Page 53 -
P. 53
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คัดสายพันธุ์ การเจริญเติบโตและปัญหาโรคโดยเฉพาะที่เกิดจากไวรัส ขณะนี้มีสายพันธุ์ปลากะพงขาว
ที่สืบค้นได้อยู่ 20 - 30 สายพันธุ์ สถาบันวิจัยการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าชายฝั่งที่สงขลา (NICA) ได้
ตรวจ DNA แล้วพบว่าหากมีการคัดเลือกพันธุ์ ก็จะสามารถปรับปรุงพันธุ์ได้ และจะท�าให้อัตรา
การเจริญเติบโตสูงขึ้น ต้านทานโรคดีขึ้น และลดการเป็นโรคลง
9
ปลากะพงขาวเป็นสัตว์น�้าที่มีการเพาะเลี้ยงในทุกประเทศสมาชิกอาเซียนที่มีพื้นที่ติดทะเล
ยกเว้น สปป.ลาวเพียงประเทศเดียวที่ไม่มีพื้นที่ติดทะเลจึงไม่มีการเลี้ยงปลากะพงขาว ในกรณี
ของเวียดนามเนื่องจากรายงานข้อมูลของเวียดนามไม่ได้จ�าแนกปลาชนิดนี้แต่รวมอยู่ในผลผลิต
ปลาทะเลอื่นๆ จึงไม่มีรายงานผลผลิตปลากะพงขาวแยกออกมาเช่นเดียวกับปลากะรัง และใน
ฟิลิปปินส์ไม่ได้แยกผลผลิตปลากะพงออกจากปลากะรังรายงานรวมเป็นปลากะพงและปลากะรัง
แต่คาดว่าผลผลิตในส่วนนี้ของฟิลิปปินส์จะมีปลากะรังมากกว่าปลากะพง
ผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงปลากะพงขาวในประเทศไทยมีอยู่ไม่ถึงร้อยละสองของผลผลิต
จากสัตว์น�้าที่ได้จากการเพาะเลี้ยงโดยรวม ผู้น�าในการเลี้ยงปลากะพงขาวของอาเซียนคือมาเลเซีย
ในปี 2554 มีผลผลิต 17.607 พันตัน สูงกว่าไทยซึ่งมีผลผลิตรองลงมาแต่ต�่ากว่ามาเลเซียไม่มาก
คือเป็น 16.334 พันตัน แม้ว่าไทยจะเป็นประเทศแรกในภูมิภาคที่เพาะพันธุ์ปลากะพงขาวได้และ
เป็นผู้ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้ประเทศอื่นๆ แต่วิธีการเลี้ยงในประเทศไทยโดยเฉพาะที่เลี้ยงในกระชัง
ยังท�าในรูปแบบเดิม แม้จะมีการขยายการเลี้ยงปลากะพงขาวในบ่อก็ไม่ท�าให้ผลผลิตปลากะพงขาว
เพิ่มขึ้นมากในขณะที่ผลผลิตจากการเลี้ยงในกระชังในแหล่งเลี้ยงเดิมมีแนวโน้มลดลง
ประเทศที่เลี้ยงปลากะพงขาวเป็นอันดับที่สามของอาเซียนคือ อินโดนีเซียแต่มีผลผลิตเพียง
ประมาณหนึ่งในสามของไทยและมาเลเซีย คือ เป็น 5.236 พันตัน หลังจากที่เพาะพันธุ์ปลากะรัง
ได้ อินโดนีเซียหันมาส่งเสริมการเพาะเลี้ยงปลากะรังซึ่งมีราคาขายสูง อาจเป็นสาเหตุ หนึ่งที่ท�าให้
ผลผลิตปลากะพงขาวของอินโดนีเซียไม่สูง เนื่องจากในพื้นที่เลี้ยงปลาในทะเลและในน�้ากร่อย
เกษตรกรเลือกได้ว่าจะเลี้ยงปลากะรังหรือปลากะพงขาว เมื่อแก้ปัญหาข้อจ�ากัดเรื่องพันธุ์
ปลากะรังได้เกษตรกรอินโดนีเซียสนใจเลี้ยงปลากะรังที่ท�ารายได้ดีกว่าปลากะพงขาว (ตารางที่ 4.3)
ผลผลิตปลากะพงขาวจากประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ มีไม่ถึงประเทศละหนึ่งพันตันรวม
ทั้งฟิลิปปินส์ซึ่งข้อมูลที่รายงานรวมไว้ทั้งปลากะพงและปลากะรัง สิงคโปร์มีผลผลิตปลากะพงขาว
392 ตัน เป็นประเทศที่พัฒนาเทคนิคการเลี้ยงปลาในทะเลเพื่อเพิ่มผลผลิตจากการเพาะเลี้ยง
ถัดไปเป็นกัมพูชามีผลผลิตปลากะพงขาว 140 ตัน ตามมาด้วยสหภาพพม่า 80 ตัน และบรูไน 30 ตัน
ในด้านมูลค่าต่อหน่วยผลผลิต สหภาพพม่ามีมูลค่าต่อหน่วยของปลากะพงขาวต�่าที่สุด คือ
เป็น 3.50 เหรียญสหรัฐต่อกิโลกรัม ไทยมีมูลค่าต่อหน่วยของปลากะพงขาวสูงกว่าสหภาพพม่า
คือ 3.98 เหรียญสหรัฐต่อกิโลกรัม อันดับที่สามคือมาเลเซีย 4.68 เหรียญสหรัฐต่อกิโลกรัม
อินโดนีเซีย สิงคโปร์ บรูไน และกัมพูชาสูงกว่าค่อนข้างมาก คือ เป็น 6.27 6.32 7.95 และ 8.00
เหรียญสหรัฐต่อกิโลกรัม ตามล�าดับ (ตารางที่ 4.3)
9 ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ส�านักวิจัยและพัฒนาประมงชายฝั่ง
44 >> สถานภาพการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าไทยในบริบทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
