Page 47 -

ิ
์
ื
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ

รูปที่ 4.8 ตลาดสงออกมะมวงสดที่สำคัญของไทย 5 อันดับแรก ป พ.ศ. 2558-2563
ที่มา: ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย
โดยความรวมมือจากกรมศลกากร ประมวลผลโดยผูวิจัย

ุ

4.4 โครงสรางตลาดการคามะมวง


ผูมีสวนเกี่ยวของตลอดหวงโซอุปทานการสงออกมะมวง ประกอบไป ดวย เกษตรกรและกลุม

้
เกษตรกรผูปลูกมะมวง (หวงโซอุปทานขั้นตน) ผูรวบรวมผลผลิต (หวงโซอุปทานขันกลาง) และผูสงออก (หวง
โซอุปทานขั้นปลาย) แสดงในรูปที่ 4.9 โดยมีรายละเอียดดังน (ธนรัตน แตวัฒนา และคณะ, 2561)
ี้

1) หวงโซอุปทานขั้นตน ประกอบดวย เกษตรกรและกลุมเกษตรกร โดยเกษตรกรผูปลูกมะมวงจะ

ิ
ติดตอกับผูรวบรวมผลผลิต (สหกรณ/วิสาหกจชุมชน/ชมรมผูปลูกและสงออกมะมวง) เพื่อใหทราบถึงปริมาณ
และความตองการผลผลิตของลูกคา หรือมีผูสงออกบางรายมาทำการติดตอซื้อขายกับเกษตรกรโดยตรง ซึ่งทาง

บริษัทผูสงออกจะดำเนินการทำพันธสัญญา (Contact Farming) การซื้อขายลวงหนากับเกษตรกรหรือสหกรณ


ิ
หรือวิสาหกิจชุมชน โดยเกษตรกรจะรวบรวมและขนสงผลผลตไปยังโรงคัดแยกของสหกรณหรือกลุมวิสาหกิจ
ั
ชุมชน เพื่อรอบริษัทผูสงออกมาคัดเลือกเกรด หากเปนเกษตรกรผูผลิตรายใหญทางบริษัทผูสงออกจะมารบ
และคัดเกรดแยกมะมวงที่สวนของเกษตรกรโดยตรง

2) หวงโซอุปทานขั้นกลาง เกี่ยวของกับผูรวบรวมผลผลิต (สหกรณ/วิสาหกิจชุมชน/ชมรมผูปลูก

ิ
และสงออกมะมวง) โดยหลังจากเกษตรกรผูผลิตมะมวงขนสงผลผลิตมายังโรงคัดแยกของกลุมหรือวิสาหกจ

ชุมชนแลว โดยทางวิสาหกิจชุมชน สหกรณ หรือชมรม จะทำหนาที่รวบรวมผลผลิตจากเกษตรกรที่เปนสมาชิก
เพื่อตรวจสอบความถูกตองของปริมาณผลผลิตตามที่ตกลงทำการซื้อขายกนไว จากนั้นจะทำการตรวจสอบ
ั
ั
ิ
คุณภาพ คัดแยกขนาดและแบงเกรดเบื้องตน แตในบางพื้นที่ทางบรษัทผูสงออกจะมาทำการคดแยกขนาดและ

4-8