Page 75 -

โครงการพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

68
สัทวิทยา : การวิเคราะหระบบเสียงในภาษา บทที่ 7 ทฤษฎีสัทวิทยาอัตภาค

ในเมื่อเสียงวรรณยุกตจัดเปนอัตภาค โดยเปนลําดับอนุภาค (sequence of segment) ในชั้นสวน
ของเสียงวรรณยุกต คําวา “suprasegment” ในความหมายเดิม (ซึ่งแสดงความแตกตางระหวางเสียง

วรรณยุกตกับ “segment”) จึงไมมีอีกตอไป (Goldsmith 1976:28)

ในทฤษฎีนี้ อนุภาค (segment) คือหนวยเสียงยอยในระดับต่ําสุด ซึ่งเชื่อมโยงกันในชั้นสวนตางๆ
เพื่ออธิบายเสียงหนึ่งหนวยเสียง (phoneme) ในลักษณะนี้ ทฤษฎีอัตภาคจึงจัดเปนสัทวิทยาเชิงซอน
(multilinear หรือ nonlinear phonology) คือเปนเครือขายเชื่อมโยงระหวางชั้นสวนสัทลักษณตางๆ

แตกตางกับสัทวิทยาเชิงเสน (linear phonology) ซึ่งจัดสัทลักษณตางๆ เปนหนึ่งหนวยใหญสําหรับ
หนวยเสียง (phoneme) แตละหนวยเสียง (phoneme) และจัดลําดับหนวยเสียง (phoneme) เปนลําดับใน
เชิงเสน (linear sequence)

เราพอจะสรุปจุดเดนของทฤษฎีนี้ที่ไดกาวล้ําหนาสัทวิทยาเพิ่มพูน (Generative Phonology)
(จาก Goldsimth 1990:2-3) ดังนี้:

ก. แสดงความสัมพันธระหวางเสียงที่เปนนามธรรม (phonology) และเสียงที่เปนรูปธรรม
(phonetics) ไดชัดเจนกวา
ข. ลดความเปนนามธรรม (abstractness) ของเสียงในระดับลึก (underlying representation)

ค. ตัดความยุงยากของการจัดลําดับกฎการแปรเสียงซึ่งเปนกฎเฉพาะของภาษา (language
specific rule-ordering)

นอกจากนี้ ทฤษฎีอัตภาคยังเชื่อมความสัมพันธอยางใกลชิดระหวาง การวิเคราะหระบบเสียง
(phonological analysis) กับ สรีรสัทศาสตร (speech production) โสตสัทศาสตร (perception) และการรับ
ภาษา (language acquisition) รวมทั้งระบบวากยสัมพันธ (syntax) และระบบคํา (morphology) โดยมอง

ความสัมพันธตางๆ เหลานี้ทั้งในแงมุมปจจุบันและในแงมุมของการพัฒนาภาษา เชิงประวัติ

ทฤษฎีสัทวิทยาอัตภาคจึงเปนทฤษฎีที่เปดศักราชใหมสําหรับสัทวิทยา และจัดเปนทฤษฎี
หนึ่งที่บุกเบิกยุคหลังเอสพีอี (SPE)

7.3 ความสัมพันธกับทฤษฎีสัทวิทยาอื่นๆ ยุคหลังเอสพีอี (SPE)
ทฤษฎีสัทวิทยาที่พัฒนาจากเอสพีอี (SPE) พรอมๆ กันกับทฤษฎีสัทวิทยาอัตภาค และมี

ความสัมพันธกันอยางใกลชิดกับทฤษฎีอัตภาค มีดังนี้:
ทฤษฎีสัทวิทยาระบบโครงสรางการเนนพยางค (Metrical Phonology)
ทฤษฎีพจนสัทวิทยา (Lexical Phonology)

ทฤษฎีเครือขายเชื่อมโยงสัทลักษณ (Geometry of Phonological Representation)
ทฤษฎีเสียงระดับลึก (Underspecification Theory)