Page 24 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

 ลักษณะการติดเมล็ดที่ดี นับเป็นผลจากความสมบูรณ์ของการผสมเกสร ฝักที่ดีควรมีเมล็ดเต็ม

จากโคนถึงปลายฝัก มีแกนซัง (cob) เล็ก ซึ่งจะท าให้เมล็ดยาว นอกจากนั้น ควรเลือกฝักที่ไม่มี

เมล็ดเน่า เป็นโรคหรือแมลงเจาะกิน

ภาพที่ 4.1 แสดงการเจริญเติบโตของข้าวโพด
(จากสารานุกรมไทยส าหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เล่มที่ ๓ พิมพ์ครั้งที่ ๔ พ.ศ. ๒๕๒๙)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

การปรับปรุงพันธุ์พืช เป็นศาสตร์และศิลป์ นอกจากเรียนรู้การเจริญเติบโตของพืชแล้ว ยังต้องรู้จัก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์อีกด้วย

ข้าวโพดเป็นพืชตระกูลหญ้า เป็นพืชล้มลุก มีดอกตัวผู้ (tassel) และตัวเมีย (ear) แยกกันอยู่ในต้น
เดียวกัน เรียกว่าเป็นพวก monoecious มีล าต้นตั้งตรง สูงประมาณ 1 ถึง 2 เมตร ล าต้นเป็นปล้องๆ และมีใบติด

อยู่ตามข้อของแต่ละปล้อง ใบประกอบด้วยกาบใบ (leaf sheath) ซึ่งห่อหุ้มล าต้นและกาบใบ(leaf blade) ยาว

เรียวท ามุมทะแยงกับล าต้น ใบยาวแข็งแรงมีแกนกลาง เรียกว่า midrib

ช่อดอกตัวผู้อยู่ส่วนปลายสุดของล าต้น ประกอบด้วยกิ่งแขนงที่มีดอกย่อย (spikelets) ติดอยู่จ านวนมาก

ภายในดอกย่อยนี้ ประกอบด้วย floret 2 อัน แต่ละอันมีอับละอองเกสร ( anther) 3 อัน ซึ่งมีละอองเกสรตัวผู้
(pollen grain) อยู่ประมาณ 2000-2500 อัน

23