าถึงง่ายกว่า การสนับสนุนสามารถเป็นไปได้ 2 วิธี คือ 1) การพัฒนาคุณภาพ
สินค้าเพื่อเจาะตลาดคุณภาพสูงหรือตลาดพรีเมี่ยมและช่วยให้ผลตอบแทนต่อไร่ของเกษตรกรมี
มากพอ และ 2) หากลุ่มลูกค้าหรือเครื่องมือทางการตลาดที่ให้คุณค่าเฉพาะกับพื้นที่ เรื่องราว
กระบวนการพัฒนาในพื้นที่ต้นน้ําอย่างยั่งยืนหรือการแสดงให้เห็นว่าชุมชนช่วยปกป้องพื้นที่ต้นน้ํา
สามารถสร้างคุณค่าเฉพาะให้สินค้าต่างๆ ที่ผลิตจากพื้นที่ได้ วิธีนี้นอกจากจะไม่ต้องยึดกับสินค้า
ชนิดเดียวแล้ว เกษตรกรสามารถกระจายความเสี่ยงสู่การผลิตสินค้าและบริการอย่างอื่นด้วย
สําหรับวิธีสร้างคุณภาพเพื่อเจาะตลาดคุณภาพสูง นอกจากความจําเป็นที่ต้องได้รับการ
ถ่ายทอดความรู้ด้านการพัฒนาคุณภาพอย่างถูกต้องและการบริหารจัดการกลุ่มเพื่อให้ได้ปริมาณ
เพียงพอแล้ว ชุมชนจําเป็นต้องได้รับการส่งเสริมให้มีการพัฒนากระบวนการการตรวจสอบใน
ชุมชนเองก่อนส่งสินค้าสู่ตลาดควบคู่ไปด้วย เพื่อลดภาระต้นทุนการตรวจสอบ และต้องเป็นตลาด
ที่ยอมรับการตรวจรับรองของชุมชนและให้ความสําคัญกับความแตกต่างในคุณภาพสินค้าเพื่อให้
ชุมชนมีส่วนแบ่งในมูลค่าเพิ่ม เกษตรกรไม่ควรเผชิญปัญหาว่าผลิตสินค้าคุณภาพสูงแต่กลับได้
ราคารับซื้อเท่ากับสินค้าทั่วไป อย่างไรก็ดี เนื่องจากเกษตรกรในพื้นที่สูงส่วนใหญ่ไม่มีสิทธิ์ในพื้นที่
ทํากิน การช่วยเหลือที่สําคัญลําดับต้นๆ คือหาจุดยอมรับร่วมกันเรื่องสิทธิในการใช้พื้นที่
เนื่องจากประเด็นนี้อาจมีผลในกําหนดว่าเกษตรกรจะสามารถได้รับการรับรองคุณภาพสินค้าได้
หรือไม่
สําหรับวิธีการหาตลาดที่ให้คุณค่าเฉพาะกับพื้นที่ที่มีคุณค่าเชิงนิเวศสูงหรือเครื่องมือ
การตลาดที่สะท้อนคุณค่าเหล่านี้ จําเป็นที่ชุมชนจะต้องมีการพัฒนากลไกที่จะควบคุม กํากับดูแล
คุณภาพของสินค้าและบริการในพื้นที่ที่อาจมาจากผู้ผลิตหลากหลายกลุ่ม เพื่อรักษาความ
น่าเชื่อถือในระยะยาว ภาครัฐหรือองค์กรภายนอกสามารถมีบทบาทสําคัญในการให้ความ
ช่วยเหลือด้านการหาเครื่องมือการตลาดหรือตลาดที่ให้คุณค่าเฉพาะ ตลอดจนแนวทางการปฏิบัติ
ตามขั้นตอนเพื่อให้ได้การรับรอง
9.3 ข้อจํากัด
9-34
