Page 259 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ศึกษาการใช้ปุ๋ยชีวภาพอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

การผลิตพริกขี้หนูผลใหญ่
Study on mycorrhizal biofertilizer application for increasing efficiency

of chilli production
นิศารัตน์ ทวีนุต บุณฑริก ฉิมชาติ กนกอร บุญพา

Nisarat Thaweenut Boontarik Chimchart Kanokon Bunpha
กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

ABSTRACT
Two experiments were carried out in agricultural field, Chaiyaphom province. Two chilli varieties,
Huarea Srisaket 13 and Jinda Srisaket 1, were grown in the field in 2561 B.E. and in 2562 B.E., respectively.

The effects of arbuscular mycorrhizal fungi in the presence of 4 levels of phosphate fertilizer, 0%, 50%,
75% and 100% of recommended rate, on growth and yield of chilli were evaluated. In both experiments,
it is suggested that arbuscular mycorrhiazal application with lower recommended rates are better than
recommended rate for height, bush and weight values. In addition, for high efficiency in chilli production,
the plant pathological management should be done concurrently.
Keywords : arbuscular mycorrhizal fungi, chilli, phosphate fertilizer

บทคัดย่อ
ทำการทดลอง 2 การทดลอง โดยการทดลองที่ 1 ปลูกพริกพันธุ์หัวเรือ ศรีสะเกษ 13 (ศก.13) ปี 2561 และการ
ทดลองที่ 2 ปลูกพริกพันธุ์จินดา ศรีสะเกษ 1 (ศก.1) ปี 2562 ในแปลงทดลองเกษตรกร จังหวัดชัยภูมิ เพื่อเปรียบเทียบ
ผลการเจริญเติบโตและผลผลิต โดยการใส่ปุ๋ยฟอสเฟตที่ระดับต่างกัน คือ 0% 50% 75% และ 100% ของอัตราแนะนำ
ร่วมกับการไม่ใส่และใส่ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา จากผลการทดลอง พบว่าการใส่ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาร่วมกับปุ๋ย
ฟอสเฟต ที่ระดับต่ำกว่าอัตราแนะนำ ทำให้พริกมีการเจริญเติบโตดีกว่าการใส่ตามอัตราแนะนำ ในการทดลองทั้งสองพบ
ปัญหาการเข้าทำลายของโรคพืชอย่างรุนแรง ดังนั้นจึงควรมีการจัดการป้องกันโรคพืชเข้ามาร่วมด้วยเพื่อให้การผลิตพริก
เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

คำหลัก : ปุ๋ยฟอสเฟต พริก ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา
คำนำ

พริก (Capsicum spp.) เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความสำคัญทั้งทางด้านการส่งออกและบริโภคภายในประเทศไทย
พริกที่ปลูกมีหลายชนิด เช่น พริกขี้หนูใหญ่ พริกขี้หนูสวน พริกหยวก และพริกยักษ์ เป็นต้น โดยส่วนใหญ่พื้นที่เพาะปลูก
จะอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รองลงมาคือ ภาคเหนือและภาคตะวันออก ตามลำดับ ในระบบการปลูกพริกการใส่
ปุ๋ยเคมีมีความสำคัญอย่างยิ่ง จะเห็นได้ว่ามีการแนะนำให้ใส่ปุ๋ยเคมี ได้แก่ ปุ๋ยไนโตรเจน (N) อัตรา 12-24 กก./ไร่ ปุ๋ย
ฟอสเฟต (P 2O 5) อัตรา 4-16 กก./ไร่ และปุ๋ยโพแทช (K 2O) อัตรา 6-16 กก./ไร่ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะเนื้อดินที่ใช้
เพาะปลูก พื้นที่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นพื้นที่ที่มีลักษณะเป็นดินร่วนปนทราย ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์ค่อนข้างต่ำ
จึงต้องมีการใช้ปุ๋ยเคมีในอัตราที่มากกว่าพื้นที่อื่น เป็นเหตุให้ปุ๋ยเคมีเกิดการตกค้างในดินและอยู่ในรูปที่ไม่เป็นประโยชน์
ทำให้พืชไม่สามารถดูดไปใช้ได้อย่างเต็มที่ และบางส่วนสูญเสียและตกค้างไปสู่แหล่งน้ำ
ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา (arbuscular mycorrhizal fungi) เป็นจุลินทรีย์ดินกลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่ร่วมกับรากพืช
แบบพึ่งพาอาศัยกัน (symbiosis) โดยราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาจะเข้าไปอยู่ในรากพืชแล้วช่วยดูดธาตุอาหารโดยเฉพาะ

251