Page 129 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

123
เมล็ดและต้นกล้า

พัฒนาการของเกสรเพศผู้และการสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ (pollen development)

ระยะที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ (male gametophyte) จะถูกสร้างขึ้นในส่วนของเกสรเพศผู้
(stamen) ซึ่งประกอบด้วยก้านชูอับเรณูและอับเรณู ซึ่งประกอบขึ้นเป็นถุงเรณู 4 ถุง (microsporangium

หรือ pollen sac) ที่เชื่อมติดกันและเกาะติดกับก้ายชู บริเวณกึ่งกลางของแต่ละถุงเป็นกลุ่มเซลล์ที่
เรียกว่า microspore mother cells หรือ microsporocyte ที่ถูกล้อมรอบด้วยเนื้อเยื่อที่เรียกว่า tapetum

(ภาพที่ 6.17) ซึ่งพัฒนาการมาจาก sporognous tissue และขณะที่อับเรณูก าลังพัฒนา จะมีการแบ่ง
เซลล์แบบไมโอซิสของ microspore mother cell เพื่อสร้าง microspore ที่เป็นแฮพลอยด์ (1n) จ านวน 4

เซลล์ แต่ละเซลล์จะพัฒนาไปเป็นละอองเรณู (pollen grain) เมื่อสุกแก่จะมีผนังเซลล์ที่หนาและมีหลาย

ชั้น ชั้นในสุดเรียกว่า intine และถูกหุ้มด้วยโครงสร้างที่อยู่ด้านนอกสุดที่เรียกว่า exine

ละอองเรณู (pollen grain) คือระยะ male gametophyte ที่ประกอบด้วยเซลล์ 2 ชนิดคือ เซลล์

ร่างกาย (vegetative cell) ซึ่งจะพัฒนาไปเป็นหลอดเรณู (pollen tube) และ เซลล์เพศผู้ (generative
cell) ซึ่งจะสร้างเป็นเซลล์สเปร์ม (sperm cell) ที่จะท าหน้าที่รวมตัวกับเซลล์ไข่

ภาพที่ 6.17 พัฒนาการและการสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้

รศ. ดร. ลิลลี่ กาวีต๊ะ