Page 19 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโพดหวาน
พันธุ์ไฮบริกซ์ 3 โดยใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 2 แบบ ที่มีชนิดแบคทีเรียและวัสดุพาที่ใช้วิธีปลอดเชื้อแตกต่างกันวางแผนการ
ทดลองแบบ RCB จำนวน 4 ซ้ำ มี 7 กรรมวิธีทดลองโดยทำการศึกษาในแปลงทดลอง ณ ศูนย์ขยายเมล็ดพันธุ์พืชลพบุรี
(ดินร่วนปนเหนียว) และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครสวรรค์ (ดินร่วนปนทราย) ผลการทดลอง
พบว่าการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ทั้งสองแบบในแปลงทดลองศูนย์ขยายเมล็ดพันธุ์พืชลพบุรีให้ผลใกล้เคียงกัน
โดยกรรมวิธีที่ 4 ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์แบบที่ 1 + 20-5-10 กก. N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ มีน้ำหนักฝักสดรวมเปลือกสูงและ
น้ำหนักฝักสดปอกเปลือกสูงที่สุดคือ 2,222 และ 1,582 กิโลกรัมต่อไร่ ส่วนผลการทดลองของศูนย์วิจัยและพัฒนาการ
เกษตรนครสวรรค์ พบว่า กรรมวิธีที่ 4 ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์แบบที่ 1 ร่วมกับปุ๋ยเคมี 30-10-5 กก. N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่
(อัตราแนะนำ) มีน้ำหนักฝักสดรวมเปลือกสูงและน้ำหนักฝักสดปอกเปลือกสูงที่สุด คือ 2,069 และ 1,493 กิโลกรัมต่อไร่
และพบว่าการใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ทั้งสองแบบทำให้จำนวนประชากร Azospirillum sp. Azotobacter sp. และ
Beijerinkia sp. ในดินเพิ่มสูงขึ้น โดยในแปลงทดลองศูนย์ขยายเมล็ดพันธุ์พืชลพบุรี โดยกรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์
แบบที่ 1 เพียงอย่างเดียว มีประสิทธิภาพการตรึงไนโตรเจนสูงที่สุด คือ 0.135 µmol C 2H 2 hr ส่วนผลการทดลองของ
-1
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครสวรรค์ พบว่า กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์แบบที่ 1 และกรรมวิธีที่ 5 ใส่ปุ๋ยชีวภาพ
พีจีพีอาร์แบบที่ 2 ร่วมกับปุ๋ยเคมี 30-10-5 กก. N-P 2O 5-K 2O ต่อไร่ มีประสิทธิภาพการตรึงไนโตรเจนสูงที่สุด คือ 0.072
-1
µmol C 2H 2 hr
คำสำคัญ : ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-วัน, ข้าวโพดหวาน, ไฮบริกซ์ 3, ดินร่วนปนเหนียว, ดินร่วนปนทราย

คำนำ
ข้าวโพดหวานเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ เนื่องจากมีอายุเก็บเกี่ยวสั้น มีตลาดรองรับทั้งในประเทศและต่างประเทศ
สามารถจำหน่ายได้ทั้งฝักสดและส่งโรงงานเพื่อแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ข้าวโพดหวานมีคุณประโยชน์มากมาย
นอกจากจะใช้รับประทานเป็นผักสดแล้ว ยังสามารถนำไปแปรรูปได้หลายรูปแบบ เช่น ข้าวโพดหวานบรรจุกระป๋อง
ทั้งฝัก หรือบรรจุกระป๋องเฉพาะเมล็ด ทำครีมข้าวโพดหวาน ข้าวโพดแช่แข็ง ซึ่งผลิตภัณฑ์ต่างๆ เหล่านี้
สามารถส่งไปจำหน่ายยังตลาดต่างประเทศ เช่น ญี่ปุ่น เกาหลี จีน และกลุ่มประเทศในแถบยุโรป ปัจจุบันพื้นที่เพาะปลูก
ข้าวโพดหวานมีจำกัดและปริมาณผลผลิตที่ได้ไม่เพียงพอต่อการบริโภคพื้นที่เพาะปลูกสำคัญอยู่ทางภาคเหนือ
ภาคตะวันตก และภาคกลาง ถึงแม้ว่าเกษตรกรนิยมการเพาะปลูกข้าวโพดหวานเป็นจำนวนมากแต่ก็ยังต้องเผชิญกับ
ปัญหาต่างๆ เช่น ผลผลิตต่ำ ต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้นเพราะว่าปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ย สารเคมีป้องกันกำจัดวัชพืชและ
ศัตรูพืชมีราคาแพง และปัญหาคุณภาพของผลผลิตไม่ได้มาตรฐาน ทำให้กำไรที่ได้จากการเพาะปลูกข้าวโพดหวานของ
เกษตรกรลดลง เกษตรกรจึงเปลี่ยนไปปลูกพืชอื่น ๆ ทดแทน เช่น อ้อย มันสำปะหลัง เป็นต้น จึงเป็นสาเหตุทำให้พื้นที่
เพาะปลูกและผลผลิตข้าวโพดหวานมีแนวโน้มลดลง การพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตเพื่อช่วยเพิ่มผลผลิตข้าวโพดหวาน

จึงเป็นสิ่งจำเป็น
การใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ในการช่วยเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ผลการวิจัย
พบว่า การใช้แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชสายพันธุ์ที่คัดเลือกในท้องถิ่น มักให้ผลผลิตดีกว่าสายพันธุ์
มาตรฐาน (type strains) และตำรับไม่ใส่แบคทีเรีย (Murty and Ladha 1988; Fulchieri and Frioni 1994) อนึ่ง
การวิจัยการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ในการปลูกข้าวโพดหวานก็ยังประสบปัญหาจากด้านอื่น ๆ เช่น ความอุดมสมบูรณ์
ของดิน พันธุ์ข้าวโพดหวานที่ใช้ และการจัดการดินและน้ำ ซึ่งทำให้ผลผลิตที่ได้รับจากการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์แตกต่าง
กันออกไป การศึกษาการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ที่เฉพาะเจาะจงกับพันธุ์ข้าวโพดหวานที่เกษตรกรนิยมปลูก จึง
เป็นเรื่องที่น่าสนใจซึ่งควรทำควบคู่กันไปกับการจัดการปุ๋ยและปัจจัยอื่นๆ เพื่อวิจัยพัฒนาเป็นเทคโนโลยีช่วยเพิ่ม
ศักยภาพในการผลิตและปริมาณผลผลิตข้าวโพดหวานเพื่อการส่งออกในประเทศไทยต่อไป การทดลองนี้
มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโพดหวานพันธุ์ไฮบริกซ์ 3

11