Page 40 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

36

บทที่ 4

หนาที่ของโครโมโซมเซลลรางกาย

(Function of Autosome)

4.1 คํานํา

โครโมโซมทั้งหมดของสิ่งมีชีวิตที่ไมใชโครโมโซเพศ เราเรียกวาโครโมโซมเซลลรางกาย

(autosome) หลังจากที่เราทราบถึงโครงสรางทั้งภายนอกและภายในโครโมโซมแลว เราควรจะเรียนรู

ถึงหนาที่ของโครโมโซมดวย เนื่องจากโครงสรางและหนาที่มีความสัมพันธกันอยางใกลชิด ลักษณะ
ทางโครงสรางหลาย ๆ อยางจะเปนตัวบงบอกถึงหนาที่ของโครโมโซม เปนที่ทราบกันดีวาหนวย

พันธุกรรม (genetic unit) ของโครโมโซมก็คือ ยีน ซึ่งทําหนาที่ควบคุมลักษณะตาง ๆ ของสิ่งมีชีวิต

ยีนมีตําแหนงอยูบนโครโมโซมและสามารถถายทอดจากชั่วหนึ่งไปยังอีกชั่วหนึ่งตามการถายทอด
โครโมโซมในระหวางการแบงเซลล โดยปกติโครโมโซมแทงหนึ่งจะเปนที่อยูของยีนหลายตัว กลุม

ของยีนที่อยูบนโครโมโซมเดียวกันเราเรียกวา กลุมลิงเกจ (linkage group) เดียวกัน

4.2 กลุมลิงเกจ

ดังที่ไดกลาวไวแลววา กลุมลิงเกจหนึ่ง (linkage group) ประกอบดวยยีนจํานวนหนึ่งที่อยู
บนโครโมโซมเดียวกัน จากการศึกษาลิงเกจในพืชและสัตวหลายชนิดพบวา กลุมลิงเกจมี

ความสัมพันธโดยตรงกับจํานวนคูโครโมโซม เชน แมลงหวี่มีจํานวนโครโมโซม 4 คู และมีกลุมลิง

เกจ 4 กลุม (ตารางที่ 4.1) ขาวโพดมีจํานวนโครโมโซม 10 คู และมีกลุมลิงเกจ 10 กลุม การคนพบ
สภาพของลิงเกจทําใหความรูเกี่ยวกับการถายทอดพันธุกรรมเจริญกาวหนามากยิ่งขึ้น

โดยปกติยีนที่เปนลิงเกจกัน (linked genes) มักจะถูกถายทอดไปดวยกัน จากชั่วหนึ่งไปยัง
อีกชั่วหนึ่งตามการถายทอดโครโมโซมในระหวางการแบงเซลล แตในบางครั้งพบวายีนที่เปนลิงเกจ

กันมีโอกาสแยกออกจากกันโดยกระบวนการแลกเปลี่ยนชิ้นสวนโครมาติดของโครโมโซมคูเหมือน

(crossing over) ซึ่งเกิดขึ้นในระหวางการแบงเซลลแบบไมโอซิสที่ระยะดิพโพลทีน ถาดูจากกลอง
จุลทรรศนจะเห็นเปนรูปรอยไขวระหวางโครมาติดของโครโมโซมคูเหมือนที่มาเขาคูแนบชิดกัน เรียก

รอยไขวของโครโมโซมวา ไคแอสมา (chiasma) ปรากฏการณครอสซิงโอเวอร อาจเกิดขึ้นที่ตําแหนง

ใด ๆ ก็ไดบนโครโมโซมคูใดคูหนึ่ง หรืออาจเกิดครอสซิงโอเวอรที่ 2 ตําแหนงพรอม ๆ กันก็ได
เรียกวา ครอสโอเวอร คูหรือดับเบิลครอสโอเวอร (double crossover) ดังแสดงในรูปที่ 4.1