Page 42 -
P. 42
ิ
ิ
ื
ิ
ิ
์
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
17
17
ั
ขยายพนธุ์ชุดที่หนึ่งเพียงครงเดียวจานวนมากในการเข้าท าลายในหนึ่งฤดูปลูกเท่านั้น
ั
้
(Tronsmo et al., 2020; Patra et al., 2022; Martin et al., 2023)
ื
ในขณะที่เชื้อราหลายชนิดสามารถเข้าท าลายพชได้หลายครั้งในหนึ่งฤดูปลูก
เรียกว่า polycyclic หรือ multicyclic pathogens เชื้อกลุ่มนี้สามารถเจริญครบวัฏจักรได้
้
หลายครั้งในหนึ่งฤดูปลูกและสามารถแพรกระจายไปเขาทาลายพชปกตที่อยู่ใกล้เคียงหรือ
่
ิ
ื
ู
ี
ในแปลงปลกได้อย่างต่อเนื่องท าให้เกิดความเสยหายจ านวนมาก เช่นรานาคาง เชื้อรา
้
้
สาเหตุโรคใบไหม้ ราแป้ง ใบจุด (Burchett and Burchett, 2018; Marchand et al.,
ื
2020; Spanu, 2024) เชื้อราสาเหตุโรคพชเหล่านี้จะสร้างส่วนขยายพนธุ์ชุดที่หนึ่งทั้งจาก
ั
ั
การสบพันธุ์แบบใช้เพศและไม่ใช้เพศ ในเชื้อราที่ไม่สร้างระยะการสืบพนธุ์แบบใช้เพศจะ
ื
ั
สร้างสปอร์แบบไม่ใช้เพศซึ่งจะเป็นส่วนขยายพนธุ์ชุดที่หนึ่งเข้าท าลายพืชและสามารถผลิต
ื่
สปอร์แบบไม่ใช้เพศเพอเข้าท าลายพืชได้ซ้ าหลายครั้ง (Nazarov et al., 2020) ราสนิมบาง
ี
ชนิดที่เข้าท าลายต้นไม้ใหญ่จะใช้เวลาหลายปในการเจริญครบวัฎจักรเรยกว่า polyetic
ี
เช่น โรคราสนิมแอปเปิล โรคราสนิมตนสน เปนตน (Agrios, 2005; Vitale, 2022; Del
้
็
้
Ponte and Mizubuti, 2024)
1.5 บทสรุป
ื
ื
โรคพชคือการที่พชมีอาการที่ผิดปกติไปจากต้นปกติหรือมีอาการของโรคปรากฏที่
่
ส่วนต่างๆ ของพืช โรคพืชสามารถเกิดจากสิ่งมีชีวิตเข้าท าลายได้แกจุลินทรีย์ต่างๆ และเกิด
ื
จากความไม่สมดุลของธาตุอาหารหรือสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เชื้อสาเหตุโรคพชที่เกด
ิ
จากสิ่งมีชีวิตจะจัดอยู่ในกลุ่มของจุลินทรีย์ที่มีขนาดเล็กได้แก่เชื้อรา แบคทีเรีย ไวรัส
ไส้เดือนฝอย ซึ่งเชื้อเหล่านี้สามารถเข้าท าลายต้นพืชและสามารถเจริญเติบโต เพมปริมาณ
ิ่
ื
ื
ั
ในพืชอาศย การเกิดโรคพชจะขึ้นกับสามปัจจัยหลักเรียกว่าสามเหลี่ยมโรคพช
ื
ั
ประกอบดวย 1. สายพนธุ์เชื้อสาเหตุโรคพชที่รุนแรง เชื้อราชนิดเดียวกันจะมีหลายสาย
้
ั
ื
พนธุ์ซึ่งจะมีความสามารถในการเข้าท าลายพชที่แตกต่างกัน เชื้อที่สามารถก่อโรคในพชได้
ื
ื
คือเชื้อราที่สามารถอาศัยบนและในพชอาศัย สามารถดดซึมสารอาหารจากพชอาศยได ้
ั
ู
ื
ี
เรียกว่าเป็นเชื้อปรสิต โดยการดดซมสารอาหารจากพืชอาศยโดยเชือปรสตเรยกว่า
ึ
ิ
ู
้
ั
ั
ั
ิ
ี
กระบวนการปรสต 2. พืชอาศยสายพันธุ์อ่อนแอ และ 3. สภาพแวดลอมท่เหมาะสมกบ
้
การก่อโรค
ั
ในวัฏจักรการเกิดโรคที่เกิดจากเชื้อรา เริ่มตั้งแต่การมาถึงของส่วนขยายพนธุ์ของ
ื
เชื้อรา เมื่อตกลงบนส่วนต่างๆ ของพชจะเริ่มกระบวนการเข้าท าลาย การเจรญเติบโตของ
ิ
เชื้อสาเหตุโรคพชในพืชอาศย การพฒนาของโรคและการสร้างสวนขยายพนธุ์เพอ
ื่
ั
ื
่
ั
ั
