Page 69 -

ิ
์
ื
ิ
ั
ุ
ิ
ิ
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
43

เพื่อใหผูชมไดกลับมารับรูผลงานในบรรยากาศแบบใหม ที่ตางไปจากการชื่นชมผลงานจิตรกรรมใน



พิพิธภัณฑแบบเดิมๆ ซึ่งหากพิจารณาถึงความเปนมาและแนวคิดของงาน Immersive installation
art ทีไดพัฒนามาจากงานศิลปะการจัดวางที่การติดตั้งผลงานรวมเอาความหมายของเรื่องพื้นที่และ
่
ั้
เวลา โดยเปดโอกาสใหผูชมเขามามีสวนรวมมากขึ้นในงานศิลปะ ทงในแงของรางกายโดยการเขาไป

อยูในผลงาน รวมถึงการมีปฏิสัมพันธและการเปนสวนเติมเต็มในกระบวนการของผลงานศิลปะที ่


ี่
ศิลปนเปนเพียงผูททำใหโอกาสของความเปนไปไดในงานศิลปะไดเกิดขึ้นมา สวนผูชมเปนผูที่เติมเต็ม
และทำใหทั้งแนวคิด กระบวนการและตัวผลงานสมบูรณขึ้น
ั
ความเปนมาของศิลปะรวมสมยกับการเปลี่ยนแปลง นับจากยุคสมัยใหมที่การคนหาตัวตน
ของศิลปนออกจากขอจำกัดและกฏเกณฑตางๆ จนมาถึงยุครวมสมัยที่ความแตกตางและความ

หลากหลายที่เคยถงปดกั้นในการแสดงออกไมสามารถปกปดไวไดอีกตอไป ประกอบกับการเกิดขึ้น
ึ
ิ
ั

ของแนวคดแบบหลังสมยใหม (Postmodernism) ที่สัมพันธและสนับสนุนการแสดงออกของศิลปะ
ั
รวมสมยในรูปแบบตางๆ ไมเวนแมงานศิลปะการจัดวาง (Installtion art) ที่ไดขยายพื้นที่ของการ

ี่
แสดงออกและเปดเผยสิ่งทไมเคยเปดเผยในฐานะงานศิลปะ ไดพัฒนาไปสูการรับรูของผูชมในงานแบบ
ี
ู
อิมเมอรซฟ อินสตอลเลชัน อารต (Immersive installation art) ที่การรับรูของผูชมไดถกเปลี่ยน
ทาทางและสภาพแวดลอมของผลงานศิลปะที่ผูชมสามารถรับรูไดมากขึ้น ทั้งในดานกายภาพและทาง
ความคิด ในความหมายที่ศิลปะไดเปดเผยความจริงโดยใหผูชมไดเขาไปอยูในพื้นที่และเวลาที่เปนสวน

หนึ่งของความจริงนั้น รวมถึงการเปนสวนหนึ่งของความจริงใหมที่เกิดขึ้นจากการรับรูในรูปแบบใหม

ี
ผลงานศิลปะการจัดวางแบบอิมเมอรซฟที่ใหความรูสึกถงความสมจริงและใหผูชมไดดื่มด่ำกับ
ึ
ี
ิ
่
ิ
ผลงานศลปะอยางเต็มที่ที่งขนาดและการรับรู อยางผลงานประตมากรรมทีมขนาดใหญกวาสัดสวน
ุ
ของมนุษยของริชารด เซอรา (Richard Serra) งานประกอบติดตั้งของยาโออิ คซามะ (Yayoi


Kusama) ที่เปนหองกระจกที่สะทอนภาพผูชมและจุดอยางไมมีที่สิ้นสุด หรือผลงานทใหผูชมสังเกต
ี่
่
่
การเปลียนแปลงของแสงอยางผลงานของเจมส เทอรเรลล (James Turrell) หรือแมแตผลงานทีใชสื่อ
ภาพเคลื่อนไหวและชวงเวลาในการรับรูของผูชมอยางผลงานของเรียวจิ อิเคดะ (Ryoji Ikeda) ที่ผูชม
ไดเขาไปอยูในผลงานแบบนามธรรมกบเสียงดนตรีทสรางบรรยากาศ และจังหวะที่นาตื่นเตนในการ
ี
ั
่
ิ

ึ
รับรูผานประสาทสัมผัส รวมถึงผลงานที่ทำใหผูชมไดรับรูถงการเปลี่ยนแปลงในธรรมชาตและวิกฤติท ี่
เกิดขึ้นกับปญหาสิ่งแวดลอมอยางโอลาเฟอร เอเลียสสัน (Olafur Eliasson) ไมวาจะเปนผลงาน The
Weather Project และ RiverBed ที่ใหผูชมไดรับรูประสบการณทางสุนทรียะแบบปจเจก ซึ่งจาก

ความเปนมาในบทท 1 ผูเขียนไดนำเนื้อหามาอธิบายแนวคิดในการสรางสรรคผลงานศิลปะแบบ
ี
่
อิมเมอรซฟ (Immersive) โดยจำแนกเปนเรื่องพื้นที่ (site) เวลา (time) และความจริง (reality) ที่จะ
ี
ไดนำเสนอในบทตอไป