Page 212 -

ิ
ิ
ั
์
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ุ
สัมมนาวิชาการและนิทรรศการ “พระไตรปิฎกบาลีสู่สากล” 181
มหาวิทยาลัยมหิดล

ป พ.ศ. 2530 มหาวิทยาลัยริเริ่มโครงการพระไตรปฎกคอมพิวเตอร์ขึนโดยส านักคอมพิวเตอร์
ิ
้
ี
ิ
มหาวิทยาลัยมหิดล ได้บรรจุพระไตรปฎกภาษาบาลี จ านวน 45 เล่ม เข้าระบบคอมพิวเตอร์
่
่
พร้อมพัฒนาโปรแกรมเพือการสืบค้นชือ (BUDSIR BUDdhist Scriptures Information Retrieval)
นับเปนพระไตรปฎกคอมพิวเตอร์ฉบับแรกทีพัฒนาขึนในประเทศไทย จากนั้นได้ร่วมมือกับ
้
่
็
ิ
กระทรวงวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาราชมกุฎราชวิทยาลัย
กองบาลีสนามหลวง และส านักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ พัฒนาพระไตรปฎกคอมพิวเตอร์
ิ
่
ฉบับนานาชาติ ทีสามารถสืบค้นพระไตรปฎก 8 อักษร ได้แก่ เทวนาครี สิงหล พม่า เขมร ล้านนา
ิ
ลาว โรมัน และไทย
ี
ิ
ป พ.ศ. 2534 ได้จัดท าโครงการพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์เพือการศึกษาพระไตรปฎก และ
่
อรรถกถาต่อเนืองจากโครงการพระไตรปฎกฉบับคอมพิวเตอร์เดิม โดยรวบรวมพระไตรปฎก
่
ิ
ิ
่
็
อรรถกถา ฎีกา และคัมภีร์ทุกเล่มทีใช้ศึกษาหลักสูตรเปรียญธรรม รวมทั้งฉบับทีเปนอักษรโรมันเข้าไว้
่
ิ
ด้วยกัน มีขนาดข้อมูลรวม 115 เล่มหรือประมาณ 450 ล้านตัวอักษร นับเปนพระไตรปฎกและ
็
่
่
์
ี
ิ
อรรถกถาฉบับคอมพิวเตอร์ทีสมบูรณทีสุด ณ ขณะนั้น ต่อมาในป พ.ศ. 2537 ได้จัดท าพระไตรปฎก
ี
และอรรถกถา ลงบนแผ่น CD-ROM และป พ.ศ. 2539 ได้พัฒนา Budsir IV เพื่อรองรับการใช้งาน
ในระบบ Window อีกด้วย (มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2549)
ิ
มูลนิธิพระไตรปฎกสากล (World Tipiṭaka Foundation)

์
ี
ก่อตั้งในป พ.ศ. 2540 ในนาม กองทุนสนทนาธัมม์นาสุข ท่านผู้หญิงมณีรัตน บุนนาค
ในพระสังฆราชปูถัมภ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ต่อมา
ิ
ี
ในป พ.ศ. 2555 ได้ก่อตั้งเปนมูลนิธิพระไตรปฎกสากล (World Tipiṭaka Foundation) ผลงาน
็
ิ
่
่
ิ
่
เกียวกับพระไตรปฎกทีส าคัญทีสุด คือ การพิมพ์พระไตรปฎกปาฬิ ฉบับมหาสังคายนาสากลนานาชาติ
5
พ.ศ. 25 0 (Mahāsaṅgīti Tipiṭaka Buddhavasse 2500) อักษรโรมัน ในป พ.ศ. 2 4 8 และ
ี
0
ได้นอมถวายข้อมูลพระไตรปฎกสากลอักษรโรมัน ฉบับดิจิทัลส่วนพระองค์ชุดแรกของโลกแด่
้
ิ
สมเด็จพระเจ้าพีนางเธอเจ้าฟากัลยาณิวัฒนากรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ (กองทุนสนทนาธรรมนาสุข,
่

้
่
ิ
2549, น. i) ซึงต่อมามูลนิธิพระไตรปฎกสากลได้ท าการพัฒนาต่อยอดถอดเสียงปาฬิ (Pāḷi Phonetic
็
่
ิ
Transcription) จากอักษรโรมันเปนสัททะอักขะระ-ปาฬิ เพือจัดพิมพ์เปนพระไตรปฎกสากล
็
็
ฉบับสัชฌายะ ชุด ภ.ป.ร. (ต้นฉบับปาฬิภาสา 40 เล่ม) และชุด ส.ก. (โนตเสียงปาฬิ 40 เล่ม) รวมเปน
้
่
5
ชุด 80 เล่ม ซึงจัดพิมพ์ในป พ.ศ. 2 5 9 และในป พ.ศ. 2 6 2 ได้ร่วมกับคณาจารย์
5
ี
ี