Page 136 -
P. 136
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในรูปแบบมาตรการควบคุมด้านปัจจัยการทำประมงนั้น นอกจากประเทศออสเตรเลียที่ใช้
ร่วมกับโควตาแล้ว สหภาพยุโรปมีการใช้มาตรการหยุดทำการประมงด้วยอวนลากสำหรับปลาผิวน้ำ การ
กำหนดขนาดสัตว์น้ำที่เล็กที่สุดที่สามารถจับและนำขึ้นท่าเรือได้ มาตรการกำหนดขนาดสัตว์น้ำอนุรักษ์
ที่ขนาดเล็กที่สุด การกำหนดตาอวนที่เล็กที่สุดที่ทำการประมงได้ การกำหนดให้เครื่องมือประมงบาง
ประเภทลดการจับปลาที่ไม่ต้องการ การปิดการทำประมงในพื้นที่ต่าง ๆ และการปิดการทำประมงใน
ฤดูกาล การกำหนดปริมาณสัตว์น้ำที่ไม่ต้องการ การกำหนดผลกระทบที่น้อยที่สุดจากการทำประมงที่มี
ต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม ประเทศญี่ปุ่น กำหนดระบบการกำหนดจำนวนการลงแรงประมง (Total
Allowable Effort: TAE) ประเทศแคนาดา กำหนดความยาวของตาข่าย จำนวนตะขอหรือเบ็ด จำนวน
เที่ยวเรือในการทำการประมงต่อวัน จำนวนวันที่สามารถทำการประมงได้ในช่วงฤดูกาลเปิดและปิดการ
ทำประมงในพื้นที่ที่จำกัด เป็นต้น
สำหรับการจัดการสัตว์น้ำผลพลอยได้ (Bycatch) ของประเทศต่างๆ ได้แก่ ประเทศ
สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ จะมีลักษณะคล้ายกัน โดยการติดเครื่องมือ (Turtle
Excluder Device; TED) เพื่อป้องกันสัตว์น้ำผลพลอยได้ เช่น เต่า นกทะเล สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
(ปลาโลมา) ติดที่เรืออวนลาก พร้อมกับการควบคุมขนาดและความยาวของอวน รวมถึงจำนวนเบ็ดที่ใช้
ในการประกอบกิจกรรมประมงทะเล (Natural Marine Fishery Service (2006) และ Government
of Canada (2021))
การจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำโดยใช้การจัดการประมงแบบมีส่วนร่วม จะพบว่า มีหลายประเทศ
ได้นำหลักการนี้ไปใช้ เช่น ประเทศบังคลาเทศ นำไปใช้กับการประมงพื้นบ้าน แนวทางที่ปฏิบัติของ
ชุมชน มีการเพิ่มจำนวนฝูงสัตว์น้ำต่างๆ โดยการเพาะฟัก การอนุบาลลูกปลาในหลายชนิด มีการกำหนด
ห้ามจับสัตว์น้ำในช่วงฤดูผสมพันธ์ กำหนดกฎหมายของชุมชนเพื่อระวังและป้องกันการใช้ทรัพยากรสัตว์
น้ำ หากใครไม่ทำตามจะถูกออกจาการเป็นสมาชิก ซึ่งทำให้ชุมชนมีรายได้จากการจับปลาเพิ่มขึ้น
ยกระดับรายได้ครัวเรือน สามารถเข้าถึงแหล่งเงินกู้ และบริหารการใช้ทรัพยากรด้วยความหลากหลาย
ได้ (Fatema. et al, 2016).
ตัวอย่างเพิ่มเติมที่เห็นชัดเจนและมีการนำไปใช้อย่างเป็นรูปธรรม เช่น ประเทศญี่ปุ่นที่มีการให้
สหกรณ์ประมงเป็นผู้กำหนดกฎหมายในการทำประมงของพื้นที่ ประเทศญี่ปุ่นจะเป็นประเทศที่ประสบ
ความสำเร็จในการจัดการมากที่สุด Hirotsugu Uchida and M.Makino (2008) ได้ศึกษาการจัดการ
แบบมีส่วนร่วมของชาวประมงในประเทศญี่ปุ่นในหลายกลุ่ม ซึ่งผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการจัดการประมง
หน้า | 128
