Page 38 -
P. 38
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ประโยชน์ที่เกิดขึ้นกับสองกลุ่มแรกนั้น ผลประโยชน์ส่วนใหญ่สามารถแสดง
เป็นมูลค่าของเงินตราได้อย่างชัดเจนเนื่องจากสินค้าและบริการในกลุ่มของ
การผลิตและการบริโภคนั้น มีระบบราคาที่ผ่านกลไกตลาดเป็นตัวชี้วัดมูลค่า
ทางการเงินอย่างชัดเจน ดังนั้น ผลประโยชน์ทางเศรษฐศาสตร์จากการ
ลงทุนในงานวิจัยต่างๆ จึงสามารถประเมินได้จากส่วนเกินของผู้ผลิต ส่วน
เกินของผู้บริโภค หรือส่วนเกินทางเศรษฐกิจได้โดยตรง นอกจากนี้ ผล
ประโยชน์จากงานวิจัยที่เกิดขึ้นในสองกลุ่มนี้ยังรวมถึงผลประโยชน์ทางอ้อม
ซึ่งไม่อาจวัดเป็นมูลค่าทางการเงินได้โดยตรง อย่างไรก็ตาม ผลประโยชน์จาก
งานวิจัยที่เกิดขึ้นกับกลุ่มของสังคม/สิ่งแวดล้อมนั้น การประเมินผลประโยชน์
ค่อนข้างมีลักษณะเฉพาะตัว กล่าวคือ ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นประกอบด้วยผล
ประโยชน์ทางตรงที่สามารถคำานวณให้อยู่ในรูปของมูลค่าทางการเงินได้หาก
ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นมีระบบราคาตลาดเป็นตัวชี้วัด และผลประโยชน์ทาง
อ้อมที่เกิดขึ้นในกรณีที่ระบบราคาตลาดไม่สามารถนำามาใช้ประเมินมูลค่า
ทางการเงินได้โดยตรง แต่อาจต้องใช้วิธีในการประเมินมูลค่าทางอ้อมแทน
ดังแสดงในภาพที่ 2-3
20
