Page 146 -
P. 146
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในการหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรความยั่งยืนด้านต่างๆ กับตัวแปรต้นทั้งลักษณะเกษตรกร
131
130
ลักษณะการเกษตร และรูปแบบธุรกิจ ของเกษตรกรผู้ปลูกมะม่วงในบ้านป่ากลางและสบเป็ด จํานวน 48
132
ราย ได้เพิ่มตัวแปรหุ่นที่อธิบายกลุ่มวิสาหกิจส่งออก (EX) โดยให้เกษตรกรที่อยู่ในกลุ่มวิสาหกิจส่งออกมีค่า
เท่ากับ 1 และเกษตรกรที่ไม่อยู่ในกลุ่มมีค่าเท่ากับ 0 และตัวแปรหุ่นสําหรับเกษตรกรบ้านสบเป็ด (V1) โดย
เกษตรกรที่อยู่บ้านสบเป็ดเท่ากับ 1 และเกษตรกรที่อยู่บ้านอื่นๆ เท่ากับ 0 ผลการศึกษาพบว่า
ในด้านเศรษฐกิจ เกษตรกรที่อยู่ในกลุ่มวิสาหกิจส่งออกมีรายได้สุทธิต่อไร่สูงกว่าเกษตรกรนอกกลุ่มถึง
ประมาณ 11,600 บาท/ไร่ แต่มีรายได้รวม การกระจายรายได้ และความสุขทางการเงินไม่ต่างกันอย่างมี
นัยสําคัญ ทั้งนี้เนื่องมาจากเกษตรกรนอกกลุ่มมีค่าเฉลี่ยพื้นที่ปลูกมะม่วงมากกว่าและมีการประกอบอาชีพเสริม
มากกว่า ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากค่าสัมประสิทธิ์ของพื้นที่ปลูกมะม่วงที่แสดงให้เห็นว่า เกษตรกรที่มีพื้นที่มากขึ้น
จะมีรายได้สุทธิต่อไร่ลดลง แต่มีรายได้รวมสูงขึ้น นอกจากนี้เกษตรกรที่มีการศึกษาสูงจะมีรายได้รวมสูงขึ้น แต่
ไม่ส่งผลต่อรายได้สุทธิต่อไร่ และเกษตรกรที่มีการใช้ที่ดินที่มีความหลากหลายมากขึ้นจะมีการกระจายของ
กระแสรายได้ที่ดีขึ้นด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ สัมประสิทธิ์หน้าตัวแปรหมู่บ้านไม่มีนัยสําคัญทั้งหมด แสดงว่าความ
แตกต่างระหว่างหมู่บ้านไม่ได้เป็นตัวกําหนดตัวแปรความยั่งยืนทางเศรษฐกิจ
ตารางที่ 6.2 สมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ และตัวแปรทางเศรษฐกิจของเกษตรกรผู้ปลูก
มะม่วงน้ําดอกไม้ในบ้านสบเป็ดและบ้านป่ากลาง
NET_INC TOTAL_INC SID HAP_FINANCE
AGE -0.01 *
GENERATION 3,493.45 * -0.18 ***
EDUCATION 10,266.74 ***
AGRI_LABOR
130
ในการประมาณสมการสหสัมพันธ์แต่ละสมการ ผู้วิจัยหาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (Correlation) ระหว่างตัวแปรต้นทั้งหมด และ
ตัดบางตัวแปรที่อาจจะมีปัญหา Multicollinearity ออก แล้วจึงประมาณสมการกับตัวแปรทั้งหมดที่เหลืออยู่ โดยแต่ละสมการได้มี
การทดสอบปัญหา Heteroskedasticity ด้วย White Heteroskedasticity Test และในสมการที่มีปัญหาจะถูกแก้ด้วยวิธี
White’s Heteroskedasticity consistent standard error and covariance หลักจากนั้นจะมีการทดสอบปัญหา
Endogeniety ด้วย Durbin-Wu-Hausman test และสมการที่มีปัญหาดังกล่าวจะแก้ไขโดยการใช้ Instrument variable (IV)
และการประมาณสมการโดยวิธี 2-Stage Least Square (2SLS)
131
การประมาณสมการในส่วนนี้รวมข้อมูลเกษตรกรผู้ปลูกมะม่วงน้ําดอกไม้ทั้งในบ้านสบเป็ดและป่ากลางเข้าด้วยกันเพื่อให้มี
จํานวนตัวอย่างมากขึ้น และใช้ตัวแปรหุ่นเพื่อแยกผลของเกษตรกรคนละหมู่บ้านออกจากกัน
132
การประมาณสมการสหสัมพันธ์รูปแบบธุรกิจการเกษตรในบทนี้ จะใช้ตัวแปรหุ่นแสดงความแตกต่างของรูปแบบธุรกิจการเกษตร
โดยไม่แยกคุณลักษณะหรือกลไกด้านต่างๆ ของตลาดเช่น คุณภาพ การตกลงราคา การตกลงปริมาณ การมีส่วนร่วม ออกจากกัน
เหมือนอย่างที่ทําในบทที่ 5 เนื่องจากเกษตรกรที่อยู่ในกลุ่มเดียวกันมักจะอยู่ในลักษณะตลาดแบบเดียวกันทําให้ไม่สามารถ
ประมาณสมการโดยแยกตัวแปรลักษณะตลาดออกมาได้ (มีปัญหา Collinearity ระหว่างตัวแปรลักษณะตลาดสูง)
6-6
