Page 5 -
P. 5
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ค�าน�า
หนังสือหลักการควบคุมโรคพืช (Principles of Plant Disease Control) เล่มนี้จัดท�าขึ้น
เพื่อใช้เรียนในรายวิชาหลักการควบคุมโรคพืช (01008371) ของภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร์ คณาจารย์ปัจจุบันของภาควิชาโรคพืชได้ด�าเนินการจัดท�าให้มีเนื้อหาทันสมัยและสอดคล้อง
กับความก้าวหน้าของงานวิชาการ โดยได้รับทุนสนับสนุนการจัดท�าหนังสือจากโครงการสังคยานาวิชาหลักสาขา
เกษตรศาสตร์ระดับนานาชาติเพื่อสร้างภาวะผู้น�าวิชาการด้านการเกษตร ตามแผนปฏิบัติราชการ ประจ�าปี
งบประมาณ พ.ศ. 2560 ของกระทรวงศึกษาธิการ แผนงานบูรณาการการยกระดับคุณภาพการศึกษาและ
การเรียนรู้ตลอดชีวิต
การควบคุมโรคพืชจะต้องมีหลักการทฤษฎี ตลอดจนวิธีการและแนวทางต่าง ๆ ประกอบกันเพื่อการจัดการ
โรคพืชอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ซึ่งต้องมีความเข้าใจลักษณะของการเกิดโรค พืชอาศัย เชื้อสาเหตุโรค
และสภาพแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของปัจจัยดังกล่าวที่เกิดขึ้น ท�าให้การอุบัติของโรคมีการเปลี่ยนแปลง
ตลอดเวลา และมีความแตกต่างหลากหลายในแต่ละพื้นที่ของโลก แต่ละแห่งมีการศึกษาการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ
เพื่อการจัดการโรคพืชให้เหมาะสม ในโครงการฯ นี้ได้รวบรวมและปรับปรุงเนื้อหา พัฒนารายวิชาให้มีความทันสมัย
และเป็นสากล ผลิตต�าราและสื่อการสอนเพื่อให้มีการน�าไปใช้ประโยชน์ส�าหรับนิสิต นักศึกษา และผู้สนใจ
ในวงกว้าง รายวิชานี้จึงมุ่งเน้นความรู้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติในหลักการควบคุมโรคพืช ได้แก่ การหลีก
เลี่ยงโรค การกีดกันโรค การก�าจัดโรค การป้องกันการเกิดโรค การต้านทานโรค และการรักษาโรค รวมทั้ง
นิเวศวิทยาและการระบาดของโรคพืช การควบคุมโรคด้วยวิธีต่าง ๆ ได้แก่ การเขตกรรม วิธีกายภาพ ชีววิธี
การใช้พันธุ์ต้านทาน การใช้สารเคมี และการควบคุมโรคพืชโดยวิธีทางกฎหมาย อีกทั้งยังมีกรณีศึกษาในการ
ประยุกต์การควบคุมโรคพืช
คณะผู้จัดท�าในนามของภาควิชาโรคพืช ขอกราบขอบพระคุณคณาจารย์อาวุโสของภาควิชาที่ได้กรุณา
ให้ค�าแนะน�าในการก�าหนดหัวข้อและโครงร่างของหนังสือเล่มนี้ หากหนังสือหลักการควบคุมโรคพืชเล่มนี้
มีข้อบกพร่องหรือค�าแนะน�าที่เป็นประโยชน์ประการใด คณะผู้จัดท�ายินดีน้อมรับเพื่อจักได้แก้ไขปรับปรุงต่อไป
บรรณาธิการ
ภาควิชาโรคพืช
ตุลาคม 2561
iv หลักการควบคุมโรคพืช
Principles of Plant Disease Control