Page 15 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

16-6

ตารางที่ 16-3 นโยบายน้ําภายหลังการสถาปนากระทรวงเกษตรพนิชการ

รัชสมัย/พ.ศ. นโยบายน้ํา
รัชกาลที่ 5 (1) จัดตั้งองคกรบริหารจัดการน้ํา โดยปรับปรุง “กรมนา” ขึ้นเปนกระทรวงเกษตรธิการ มีหนาที่เกี่ยวกับ
(พ.ศ. 2435 - น้ํา และจัดตั้ง “กรมคลอง” เมื่อ พ.ศ. 2445
(ระยะที่ 2) (2) ประกาศใชกฎหมายในการรักษาคลอง
(3) เริ่มตนน้ําอุปโภค บริโภค โดยตั้งโรงสูบน้ําที่สําแลแลวขุดคลองประปายาว 25 กิโลเมตร มายังโรงกรอง
น้ําสามเสน
(4) เริ่มตนการชลประทานของประเทศไทย
(5) เพื่อการคมนาคมโดยการขุดคลอง
รัชกาลที่ 6 (1) เพื่อการอุปโภคบริโภค มีการเปดกิจการการประปากรุงเทพฯ ในป 2547
(พ.ศ. 2453-2468) (2) ประกาศใชกฎหมายคุมครองแหลงน้ํา
(3) เพื่อการเกษตร มีการกอสรางโครงการชลประทาน
รัชกาลที่ 7 (1) เพื่อการเกษตร โดยการขยายโครงการชลประทาน
(พ.ศ. 2468-2477) (2) เพื่อการอุปโภคและบริโภค
(3) เปลี่ยนนาม “กรมทดน้ํา” เปน “กรมชลประทาน” เมื่อ พ.ศ. 2470

16.3 นโยบายน้ําไทยภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

นโยบายน้ําไทยในชวงระยะเวลาตั้งแตเดือนมิถุนายน พ.ศ.2475 ถึงเดือนตุลาคม 2503 ไดปรากฏ
ในคําแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีตอรัฐสภา รวมทั้งมติคณะรัฐมนตรี และมีการประกาศใชกฎหมายหลายฉบับ
มีสาระสําคัญ ดังนี้
1)
รัฐบาลที่เขามาบริหารประเทศตั้งแตคณะที่ 2 จนถึงคณะที่ 29 ไดมีนโยบายขยาย
โครงการชลประทานออกไปในภาคตางๆ เชน

โครงการชลประทานแมวัง (พ.ศ. 2476) โครงการชลประทานนครนายก (พ.ศ. 2476)
โครงการสามชุก (พ.ศ. 2478) โครงการชลประทานแมปงเกา (พ.ศ. 2480) โครงการชลประทานลุมน้ํา
ลําตะคองซึ่งกอสรางเขื่อนทดน้ํารวม 9 แหง ซึ่งเริ่มเมื่อ พ.ศ. 2482 โครงการชลประทานทุงสัมฤทธิ์

(พ.ศ. 2482) โครงการชลประทานหวยเสนง (พ.ศ. 2482) โครงการชลประทานหวยน้ําหมาน (พ.ศ. 2482)
โครงการชลประทานหวยหลวง (พ.ศ. 2482) โครงการชลประทานเพชรบุรี (พ.ศ. 2484) เปนตน
พ.ศ. 2495 ไดมีการกอสรางเขื่อนทดน้ําเจาพระยาและเปดใชเมื่อ พ.ศ. 2500 หลังจากนั้น
คณะรัฐมนตรีไดมีมติใหกอสรางเขื่อนภูมิพลเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ 2495 ซึ่งเริ่มกอสรางใน พ.ศ. 2501
แลวเสร็จ พ.ศ. 2507

พ.ศ. 2496 ไดมีนโยบายการสรางการประปาขึ้นที่ จ.ลพบุรี และขยายไปยังจังหวัด
เชียงใหม ขอนแกน อุดรธานี ราชบุรี นครศรีธรรมราช และภูเก็ต ในพ.ศ. 2497
นอกจากนี้ในชวงเวลานี้ไดมีการประกาศใหพระราชบัญญัติ ที่เกี่ยวของ 4 ฉบับ คือ

(1) พระราชบัญญัติควบคุมการเหมืองฝายและพนัง พ.ศ. 2477
(2) พระราชบัญญัติการชลประทานราษฎร พ.ศ. 2482
(3) พระราชบัญญัติรักษาคลอง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2483
(4) พระราชบัญญัติการชลประทานหลวง พ.ศ. 2485

----------------------------------------------
1) รัฐบาลคณะที่ 29 มีจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต เปนนายกรัฐมนตรี ตั้งแตวันที่ 9 กุมภาพันธ 2502 ถึงวันที่ 8 ธันวาคม 2506 ซึ่งเปนชวงที่คาบ
เกี่ยวระหวางกอนและหลังการประกาศใชแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ