Page 103 -
P. 103
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
99
การเปลี่ยนแปลงราคาจากข้าวสารไม่สามารถส่งผ่านไปยังราคาข้าวเปลือกได้อย่างสมบูรณ์เนื่องจาก
เกษตรกรมีช่องทางในการขายน้อย เกษตรกรในพื้นที่ห่างไกลไม่ต้องการแบกรับต้นทุนในการขนข้าวไปขายยังโรงสี
โดยมากจะขายข้าวผ่านพ่อค้าและผู้รวบรวมซึ่งมีอยู่ไม่กี่รายในท้องที่ ถ้ารัฐบาลสนับสนุนให้มีท่าข้าวหรือศูนย์กลาง
ในการซื้อขายข้าวเปลือกมากขึ้นตามแหล่งพื้นที่ปลูกข้าวเปลือกที่สำคัญ โดยเฉพาะข้าวเหนียวและข้าวหอมมะลิใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ ก็จะทำให้ตลาดซื้อขายข้าวเปลือกมีการแข่งขันกันมากขึ้น และจะทำให้
กลไกการส่งผ่านราคาจากข้าวสารไปยังข้าวเปลือกได้ดียิ่งขึ้น
4. เผยแพร่ข่าวสารราคาข้าวและสถานการณ์การค้าข้าว
กระทรวงพาณิชย์ควรสร้างแหล่งฐานข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อเผยแพร่ราคาข้าวเปลือก ราคาข้าวสาร และ
ราคาข้าวส่งออก รวมถึงแนวโน้มราคาข้าว แนวโน้มการค้า-การส่งออกข้าว ตลอดจนสถานการณ์ตลาดข้าวทั้งใน
และต่างประเทศ เพื่อให้ผู้ซื้อ ผู้ขาย และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในธุรกิจการค้าข้าวทราบข้อมูลอย่างทั่วถึง เพื่อลดความ
ได้เปรียบเสียเปรียบด้านข้อมูล รวมถึงมีการเผยแพร่ข่าวสารด้านการเคลื่อนไหวราคาข้าวเปลือกและข้าวสารแก่
เกษตรกรซึ่งมีช่องทางในการรับรู้ข้อมูลอย่างจำกัด โดยอาจจัดเป็นโครงการเสียงตามสายของชุมชน เพื่อให้
เกษตรกรทราบถึงการเคลื่อนไหวราคาข้าวเปลือกและข้าวสารอย่างถูกต้องและทันท่วงที สามารถต่อรองราคาข้าว
ได้อย่างเหมาะสม ช่วยให้ราคาข้าวเปลือกและข้าวสารมีการเคลื่อนไหวเพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลง
สถานการณ์ทางการตลาดได้ดีขึ้น
5. เสริมสภาพคล่องในธุรกิจค้าข้าว
โรงสีข้าวมีบทบาทสำคัญในระบบการค้าข้าว เพราะเป็นตัวกลางเชื่อมระหว่างเกษตรกรและผู้ส่งออก
ปัจจุบันโรงสีข้าวจำนวนมากประสบปัญหาสภาพคล่องเนื่องจากธนาคารพาณิชย์จำกัดวงเงินสินเชื่อ ทำให้กลไกการ
ส่งผ่านราคาจากข้าวส่งออกไปข้าวสารและต่อไปถึงข้าวเปลือกต้องประสบปัญหา ถึงแม้ว่าราคาข้าวสารจะปรับ
เพิ่มขึ้นมาก แต่โรงสีข้าวจำนวนมากไม่มีเงินทุนเพียงพอในการรับซื้อข้าวเปลือกจากเกษตรกร ทำให้ราคา
ข้าวเปลือกไม่สามารถปรับสูงขึ้นได้มาก การส่งผ่านราคาจากข้าวสารไปยังข้าวเปลือกจึงไม่สมบูรณ์ นอกจากนั้น
ปัญหาสภาพคล่องยังทำให้โรงสีข้าวเสียเปรียบในการต่อรองราคาขายข้าวสารกับผู้ส่งออกอีกด้วย เนื่องจากโรงสี
จำเป็นจะต้องรีบขายข้าวเพื่อหารายได้เป็นเงินทุนหมุนเวียนในกิจการ ทำให้ราคาข้าวสารภายในประเทศไม่
สามารถปรับตัวสูงขึ้นได้เท่ากับราคาส่งออกข้าวที่สูงขึ้น ถึงแม้ว่ากระทรวงพาณิชย์จะมีมาตรการชดเชยอัตรา
ดอกเบี้ยร้อยละ 3 ให้กับโรงสีข้าวที่ใช้วงเงินกู้จากธนาคารพาณิชย์ในการเก็บสต๊อกข้าว เพื่อบรรเทาปัญหาสภาพ
คล่องให้โรงสีและจูงใจให้โรงสีรับซื้อข้าวเปลือกจากชาวนามากขึ้น แต่โครงการดังกล่าวยังมีปัญหาในการเบิก
จ่ายเงินชดเชยให้ผู้ประกอบการล่าช้า และโรงสีจำนวนมากยังมองว่าเงินชดเชยที่ได้รับน้อยเกินไปไม่คุ้มค่ากับความ
