Page 101 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

97

รูปที่ 9.7 ไดอะแกรมแสดงไบวาเลนตของโครโมโซมแลมบรัชที่ประกอบดวยโครโมโซมคูเหมือน

1 คู และภาพขยายแสดงหวงโครมาตินที่ยื่นออกมาจากแกนกลางของโครโมโซม

9.8 โครโมโซมวงแหวน

โดยทั่วไปโครโมโซมปกติของสิ่งมีชีวิตชั้นสูง (eukaryote) จะมีลักษณะเปนแทงปลายทั้ง
สองขางเปดออกไมมาตอกันเปนวงแหวน แตในสิ่งมีชีวิตชั้นต่ํา (prokaryote) เชน แบคทีเรีย

(Escherichia coli) และไวรัสบางชนิด โครโมโซมปกติมีรูปรางเปนวงแหวนจึงเรียกวา โครโมโซมวง

แหวน (ring chromosome) หรือบางครั้งอาจเรียกวา เจนโนฟอร (genophore) เพื่อเนนใหเห็นถึง
โครงสรางที่แตกตางออกไป โครโมโซมวงแหวนของ E. coli มีความยาวมากกวา 1 มม. ประกอบดวย

ดีเอ็นเอหนึ่งโมเลกุลอัดตัวกันแนนเปนกอนนิวเคลียสที่ไมมีเยื่อหุมนิวเคลียส เรียกวา นิวคลีออยด

(nucleoid) ดีเอ็นเอในเจนโนฟอรของแบคทีเรียจัดวาเปนดีเอ็นเอบริสุทธิ์ (pure) หรือเปลือยเปลา
(naked) ปราศจากโปรตีนพวกฮิสโตน โดยทั่วไปดีเอ็นเอในโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตชั้นต่ํามีโปรตีน

อยูรวมดวยนอยมาก

Cairns (1963) เสนอวาการสรางจําลองแบบโมเลกุลดีเอ็นเอใหมของโครโมโซมวงแหวน

จะเปนไปในแบบทิศทางเดียว (unidirectional model) โดยจะเริ่มขึ้นที่จุดใดจุดหนึ่งบนวงแหวนแลว

ดําเนินการสรางไปในทิศทางเดียวกัน (รูปที่ 9.8) เนื่องจากโมเลกุลของดีเอ็นเอประกอบดวยสายโพลี
นิวคลีโอไทด 2 สายพันกันเปนเกลียวคู ดังนั้นดีเอ็นเอวงแหวนจะตองหมุนรอบแกนเพื่อใหสายทั้ง