Page 172 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

วิธีของการศึกษาจลนพลศาสตรเคมี 163

7.3.2 วิธีรีแลกเซชัน (Relaxation Method)

วิธีรีแลกเซชันเปนวิธีที่ใชในการศึกษาปฏิกิริยาที่เร็ว โดยมีหลักการดังนี้

ก. ใชไดกับปฏิกิริยาที่ยอนกลับไดเทานั้น
ข. เริ่มตนโดยการรบกวนระบบจากสมดุลเพียงเล็กนอยและรบกวนอยางเร็ว

ค. หลังการรบกวนระบบจะเขาสูสมดุลใหม จึงเรียกกระบวนการที่ระบบเปลี่ยนจาก

สมดุลเกาเปนสมดุลใหมวา รีแลกเซชัน (relaxation) และติดตามอัตราการเกิดปฏิกิริยาของ

กระบวนการรีแลกเซชันในรูปความสัมพันธระหวางสัญญาณและเวลา ดังรูปที่ 7.5 โดยที่สัญญาณที่
วัดจะเปนฟงกชันของความเขมขนของสาร

รูปที่ 7.5 ความสัมพันธระหวางสัญญาณและเวลาจากวิธีรีแลกเซชัน (relaxation method)
สัญญาณ

สมดุลใหม

ก. เมื่อสัญญาณเพิ่มขึ้นหลังการรบกวน
สมดุลกอนถูกรบกวน

รบกวน เวลา

สัญญาณ สมดุลกอนถูกรบกวน

ข. เมื่อสัญญาณลดลงหลังการรบกวน

สมดุลใหม
เวลา

รบกวน

วิธีที่ใชในการรบกวนสมดุลของวิธีรีแลกเซชันมี 2 วิธี คือ
ก. การเปลี่ยนอุณหภูมิอยางรวดเร็ว (Temperature-jump or T-jump method)

ข. การเปลี่ยนความดันอยางรวดเร็ว (Pressure-jump or P-jump method)