Page 37 -
P. 37
ิ
ื
ิ
ิ
์
ิ
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
12 12
จะพบอาการของโรคที่สามารถมองเห็นได้ เช่น ใบจุด ใบซีด เนื้อเยื่อตาย (Burchett and
Burchett, 2018; Wilson, 2021; Shi et al., 2023) บางชนิดจะยังไม่แสดงอาการของโรค
้
ั
จนกว่าจะมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม โดยอาการของโรคอาจปรากฏหลงจากเชื้อเขา
ท าลาย 2-4 วัน ขณะที่บางชนิดใช้เวลา 2-3 ปี ช่วงระยะเวลาดังกล่าวจะขึ้นกับปฏิสัมพนธ์
ั
ระหว่างพืชอาศัยและเชื้อราสาเหตโรค ระยะการเจริญของพช รวมทั้งสภาวะแวดล้อมที่
ื
ุ
ั
เหมาะสมหรือไม่เหมาะสมกับการพฒนาการเกิดโรค ระหว่างการเข้าท าลายเชื้อสาเหตุโรค
จะหลั่งสารต่างๆ จ านวนมาก เช่น เอนไซม์ สารพิษและสารควบคุมการเจริญซึ่งจะส่งผลต่อ
ิ
ื
้
ื
ั
์
ั
ความแข็งแรงของเซลลและการเจรญเติบโตของพช ในการปองกนตวเองพชจะตอบสนอง
์
้
ื
้
ดวยหลายกลไก ซึ่งการเกิดโรคพืชได้พชต้องเปนสายพันธุอ่อนแอ เชื้อตองเปนสายพันธุ ์
็
็
รุนแรง และต้องมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญและการเข้าทาลายเชื้อ (Singh et
al., 2016; Riseh et al., 2023; Shi et al., 2023)
1.3.6 ระยะลุกลาม (Invasion)
เชื้อราจะเจรญลกลามในพืชอาศยได้หลายวิธีขึ้นกับชนิดของเชื้อ เช่น เชื้อสาเหตุ
ุ
ั
ิ
ื
้
้
ิ
โรคสแคปในแอปเปิล เชื้อจะเจรญสรางเสนใยและเข้าท าลายที่ผิวพชเฉพาะที่ชั้นคิวติเคิล
ิ
และอิพเดอร์มิส ในขณะที่เชื้อราแป้งจะสร้างเส้นใยเฉพาะบนผิวพืชและสร้าง haustorium
์
ิ
เจาะไปในเซลลอิพิเดอรมส (Agrios, 2005; Marchand et al., 2020; Vitale, 2022)
์
้
ุ
ื
เชื้อราบางชนดสามารถเจริญลุกลามเขาทาลายได้ทกสวนของพช ใบ ราก ลาต้น โดยสร้าง
่
ิ
ิ
เสนใยเจรญเขาไปในเซลล์ทั้งระหว่างและในเซลล์ เชื้อราที่เข้าท าลายระบบล าเลียงน้ าจะ
้
้
้
้
เข้าท าลายท่อน้ าของพช ซ่งการเขาทาลายอาจเขาทาลายเฉพาะจดตลอดการเจรญของพช
ุ
ื
ิ
ื
ึ
่
ิ
่
ึ
่
ึ
่
้
ซงอาการอาจจะขยายใหญ่ขนอยางช้าๆ บางชนดอาการจะขยายใหญอยางรวดเรวเจรญ
ิ
็
ลามไปยังส่วนตางๆ ของพช เช่น ช่อดอก ผล ใบ ลามทั้งกิ่งหรือทั้งต้นพช เชื้อราที่
ื
ื
่
ก่อให้เกิดโรคเหี่ยวจะเข้าท าลายที่ท่อน้ าท่ออาหารเป็นหลัก ซึ่งจะสามารถเจริญลุกลามไป
่
ยังราก ล าต้น เชื้อราสาเหตุโรครานาคาง ราสนมและเขมาด าจะเจริญลุกลามในพืชอย่าง
ิ
้
้
่
ี
่
็
้
่
เปนระบบ เสนใยแกจะคอยๆ สลายตัวและหายไป ขณะที่เส้นใยที่ยังออนจะยังมชีวิตใน
เซลล์พืชที่มีชีวิต (Burchett and Burchett, 2018; Fernandez and Orth, 2018; Spanu
et al., 2024)
ทงนในระหว่างการเขาทาลายของเชื้อราสาเหตุโรคพืชจะมการหลงสารต่างๆ
ั
่
้
ี
้
ั
้
ี
ที่เกี่ยวข้องในการเข้าท าลายและการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพชจ านวนมากดังตัวอย่าง
ื
้
การเขาทาลายใบขาวของเชือรา Pyricularia oryzae ในระยะลุกลามหลังการเข้าท าลาย
้
้
ื
ใบข้าว 22-40 ชั่วโมง (ภาพที่ 1.5) เชื้อราจะสร้างเส้นใยที่ใช้เข้าท าลายเซลล์พชหรือ
